Καθεδρικός Ναός Αγίου Γεωργίου Στοκχόλμης
17 Απριλίου 2022
Σεβαστοί Πατέρες,
Εξοχώτατοι και Εντιμώτατοι Άρχοντες,
Αγαπητά Μέλη, Φίλοι και Ευεργέτες
της Ιεράς Μητροπόλεως Σουηδίας,
«Τήν ψυχωφελῆ πληρώσαντες Τεσσαρακοστήν» και στη λαμπρά και πανεπίσημη ταύτη ημέρα αξιωθέντες να φθάσουμε, εορτάζουμε σήμερα μία διπλή υποδοχή. Η πρώτη ασφαλώς, είναι η θριαμβευτική είσοδος του Κυρίου μας στα Ιεροσόλυμα, όπως μάς την παρουσίασε το σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα.
Εισέρχεται ο Κύριος στην «πόλιν τοῦ βασιλέως», «ἐπί πώλου ὄνου καθεζόμενος». Ο δρόμος είναι στρωμένος με ρούχα και κλαδιά. Ο κόσμος κρατά στα χέρια του τα «βαΐα τῶν φοινίκων». Και τότε «ἐσείσθη πᾶσα πόλις» (Ματθ. 21,10) από τον ενθουσιασμό και τις φωνές προσκυνητών, που υμνούσαν το νέο βασιλιά του Ισραήλ: «Ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὁ βασιλεύς τοῦ Ἰσραήλ» (Ἰωάν. 12,13).
Η πομπή φθάνει στο Ναό του Σολομώντος. Εδώ όμως οι φωνές που ακούγονται είναι παράξενες. Νομίζει κανείς ότι έρχονται από έναν άλλο κόσμο. Είναι οι φωνές των μικρών παιδιών: «Ὠσαννά, τῷ Υἱϊῷ Δαυίδ».
Οι Φαρισαίοι αγανακτούν και ρωτούν τον Κύριο, αν ακούει τί ψάλλουν τα παιδιά. Και ο Ιησούς απαντά: «οὐδέποτε ἀνέγνωτε, ὅτι ἐκ στόματος νηπίων καί θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον»; (Ματθ. 21,16).
Τί σκέψεις όμως γεννά στον καθένας μας η θριαμβευτική υποδοχή του λαού; Γνωρίζουμε ότι ο ίδιος αυτός λαός, μετά από λίγες ημέρες, θα αλλοιώσει τη δοξολογική πρσφώνηση «Ὠσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος», σε ένα παθιασμένο, γεμάτο διαστροφικό μίσος: «Σταύρωσον, σταύρωσον αὐτόν» (Ἰωάν. 19,6)
Γιατί όμως αυτή η τόσο απότομη μεταστροφή του λαού; Ο λαός, «οἱ ὄχλοι», είναι το απρόσωπο πλήθος των ανθρώπων. Είμαστε, ίσως, όλοι εμείς που, πολύ επιφανειακά, δεχόμαστε το μήνυμα της αλήθειας του Ευαγγελίου και δεν το αφήνουμε να διαποτίσει τον εσωτερικό μας κόσμο και να μάς μεταμορφώσει.
Συνδεόμαστε προσωπικά, μέσω των Ι. Μυστηρίων της Εκκλησίας μας, με το ολοζώντανο πρόσωπο του Κυρίου μας, εν τω συνδέσμω της αγάπης;
Μήπως δικαιολογείται η «σιωπή» και η «απουσία» του Θεού από το σύγχρονο κόσμο; Μήπως, επειδή επιμένουμε στις δικές μας σκέψεις και αντιλήψεις, την αυτάρκειά μας; Μήπως, εξορίσαμε το Θεό από τη ζωή μας και κάναμε τη γη να βασανίζεται, να πονά και να ματώνει;
Πόσο εύγλωττες και αληθινές είναι για την εποχή μας οι φωνές του Ευαγγελιστή και του Προφήτη αντίστοιχα: Ο Ιησούς «ἐν τῷ κόσμῳ ἦν καί ὁ κόσμος αὐτόν οὐκ ἔγνω. Εἰς τά ἴδια ἦλθεν καί οἱ ἴδιοι αὐτόν οὐ παρέλαβον» (Ἰωάν. 1, 10-11). Και, «Ἀκοῇ ἀκούσατε καί οὐ μή συνῆτε καί βλέποντες βλέψετε και οὐ μή ἴδετε, ἐπαχύνθη γάρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου…» (Ἠσαΐας 6, 9-10).
