Eκδήλωση προς τιμήν του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου επί τη τριακονταετία ευκλεούς Πατριαρχίας του διοργανώθηκε από την Αδελφότητα των Οφφικιαλίων του Οικουμενικού Θρόνου «Παναγία η Παμμακάριστος» στην Αίθουσα “Δημήτρης Μητρόπουλος” στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, σήμερα, Τετάρτη 24 Νοεμβρίου 2021, παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου, ιεραρχών και οφφικιαλίων του Θρόνου.
Τον Πατριάρχη προσφώνησε ο Πρόεδρος της Αδελφότητος, Άρχων Αθανάσιος Μαρτίνος.
Στη συνέχεια για την σημαντική και οικουμενική προσφορά του Πατριάρχη μίλησαν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Πρωθυπουργός και ο Σεβ. Μητροπολίτης Δράμας Παύλος, ο οποίος ολοκλήρωσε την ομιλία του με ένα βίντεο του σεβαστού Αρχιμ. Δοσιθέου, Ηγουμένου της Μονής Τατάρνης Ευρυτανίας, εραστού του Φαναρίου και της Πόλεως.
Ο Πατριάρχης έκλεισε την εκδήλωση με τον δικό του οικουμενικό λόγο και ο Σύλλογος Μουσικοφίλων Κωνσταντινουπόλεως, υπό την διεύθυνση του γεραρού Δημοσθένη Παϊκόπουλου, έψαλε ένα απολυτίκιο που συνέθεσε ειδικά για την Πατριαρχική επέτειο ο Υμνογράφος της Μ.τ.Χ.Ε. Αθανάσιος Σιμωνοπετρίτης και τον Πολυχρονισμό του Πατριάρχου.
Ο χαιρετισμός της Προέδρου της Δημοκρατίας έχει ως εξής:
Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική
Το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου
Και πνοές απ’ τη ρεματιά ευωδιάζοντας λυγαριές και σχίνο
Ψαλμωδίες γλυκές με τα πρώτα Δόξα Σοι.
Κάπως έτσι περιγράφει ο Ελύτης τα Πάθη στο Άξιον Εστί, Παναγιώτατε, και κάπως έτσι φαντάζομαι το ξεκίνημα του κατά κόσμον Δημητρίου Αρχοντώνη από τις αμμουδιές της Ίμβρου.
Ένα μεγάλο και θαυμαστό ταξίδι άρχισε από τότε, που σας οδήγησε, μεταξύ άλλων, στην Κωνσταντινούπολη, στη Ρώμη, στην Ελβετία, στο Μόναχο. Ένα ταξίδι γνώσης και ακαδημαϊκών επιτευγμάτων. Και ταυτόχρονα φαντάζομαι ένα άλλο οδοιπορικό, αναζήτησης και διαλόγου μυστικού με την πίστη και τον Θεό, για το οποίο μόνον εσείς, Παναγιώτατε, θα μπορούσατε να μιλήσετε. Σε τελευταία ανάλυση όμως ίσως να πρόκειται για το ίδιο ταξίδι, αφού σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση και θεολογία, ο Θεός κάνει αισθητή την παρουσία του και μέσα από τη γνώση.
Μεγάλη η απόσταση που διανύσατε. Δύσβατη και γεμάτη δοκιμασίες που εμείς μόνο να υποπτευθούμε θα μπορούσαμε. Αντιμετωπίσατε Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες επί σειρά ετών, χωρίς να παρεκκλίνετε από την πορεία σας. Και τώρα που συμπληρώνονται τόσες δεκαετίες στον δρόμο της προσπάθειας και της αφοσίωσης, ανήκετε ήδη στα πρόσωπα εκείνα που ενσαρκώνουν την πνευματική και ιστορική συνέχεια της οικουμενικότητας του Ελληνισμού. Επιπλέον όμως, χάρη στη λαμπρή σας μόρφωση και τις σπάνιες πνευματικές και διοικητικές ικανότητές σας, στα τριάντα χρόνια της πατριαρχικής διακονίας και τα εξήντα συνολικά της ιεροσύνης σας αφήνετε πλέον ανεξίτηλο το αποτύπωμά σας στην Εκκλησία, ακόμα και πέραν από τα όρια της ορθοδοξίας και του ελληνόφωνου χώρου.
