ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ
ΤΗΣ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΤΗΣ 18ης ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ ΤΗΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ
ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΜΙΚΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ
ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΛΟΥΘΗΡΑΝΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ
“Το Άγιο Πνεύμα, η Εκκλησίας και ο Κόσμος”
Χάλκη, Τουρκία, 22α-25η Φεβρουαρίου 2023
ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ
Η Δεύτερη Συνάντηση της Προπαρασκευαστικής Επιτροπής για την 18η Συνεδρίαση της Ολομέλειας της Διεθνούς Μικτής Επιτροπής του Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ της Παγκοσμίου Λουθηρανικής Ομοσπονδίας και της Ορθοδόξου Εκκλησίας πραγματοποιήθηκε στη Χάλκη, Τουρκία, από την 22α έως την 25η Φεβρουαρίου 2023. Η Συνάντηση φιλοξενήθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο με την γενναιόδωρη φιλοξενία της Α.Θ.Π., του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου και πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις της κλειστής (από το 1971) Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, στην Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Αγίας Τριάδος.
Στη Συνάντηση συμπροέδρευσαν ο Σεβ. Μητροπολίτης Κρήνης Καθ. Δρ. Κύριλλος (Οικουμενικό Πατριαρχείο) από Ορθοδόξου πλευράς και ο Θεοφιλ. Επίσκοπος Δρ. Johann Schneider (Ευαγγελική Εκκλησία στην Κεντρική Γερμανία/EKM) από πλευράς της Παγκοσμίου Λουθηρανικής Ομοσπονδίας. Το κεντρικό θέμα που συζητήθηκε ήταν “Το Άγιο Πνεύμα, η Εκκλησία και ο Κόσμος”.
Οι Ορθόδοξοι εκπρόσωποι ήσαν: ο Πανοσιολ. Μέγας Αρχιμανδρίτης Δρ. Αγαθάγγελος, Αρχειοφύλακας του Οικουμενικού Πατριαρχείου (Συγγραμματέας), ο Αιδεσιμολ. Πρωτοπρεσβύτερος Ομ. Καθ. Δρ. Γεώργιος Διον. Δράγας (Πατριαρχείο Ιεροσολύμων), και ο Ελλογιμ. Καθ. Δρ. Rade Kisić (Πατριαρχείο Σερβίας).
Οι Λουθηρανοί εκπρόσωποι ήσαν: ο Αιδεσιμολ. Καθ. Δρ. DirkG. Lange, Βοηθός Γενικός Γραμματέας Οικουμενικών Σχέσεων – Παγκοσμίου Λουθηρανικής Ομοσπονδίας (Συγγραμματέας), η Αιδεσιμολ. Καθ. Δρ. Jennifer Wasmuth, (Πανεπιστήμιο Göttingen, Γερμανία), και ο Αιδεσιμολ. Καθ. Δρ. Stefan Tobler (Lucian Blaga Πανεπιστήμιο Sibiu, Ρουμανία).
Τα μέλη της Επιτροπής παρακολούθησαν εισηγήσεις επί του κεντρικού θέματος εκατέρωθεν αναφορικά με τον τόπο και τον ρόλο του Αγίου Πνεύματος:
Η Αιδεσιμολ. Καθ. Δρ. Jennifer Wasmuth, “Διάλογος Λουθηρανών-Ορθοδόξων. Παρελθόν και Παρόν”, ο Σεβ. Μητροπολίτης Κρήνης Καθ. Δρ. Κύριλλος, “Η ενέργεια του Αγίου Πνεύματος σε άλλες θρησκείες και πολιτισμούς”, ο Αιδεσιμολ. Πρωτοπρεσβύτερος Ομ. Καθ. Δρ. Γεώργιος Διον. Δράγας, “Το Άγιο Πνεύμα στην Αγία Τριάδα στην Ορθόδοξη Θεολογία και Λειτουργική Πράξη”, ο Αιδεσιμολ. Καθ. Δρ. Stefan Tobler, “Ο ρόλος του Αγίου Πνεύματος. Μια γενική προσέγγιση από Λουθηρανικής προοπτικής” και ο Ελλογιμ. Καθ. Δρ. Rade Kisić, “Πνευματολογία των προηγούμενων γύρων του Διαλόγου της Μικτής Λουθηρανικής-Ορθόδοξης Επιτροπής. Μία Ορθόδοξη προσέγγιση”.