Διανύουμε, αδελφοί μου, τον 21ο αιώνα, καυχόμεθα για τα επιτεύγματα της επιστήμης, την πρόοδο του πολιτισμού, το απόγειο της τεχνολογίας και των μέσων επικοινωνίας κι όμως, εν έτει 2022, ξαναζούμε το θλιβερό γεγονός και τις συνέπειες του πολέμου, που διεξάγεται στην Ουκρανία.
Γινόμαστε μάρτυρες της παραφροσύνης που καταδυναστεύει την ψυχή και τη συνείδηση και αφήνει πίσω κατόμβες αθώων θυμάτων και οδηγεί στο δρόμο της ξενιτιάς και του ξεριζωμού χιλιάδες ανθρώπους.
Παρά τη θλίψη των ημερών, εξαιτίας όλων αυτών των αρνητικών γεγονότων που βιώνουμε, ανοίγεται μπροστά μας ένα παράθυρο ελπίδος, ένας αληθινός και σωτήριος δρόμος υποδοχής και αποδοχής του Κυρίου: είναι ο τρόπος που τα παιδιά υποδέχονται τον Ιησού. Σήμερα τα παιδιά γίνονται οι δάσκαλοί μας!
Κι εμείς, σήμερα, όσοι βρισκόμαστε συμπροσευχόμενοι στον Καθεδρικό Ναό του Μεγαλομάρτυρος Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, αξιωνόμαστε, όπως εισαγωγικά αναφέραμε, και μιας δεύτερης υποδοχής. Συνεχίζοντας τον αγιογραφικό διάκοσμο του Καθεδρικού Ναού, σας προσκαλώ τώρα, να στρέψετε τα βλέμματά σας στο υπερώον, και συγκεκριμένα στο μέσον αυτού, και να ατενίσετε την νέα, όντως επιβλητική, τοιχογραφία της Ένθρονης Παναγίας της Βρεφοκρατούσας, διαστάσεων 6.50 Χ 4.20 μ., η Οποία θα μας ευλογεί και θα μας σκέπει όλους από εκεί ψηλά.
Θα διαπιστώσετε, επίσης, ότι η Παναγία είναι πλαισιωμένη από δέκα Προφήτες, οι οποίοι προανήγγειλαν το γεγονός του Ευαγγελισμού και της Ενσαρκώσεως του δευτέρου Προσώπου της Αγίας Τριάδος.
Η συγκεκριμένη αγιογραφική παράσταση είναι αντίγραφο της Ένθρονης Παναγίας της Βρεφοκρατούσας, του έτους 1664, του Εμμανουήλ Τζάνε.
Σας παρουσιάζω και την δεύτερη εικόνα της Κυρίας Θεοτόκου, η οποία τοποθετήθηκε στα δεξιά του υπερώου και απεικονίζει την Αγία Σκέπη, βαστάζουσα την τιμία εσθήτα, πλαισιωμένη από δύο αγγέλους, διαστάσεων 2.34 Χ 2.70 μ..
Οι δύο αυτές αγιογραφίες ιστορήθηκαν από τους αδελφούς κ.κ. Μιχαήλ και Δημήτριο Ανδρούτσο και τον συνεργάτη τους κ. Σπυρίδωνα Μέτση.
Είχε προηγηθεί, όπως θα ενθυμείσθε, τον περσυνό Οκτώβριο, η τοποθέτηση 34 ακόμη τοιχογραφιών, από τους ίδιους αγιογράφους.
