Του Αρχιμανδρίτου του Οικουμενικού Θρόνου Γεράσιμου Φραγκουλάκη
Αννόβερο Γερμανίας
Την εικόνα του σπόρου και του χωραφιού χρησιμοποίησε ο Κύριος για να μιλήσει με παραβολή για τη σχέση μεταξύ του λόγου του Θεού και της ψυχής του ανθρώπου. Με τρόπο παραστατικό παρουσιάζει όλες τις φάσεις αυτής της σχέσης και ψάχνοντας ο καθένας από εμάς είναι σίγουρο ότι θα αναγνωρίσει τον εαυτό του σε κάποια από τις εικόνες που παρουσιάζει. Εξίσου σίγουρο είναι επίσης, ότι σήμερα, η πλειοψηφία των Χριστιανών θα αναγνωρίσουμε τον εαυτό μας στην εικόνα εκείνη που περιγράφει τη συνύπαρξη του σπόρου με τα αγκάθια.
Μέρος του σπόρου λέει, έπεσε στη γη την ακανθοφόρο και τα αγκάθια έπνιξαν τα βλαστάρια των σπόρων, όπως μεγάλωναν μαζί. (Λκ. 8, 7). Όπως ο ίδιος ο Κύριος ερμηνεύει, ο σπόρος που έπεσε στα αγκάθια, είναι ο λόγος του Θεού που τον ακούνε οι πολυμέριμνοι, οι φιλόπλουτοι και οι φιλήδονοι. Αυτό τον λόγο αποδυναμώνουν και καθηλώνουν οι κοσμικές μέριμνες, η απάτη του πλούτου, η ηδονή της σάρκας. Όπως λέει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος παρουσιάζοντας την ίδια παραβολή: “Ο δε εις τας ακάνθας σπαρείς, ούτος εστιν ο τον λόγον ακούων, και η μέριμνα του αιώνος τούτου και η απάτη του πλούτου συμπνίγει τον λόγον και άκαρπος γίνεται”. (Μτθ. 13, 22). (Ο σπόρος που σπάρθηκε στ’ αγκάθια είναι όποιος ακούει το λόγο, η μέριμνα όμως για τα εγκόσμια και η απάτη του πλούτου καταπνίγουν τον λόγο, κι έτσι δεν καρποφορεί). Απ’ όλα αυτά γίνεται φανερό, ότι όχι κάθε μέριμνα, αλλά η μέριμνα των κοσμικών ματαιοτήτων˙ όχι ο πλούτος αλλά η απάτη του πλούτου, όχι η ηδονή η πνευματική και αγία, που είναι η θυγατέρα της αρετής, αλλά η ηδονή η σαρκική που βεβηλώνει, η μητέρα της αμαρτίας που βλάπτει την ψυχή του ανθρώπου. Οι Χριστιανοί που ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία είναι εκείνοι που ακούνε τον λόγο του Θεού, έχουν διάθεση να διορθώσουν ό, τι πρέπει, προσέχουν και κατανοούν αυτά που λέγονται στην Εκκλησία και στην συνέχεια καταβυθίζουν το νου τους στις ματαιότητες του κόσμου. Ο λόγος του Θεού μιλάει στις καρδιές τους, η συναίσθηση της αμαρτωλότητας τους φέρνει δάκρυα στα μάτια, εκφράζουν αποφασιστικότητα για την διόρθωσή τους, όμως τα αγκάθια των μάταιων φροντίδων και των σαρκικών ηδονών καταπνίγουν και καταστρέφουν τα βλαστάρια που φύτρωσαν από τον σπόρο-λόγο του Θεού.
Πάθη τυραννικά, μέριμνες κοσμικές, φροντίδες αμαρτωλές βασανίζουν και αιχμαλωτίζουν την ψυχή και δεν την αφήνουν να σκέφτεται πνευματικά, να ενδιαφέρεται για την αλήθεια, να αγωνίζεται για την σωτηρία της, να αγαπά το Θεό, να ανεβαίνει πάνω από τις ματαιότητες, να σωθεί. Τα πάθη φράζουν το δρόμο προς την αρετή. Οι μάταιες ηδονές και κοσμικές μέριμνες πνίγουν κάθε χριστιανικό ενδιαφέρον, κάθε ιερό ζήλο και ευγενικό αίσθημα.
Οι άνθρωποι που ανήκουν σ’ αυτήν την κατηγορία είναι “δίψυχοι” και συνάμα δύστυχοι, γιατί είναι αδύνατον να ωριμάσει σε αυτούς ο σπόρος του Θεού. Από την μια ζητούν την σωτηρία, έρχονται στην Εκκλησία, ακούνε τα θεία λόγια με ευχαρίστηση, κι από την άλλη η καρδιά τους είναι δοσμένη στα εγκόσμια, κολλημένη με την ύλη. Αναγνωρίζουν την αξία του Ευαγγελίου και το διατυμπανίζουν, αλλά συγχρόνως “κάνουν τη ζωούλα τους”.
Ας δούμε όμως, ας ονομάσουμε κάποια από αυτά τα αγκάθια, τα πάθη που καταπνίγουν, που καταστρέφουν τον λόγο του Θεού στις ψυχές.