Οι συζητήσεις επί των ανωτέρω εισηγήσεων που αντικατοπτρίζουν τα παραπάνω θέματα εντόπισαν τομείς συμφωνίας μεταξύ των δύο παραδόσεων, ιδιαίτερα ως προς την κατανόηση του τόπου και του ρόλου του Αγίου Πνεύματος στη ζωή της Εκκλησίας, αναδεικνύοντας την ανάγκη για περαιτέρω μελέτη του ρόλου του Αγίου Πνεύματος στον κόσμο. Η Επιτροπή σύμφωνα με συγκεκριμένες παρατηρήσεις και προτάσεις βελτίωσε το προετοιμασμένο κατά το παρελθόν σχέδιο κοινού κειμένου (Δυρραχίου, Αλβανίας, 2019), με βάση τη συζήτηση επί των εισηγήσεων της Επιτροπής αναφορικά με την ενέργεια, το ρόλο και τη θέση του Αγίου Πνεύματος. Αποφασίστηκε επίσης ότι το επίκεντρο του θέματος για το επόμενο βήμα του διαλόγου θα είναι: “Το Άγιο Πνεύμα, η Εκκλησία και ο Κόσμος: Δημιουργία, Άνθρωπος και Σωτηρία” και θα προετοιμαστεί με αφορμή την επέτειο από τη σύγκληση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου της Νίκαιας, 2025.
Οι συνεδρίες εργασίας της Προπαρασκευαστικής Επιτροπής άρχισαν με Εναρκτήρια Προσευχή από τον Μητροπολίτη Κύριλλο και ολοκληρώθηκαν με Καταληκτήρια Προσευχή από τον Επίσκοπο Schneider.
Την Πέμπτη, 23 Φεβρουαρίου, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στους χώρους της ιστορικής Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αγίας Τριάδας και της σιωπώσας Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
Το απόγευμα της Παρασκευής, 24 Φεβρουαρίου, τα μέλη επισκέφθηκαν το Μετόχι του Παναγίου Τάφου (Πατριαρχείο Ιεροσολύμων), όπου έγιναν δεκτά και απόλαυσαν τη φιλοξενία του Πατριαρχικού Επιτρόπου, Σεβ. Αρχιεπισκόπου Ανθηδώνος κ. Νεκταρίου.
Η Επιτροπή εξέφρασε τη βαθιά εκτίμηση και ευγνωμοσύνη προς την Α.Θ.Π. τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο για τη γενναιόδωρη φιλοξενία, καθώς επίσης προς τον Θεοφιλ. Επίσκοπο Αραβισσού κ. Κασσιανό, Ηγούμενο της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αγίας Τριάδος Χάλκης, τον Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτη κ. Γεδεών Μαγκριώτη, τον Ιερολ. Διάκονο κ. Μελέτιο Στεφανάτο, τον Ελλογιμ. κ. Δημήτριο Αγόρη, και όλο το προσωπικό.
Η Επιτροπή αποφάσισε ότι η 18η Συνεδρίαση της Ολομέλειας της Επιτροπής θα πραγματοποιηθεί από την 29η Απριλίου έως την 6η Μαΐου 2023, υπό την φιλοξενία της Παγκοσμίου Λουθηρανικής Ομοσπονδίας στη Βιτεμβέργη, Γερμανία.
Χάλκη, 24η Φεβρουαρίου 2023
SECOND PREPARATORY COMMITTEE
FOR THE 18th PLENARY SESSION
OF THE JOINT INTERNATIONAL COMMISSION
ON THEOLOGICAL DIALOGUE
BETWEEN THE LUTHERAN WORLD FEDARATION
AND THE ORTHODOX CHURCH
“The Holy Spirit, the Church and the World”
Chalki, Türkiye, 22nd – 25th February 2023
COMMUNIQUE
The Second Meeting of the Preparatory Committee for the 18th Plenary Session of the International Joint Commission on the Theological Dialogue between the Lutheran World Federation and the Orthodox Church was held in Chalki, Türkiye, from 22nd to 25th of February 2023. The Meeting was hosted by the Ecumenical Patriarchate with the generous hospitality of H.A.H. Bartholomew I, Archbishop of Constantinople, New Rome and Ecumenical Patriarch, and was held on the premises of the now closed (since 1971) Theological School of Chalki, at the Holy Trinity Patriarchal and Stavropegial Monastery.