Υποδεχόμενοι, λοιπόν, μαζί με τον εισερχόμενο στην Αγία Πόλη Μεσσία, Λυτρωτή, Σωτήρα και Ευεργέτη των ψυχών ημών, τις τοιχογραφίες της Κυρίας Θεοτόκου, της Υπερμάχου Στρατηγού του Γένους μας, κι ας την παρακαλέσουμε προσευχητικώς: «Ὑπό τήν σήν εὐσπλαγχνίαν καταφεύγομεν, Θεοτόκε, τάς ἡμῶν ἱκεσίας, μή παρίδης ἐν περιστάσει, ἀλλ’ ἐκ κινδύνων λύτρωσαι ἡμᾶς, μόνη Ἀγνή, μόνη εὐλογημένη».
Ας έχουμε την ευχή και προστασία Της, δεόμενη, ως Γοργοεπήκοος, υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου και της αμέσου καταπαύσεως του πυρός στην Ουκρανία! Αμήν.
Metropolitan Cleopas of Sweden’s Palm Sunday 2022
St. George Cathedral of Stockholm
April 17, 2022
Reverend Fathers,
Honorable Civic and Community Leaders,
Dearly Beloved Stewards, Friends and Benefactors
of the Holy Metropolis of Sweden,
“Christ’s Kingdom is not of this world.” Unfortunately, this fact is precisely what was overlooked by the adoring crowds who welcomed Christ into Jerusalem in a never-before-seen enthusiasm. They thought that the time had arrived when Christ would overthrow the Roman rulers, replace Caesar and assume control of the empire.
Their understanding of the Kingdom of God was so misguided that they came to the point of crucifying Jesus just a few days later – the same person whom all of Jerusalem turned out to welcome with cries of Hosanna!
His earthly throne was set up by His countrymen at his sight of martyrdom, Golgotha. Earlier today, we heard a hymn saying that “those who previously praised you with palms, came afterwards to apprehend you with clubs.”
Christ’s arrival signals the freedom of people from the bonds of death. He relied on humility, self-sacrifice, and love, as His sole “weapons” in this “struggle for freedom.”
Sadly, even today, many continue to remain oblivious to this call to liberty and the “good news” of the Gospel that proclaim the establishment of this kingdom all across the world for all those desiring to become “citizens of heaven.” Like Dostoevsky says in the Brothers Karamazov, if the Lord were to appear today on earth in His former form, the rulers of this age would crucify Him once again!
Many people put forth the outdated argument that if God existed, there would not be any wars in the world, or so much injustice, sickness, and misfortune. But the real question is whether it is really God’s fault that people have strayed from His teachings? If only earthly leaders could accept Christ with love and simplicity, there would be no need for wars or domination. But whether these wars are fought with guns, bombs, or through the latest type of warfare – economic warfare – the absence of Christ guarantees misery for the victors and vanquished alike.
Do we really want Christ to act as a punisher? Do we envision Him to be a warlord with smart bombs? Certainly not. And more importantly – neither does He. God does not operate by imposing His will. God respects freedom and operates based strictly on love, not personal interest.
During this year’s Easter, the entire world is confronted by a spiritual challenge; the outbreak of war in Ukraine. It is painful, because it entails bloodshed between brothers. We pray for peace and reconciliation to prevail.
Because of the war, millions of people have been displaced in Ukraine and many refugees are fleeing to the nations of Europe, including the Northern Lands of Scandinavia.
During this tremendous humanitarian crisis, we will do our utmost as Orthodox Christians, to make them feel welcome and safe. All our parishes, throughout Scandinavia, will be available to them, to celebrate services in their own native language, following their church order and keeping up with their own traditions and customs. I believe that we all share the same sentiments of solidarity and we will respond in like manner.
Philoxenia, the Greek word for hospitality, is a virtue, and we intend to exercise it with all our means. We are waiting our Ukrainian brethren with open arms. It is our duty to do so, just as we were once welcome in the hospitable Northern Lands of Scandinavia and established ourselves here.
In closing, I would like to share with you a beautiful hymn that will be sung during tonight’s Nymphios/Bridegroom Service, written by Cosmas the hymnographer: “All will know you to be my disciples if you keep my commandments, the Lord told his friends, as He headed towards His Passion. Be at peace with one another and be humble, and by coming to know me, praise the Lord unto the ages.” Amen!