Ένας από τους προκατόχους μου, που έβαλε τη σφραγίδα του στον δημόσιο βίο και τη φιλοσοφία στην Ελλάδα, ο Κωνσταντίνος Τσάτσος, έλεγε ότι σκοπός της ζωής είναι να συνεισφέρει κανείς με ένα μικρό πετραδάκι στο οικοδόμημα του παγκόσμιου πολιτισμού. Μπορεί να πρόκειται για πολιτική ή κοινωνική προσφορά, μπορεί για δημιουργία ενός έργου τέχνης, μπορεί για φιλανθρωπική δράση, μπορεί για την ανατροφή ενός παιδιού με αγάπη. Είμαι σίγουρη ότι η άποψη αυτή σας βρίσκει σύμφωνο. Και πιστεύω ότι η αποτίμηση του ως τώρα δικού σας έργου είναι ήδη εντυπωσιακή.
Κατά τη διάρκεια των τιμητικών εκδηλώσεων, μίλησαν και θα μιλήσουν πολλοί για τα επιτεύγματα που συνιστούν τη συνεισφορά σας στον Οικουμενικό Θρόνο. Πώς κρατήσατε με αποφασιστικότητα και αφοσίωση τα ηνία της Ορθόδοξης εκκλησίας· πώς εγκύψατε με στοργή στα προβλήματα του ποιμνίου σας και των ορθοδόξων εκκλησιών· πώς συγκαλέσατε την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας· πώς προωθήσατε τον διαθρησκευτικό διάλογο για την ειρηνική και ουσιαστική συνύπαρξη όλων των ανθρώπων· πώς σταθήκατε πάντα σε εγρήγορση απέναντι στις προκλήσεις του καιρού μας, όπως η προστασία του περιβάλλοντος ή η αντιμετώπιση της πανδημίας, με σύγχρονο και ανθρωπιστικό πνεύμα.
Παναγιώτατε,
Από την πλευρά μου προτιμώ να σταθώ στη γενικότερη εικόνα που συνθέτει η όλη διαδρομή σας. Εκφράζοντας νομίζω τον ελληνικό λαό και όσους ήρθαν απόψε να σας τιμήσουν, είμαι βέβαιη ότι υπό την ηγεσία σας, και χάρη στην προσωπική σας συμβολή, το κύρος του Οικουμενικού Πατριαρχείου ενισχύθηκε καθοριστικά και ότι με την πολυετή και πολυδιάστατη δράση σας έχετε αναδειχθεί όχι μόνο σε θρησκευτικό ηγέτη διεθνούς ακτινοβολίας, αλλά και σε στυλοβάτη του Ελληνισμού, της Ορθοδοξίας και της Χριστιανοσύνης.
Ίσως όμως είναι καλύτερα να επιστρέψω στον Ελύτη, μέσα από την έμπνευσή του από τη βυζαντινή μας παράδοση και να διατυπώσω τη σκέψη μου με δυο μόνο λέξεις: Άξιον Εστί το έργο σας.
Χαιρετισμός του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην τιμητική εκδήλωση για τα 30 χρόνια Πατριαρχίας του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου
Παναγιώτατε, κα Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας, Μακαριότατε, κυρίες και κύριοι,
Είναι πράγματι ξεχωριστή τιμή να παρευρίσκομαι και να χαιρετίζω, με τη σειρά μου, την εκδήλωση για τα 30 χρόνια της Πατριαρχίας Βαρθολομαίου. Επί τρεις δεκαετίες, Παναγιώτατε, λαμπρύνετε τον Οικουμενικό Θρόνο, διαδίδοντας το λυτρωτικό μήνυμα του Χριστιανισμού.