The Meeting was co-chaired by H.E. Metropolitan Prof. Dr. Kyrillos of Krini (Ecumenical Patriarchate) from the Orthodox side and by the Rev. Bishop Dr. Johann Schneider (Evangelical Church in Central Germany/EKM) from the Lutheran World Federation. The main theme of “The Holy Spirit, the Church and the World” was discussed.
Orthodox participants were: V.Rev. Grand Archimandrite Dr. Agathangelos, Archivist of the Ecumenical Patriarchate (Co-secretary), V.Rev. Protopresbyter Em. Prof. Dr. George Dion Dragas (Patriarchate of Jerusalem), and Prof. Dr. Rade Kisić (Patriarchate of Serbia).
Lutheran participants were: Rev. Prof. Dr. DirkG. Lange, LWF – Assistant General Secretary Ecumenical Relations (Co-secretary), Rev. Prof. Dr. Jennifer Wasmuth (Göttingen University, Germany), and Rev. Prof. Dr. Stefan Tobler (Lucian Blaga University of Sibiu, Romania).
The Committee members heard presentations on the main theme from both sides, about the place and the role of the Holy Spirit:
Rev. Prof. Dr. Jennifer Wasmuth, ”Lutheran-Orthodox Dialogue. Past and Present”, H.E. Metropolitan Prof. Dr. Kyrillos of Krini, ”The activity of the Holy Spirit in other religions and cultures”, V.Rev. Protopresbyter Em. Prof. Dr. George Dion Dragas, “The Holy Spirit in the Holy Trinity in Orthodox Theology and Liturgical Practice”, Rev. Prof. Dr. Stefan Tobler, “The role of the Holy Spirit. A general approach from Lutheran perspective”, and Prof. Dr. Rade Kisić, “Pneumatology in earlier Dialogue Rounds of the Joint Lutheran-Orthodox Commission. An Orthodox Approach”.
Discussions on papers reflecting the above themes identified areas of agreement between the two traditions, particularly in the understanding of the place and the role of the Holy Spirit into the life of the Church and identified the need for further study of the role of the Holy Spirit in the world. The Committee according to specific observations and suggestions improved the previously prepared common paper (Durrës, Albania, 2019), based on discussion of papers of the Commission, on the act, role, and place of the Holy Spirit. It was decided that the focus of the theme for the next step of the dialogue will be: “The Holy Spirit, the Church and the World: Creation, Humankind and Salvation” and will be prepared for the Anniversary of Nicea, 2025.
The working sessions of the Preparatory Committee started with an Οpening Prayer, led by Metropolitan Kyrillos, and were concluded with a Closing Prayer, led by Bishop Schneider.
On Thursday, 23rd of February, the participants had the opportunity to take a tour at places of the historical Holy Trinity Patriarchal and Stavropegial Monastery and the silent Theological School of Chalki.
On Friday afternoon, 24th of February, the members visited the Metochion of the Holy Sepulcher (Patriarchate of Jerusalem), were received and enjoyed the hospitality of the Patriarchal Commissary, H.E. Archbishop Nektarios of Anthedon.
The Committee expressed deep appreciation and gratitude to H.A.H. the Ecumenical Patriarch Bartholomew I for his generous hospitality, as well to H.G. Bishop Kassianos of Aravissos, Abbot of the Holy Trinity Patriarchal and Stavropegial Monastery of Chalki, V.Rev. Archimandrite Gedeon Mangriotis, Rev. Deacon Meletios Stefanatos, Mr. Dimitrios Agoris, and all the Staff.
The Committee decided that the 18th Plenary Session will be held from 29th of April to 6th of May 2023, hosted by the Lutheran World Federation in Wittenberg, Germany.
Chalki, 24th of February 2023
