Αρχμ. Μιχαήλ Χαρ. Σταθάκης
Οι κρίσιμοι και καθοριστικοί 11ος και 12ος αιώνας για το μέλλον της αυτοκρατορίας και την συνοχή του εκκλησιαστικού σώματος άφησαν τα ίχνη τους ορατά έως και σήμερα στην καθημερινότητά μας. Η στροφή προς την αρχαιοελληνική φιλοσοφική σκέψη, η αμφισβήτηση της Συνοδικής αυθεντίας επί των δογμάτων και η απαίτηση ορθολογικής και πειστικής εξήγησης των μυστηρίων αφ’ ενός και η πεποίθηση αφ’ εταίρου ότι ο καθένας μπορεί από μόνος του να οδηγηθεί με την σκέψη στην σωτηρία και στην αλήθεια οδήγησαν σε έναν γενικευμένο κατακερματισμό. Η διάσπαση αυτή ενώ φαινόταν εν τη γενέσει ολέθρια, υπό το πρίσμα των μελλοντικών ιστορικών εξελίξεων φάνηκε να εγκυμονεί κάτι ελπιδοφόρο.
Παραθέτω αποσπάσματα από το βιβλίο του Σεβ. Μητροπολίτου Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου Σαββάτου «Θεολογικά Θέματα και Κείμενα Εκκλησιαστικών Συγγραφέων του ΙΒ΄ Αιώνα. Χριστολογικά Θέματα», του Δημ. Μόσχου «Συνοπτική Ιστορία της Χριστιανικής Εκκλησίας. Από το Σχίσμα έως τους Νεότερους Χρόνους», από τα άρθρα της κ. Αικατερίνης Ιεροδιακόνου «Μιχαήλ Ψελλός» και «Ιωάννης Ιταλός» δημοσιευμένα στον ιστότοπο «Εγκυκλοπαίδεια του Πλάτωνα» και από την ανακοίνωση στο Διεθνές Επετειακό Συνέδριο για τα είκοσι χρόνια λειτουργίας του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του Δ.Π.Θ. Κομοτηνή 2018, του κ. Στ. Ζωχιού «Η Μυθολογία ως Ένδειξη της Ελληνικής Ιστορικής Συνέχειας».
Στο παρόν 12ο αφιέρωμα θα δούμε πως προκλήθηκε ο κατακερματισμός και ποια ήταν τα άμεσα αποτελέσματά του, ενώ στο επόμενο, το 13ο, θα δούμε ποια ήταν η στάση του αγίου Μιχαήλ και στο 14ο πως θέτει τα θεμέλια μαζί με μια χορεία συγχρόνων του ιεραρχών και λογίων ώστε να μεταποιηθεί ο κατακερματισμός σε ελπιδοφόρα ανατολή.