Στο ίδιο διάστημα, όμως, αναδειχθήκατε και σε ένα πρόσωπο παγκόσμιας ακτινοβολίας, πέρα από εθνότητες και θρησκείες. Επιτρέψτε μου λοιπόν να καταθέσω και εγώ με τη σειρά μου τις ευχαριστίες κάθε πιστού και όλων των Ελλήνων για το πολυσχιδές έργο Σας.
Στο πέρασμα από τον 20ο στον 21ο αιώνα, σε μια εποχή ραγδαίων ανακατατάξεων στον κόσμο και ταχύτατων μεταβολών στο εσωτερικό των κοινωνιών μας, υπήρξε μεγάλο ευτύχημα η παρουσία Σας στην κεφαλή της Ορθοδοξίας.
Γιατί, αντλώντας έμπνευση από τη μακραίωνη παράδοση, την συνεχίσατε, έχοντας απόλυτη συνείδηση της Ιστορίας. Και, αξιοποιώντας τη μεγάλη θεολογική Σας μόρφωση δίπλα στη μοναδική ουμανιστική ευαισθησία Σας, δώσατε απαντήσεις, τις δικές Σας ξεχωριστές απαντήσεις, στις αγωνίες του σύγχρονου ανθρώπου.
Της Πατριαρχίας Σας, ωστόσο, προηγήθηκε μία πολύχρονη ποιμαντορία σε άλλους ιερατικούς βαθμούς. Από τη γέννησή Σας ως Δημήτριος Αρχοντώνης στην Ίμβρο, την πανάρχαια αυτή εστία του Ελληνισμού, μέχρι την ενθρόνισή Σας ως Βαρθολομαίος Α΄, βιώσατε μια πολυκύμαντη και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα διαδρομή: τις διώξεις του ελληνικού στοιχείου στη γειτονική χώρα. Τις σπουδές στη Χάλκη και σε πολλά σημαντικά διεθνή πανεπιστήμια. Και τη διακονία Σας, βέβαια, ως Μητροπολίτη Φιλαδελφείας. Πολύτιμες εμπειρίες, που Σας προετοίμασαν κατάλληλα για την οικουμενική Σας αποστολή.
Έτσι άνθισε μέσα Σας, ο σπόρος της αγάπης προς τον άνθρωπο, ανεξάρτητα από φυλή, ανεξάρτητα από θρησκεία. Κάτι που Σας έκανε πρωτοπόρο στον διαθρησκειακό διάλογο και τη φωνή Σας, φωνή συμφιλίωσης και καταλλαγής στα πέρατα του κόσμου.
Κι ακόμη Σας οδήγησε, πολύ νωρίτερα από πολλούς ηγέτες, να κινητοποιηθείτε για την προστασία της φύσης. Αλλά και, πιο πρόσφατα, να ανταποκριθείτε αμέσως στην ανάγκη να προστατευτεί η υγεία και η ζωή μέσα από τον εμβολιασμό κατά του Covid.
Στέκομαι σε δύο μόνο από τις ιστορικές δηλώσεις Σας: «Η οικολογική καταστροφή υπηρετείται αλόγιστα μέσα από την προτεραιότητα της κερδοφορίας έναντι της αειφορίας. Της κτητικής αξιολογίας έναντι του μετοχικού πολιτισμού. Του «έχειν» έναντι του «είναι». Των οικονομικών δεικτών έναντι των περιβαλλοντικών δεικτών». Μία γενναία και πρωτοπόρα τοποθέτηση, που περιγράφει το κεντρικό πρόβλημα του παρόντος το οποίο ήδη διαμορφώνεται στη μεγαλύτερη πρόκληση του μέλλοντος.