Η γεμάτη με άγχος μέριμνα και φροντίδα πώς θα ζήσω, πώς θα αποκαταστήσω τα παιδιά μου, πώς θα τακτοποιήσω τις διάφορες υποχρεώσεις μου χωρίς να υπολογίζω τον Πατέρα Θεό, αποτελεί απιστία στο χειρότερο είδος της. Να ένα μεγάλο αγκάθι, μια αρρώστια που τυραννά την σημερινή καταναλωτική κοινωνία. Η αγχωτική μέριμνα του αύριο, που αφαιρεί τον ύπνο από τα μάτια των ανθρώπων και τους καταντά ράκη κυριολεκτικά. Αυτοί οι άνθρωποι ξεχνούν τον Πλάστη τους, ο οποίος κάθε μέρα “ανατέλλει τον ήλιο του επί αγαθούς και πονηρούς και βρέχει επί δικαίους και αδίκους”. (Μτθ. 5, 45). Δεν αναθέτουν τον εαυτό τους στην πρόνοια του Θεού, δεν διδάσκονται από το περιβάλλον στο οποίο ζουν, από την φύση, εκεί που τα πουλιά ούτε σπέρνουν ούτε θερίζουν και όμως δεν πεθαίνουν από την πείνα. Τα λουλούδια δεν υφαίνουν, δεν πλέκουν, δεν κεντούν και όμως η ομορφιά τους είναι εντυπωσιακή. Όλο το σύμπαν λειτουργεί σαν καλοκουρδισμένο ρολόι και αυτό βέβαια δεν οφείλεται στην τύχη, ούτε σε συμπτώσεις αλλά στην Θεία Πρόνοια, στην αγάπη και στο ενδιαφέρον του Θεού.
Ένα άλλο αγκάθι είναι η επιθυμία του πλούτου. Στην προσπάθειά του ο άνθρωπος να πλουτίσει αναστατώνει όλη την κοινωνία. Προ πάντων όμως γίνεται άδικος και πολλές φορές επικίνδυνος. Πόσοι νέοι άνθρωποι δεν θυσιάζονται στο βωμό του κέρδους με το εμπόριο των ναρκωτικών! Πόσα σπίτια δεν υποφέρουν ή κλείνουν καθημερινά, από διάφορες οικονομικές ατυχίες!
Τι να πούμε και για τα αγκάθια της ηδονής. Τέλεια κατάπτωση, απόλυτος εξευτελισμός. Τα ξέφρενα ξενύχτια και η σαρκολατρεία είναι τα κύρια χαρακτηριστικά τους. Στην εποχή μας η διασκέδαση είναι συνυφασμένη με τον ευτελισμό της σάρκας. Προσπαθούν οι άνθρωποι σήμερα να γίνονται πάρα πολύ προκλητικοί προκειμένου να ικανοποιήσουν τα πάθη τους. Μόδες ακατανόητες και εν πολλοίς ανόητες. Οτιδήποτε προβάλλει και βοηθά τη σαρκολατρεία, θεωρείται και πλασάρεται ως πρόοδος. Η οικογένεια κλυδωνίζεται, καταστρέφεται, αφανίζεται. Έχουμε φτάσει στο σημείο κάθε χρόνο τα διαζύγια να είναι περισσότερα από τους γάμους. Αλλά και τον γάμο τον έχουμε αποϊεροποιήσει. Δεν γίνονται πλέον γάμοι με επιδίωξη την ευλογία του Θεού, αλλά με στόχο την επίδειξη, τους φανταχτερούς στολισμούς, τα πλούσια τραπέζια, τα όμορφα ντυσίματα, την προβολή, την διαφήμιση και μέσα σ΄ όλα αυτά και η παρουσία στο ναό, ο οποίος ναός μετατρέπεται σε πασαρέλα. Γι’ αυτό και στην πατρίδα μας, την κατά τα άλλα Ορθόδοξη Ελλάδα, δήθεν στο όνομα της κρίσης έχουν αυξηθεί οι πολιτικοί γάμοι σε σημείο τέτοιο, που να είναι περισσότεροι από τους θρησκευτικούς. Τι σημαίνει αυτό; Ότι η Εκκλησία, το μυστήριο του Γάμου αποτελεί κομμάτι όλης αυτής της φανφάρας, χωρίς καμιά απολύτως ουσία για τους περισσότερους. Οι νεόνυμφοι εμφανίζονται σαν να είναι σταρ του σινεμά και οι καλεσμένοι αποτελούν το φιλοθεάμον κοινό. Βρίσκονται εκεί με την αίσθηση ότι παραβρίσκονται σε μια κοινωνική εκδήλωση και τίποτα παραπάνω.
Η κοινωνία μας διαρκώς γίνεται όλο και πιο φτωχή γιατί χάνει το Χριστό. Ο διάβολος σπέρνει καθημερινά αγκάθια και ο άνθρωπος πρόθυμα τα καλλιεργεί. Για τον πλούτο, για τον χρυσό θυσιάσαμε τον Χριστό. Να όμως που δεν υπολογίσαμε σωστά τα πράγματα και τώρα έχουμε φτάσει στο σημείο να μην έχουμε ούτε Χριστό, αλλά ούτε και χρυσό.
Τι μας έχει μείνει ως μοναδική λύση; Η μεταστροφή και η μετάνοια. Αν θέλουμε να πάμε μπροστά, πίσω ολοταχώς. Πίσω, στην πίστη μας. Πίσω, στις παραδόσεις μας. Πίσω, στις ρίζες μας. Πίσω, στο Θεό Πατέρα, στο Χριστό. Αυτός μας σώζει. Αυτός μας χαρίζει χαρά και ευδαιμονία. Αυτός μας δίδει γαλήνη και ανάπαυση. Μα προ πάντων αυτός μας προσφέρει την Βασιλεία του, την Βασιλεία των ουρανών, την αιωνιότητα, την σωτηρία, την αγιότητα που πρέπει να αποτελεί πόθο και επιδίωξη όλων μας και τώρα και πάντα, στους αιώνες των αιώνων. Αμήν!