Αλλά και μία ακόμα άκρως επίκαιρη δήλωσή Σας: «Εμείς ως Εκκλησία, ως θρησκεία και ως Οικουμενικό Πατριαρχείο ειδικότερα, σεβόμαστε την επιστήμη. Σεβόμαστε τους εκπροσώπους της, τα ευρήματα και τις ανακαλύψεις της. Και συμμορφώνουμε τη ζωή μας προς αυτά. Κάνω, λοιπόν, έκκληση να εμβολιαστούν όλοι και άνευ επιφυλάξεως». Μία προτροπή αφύπνισης και ευθύνης υπέρ της υγείας των ανθρώπων. Αλλά και μία φωτεινή απάντηση σε κάθε σκοταδιστική δοξασία.
Οι θέσεις αυτές σηματοδοτούν την πρόθεσή Σας να παρεμβαίνετε ενθαρρυντικά σε κάθε πανανθρώπινο πρόβλημα. Αλλά και προνοητικά. Ήδη από το 1996 ονομαστήκατε «Πράσινος Πατριάρχης», έχοντας χαρακτηρίσει «αμαρτία το έγκλημα κατά του φυσικού κόσμου». Και προχωρώντας, θα έλεγα, σε πρωτοβουλίες «ευγενούς ακτιβισμού», όπως το Διεθνές Οικολογικό Συμπόσιο που οργανώσατε εν πλω στις θάλασσες τις οποίες τόσο μεγάλη ευθύνη έχουμε να προστατεύουμε.
Το Φανάρι έγινε, έτσι, εμπνευστής και άλλων δογμάτων, ώστε να το ακολουθήσουν στα πράσινα βήματά του. Συμπαραστάτης των επιστημόνων, που ανησυχούσαν ήδη απ’ τα τέλη του προηγούμενου αιώνα, αλλά και σύμμαχος όσων πολιτικών από τότε κατέθεταν προτάσεις για το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής.
Θυμάμαι και εγώ έντονα τις συχνές συζητήσεις τις οποίες είχαμε από τότε που ήμουν απλός βουλευτής. Και ομολογώ ότι ύστερα από κάθε συνάντησή μας έφευγα πλουσιότερος σε σκέψεις αλλά και σε επιχειρήματα.
Παναγιώτατε,
Το έργο Σας στον Οικουμενικό Θρόνο είναι ογκώδες. Οι συνιστώσες τους, όμως, είναι σταθερές και ορατές. Αυτές υπηρετείτε, επί 30 χρόνια, με πρώτη ασφαλώς την ενότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Επιλογή, η οποία σφραγίστηκε, άλλωστε, και με την τόσο σημαντική Σύνοδο στο Κολυμπάρι. Σας διαβεβαιώνω ότι αυτές οι προσπάθειές Σας, ως πρώτου μεταξύ ίσων, για την κοινή δράση όλων των Ορθοδόξων θα έχουν πάντοτε την αμέριστη στήριξή μας.
Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσω και την άοκνη δραστηριότητά Σας για στήριξη των πιστών παντού στην υφήλιο. Όχι μόνο με την τέλεση λειτουργιών σε ναούς που υπήρξαν διαχρονικά μήτρες της Ορθοδοξίας αλλά έχουν εγκαταλειφθεί, όπως οι εκκλησίες της Μικράς Ασίας και του Πόντου. Αλλά και πρωτοβουλίες Σας σε μακρινούς τόπους και με μικρό ποίμνιο, όπως τα θυρανοίξια του ναού του Αγίου Νικολάου στην Κούβα το 2004. Ενέργειες που υπογραμμίζουν την οικουμενικότητα και την αντοχή της Ορθοδοξίας.
Η δράση για ενότητα, ωστόσο, υπερβαίνει, τα όρια των δογμάτων. Γι’ αυτό και, από την πρώτη στιγμή, καταστήσατε σαφή την πρόθεσή Σας να ενισχυθεί η συνεργασία όλων των χριστιανικών ομολογιών για την ανανέωση του μηνύματός τους απέναντι στα σύνθετα κοινωνικά προβλήματα.
Οι συναντήσεις Σας με τον Πάπα Φραγκίσκο, τον οποίο σύντομα θα έχουμε τη χαρά να υποδεχθούμε στην Αθήνα, και η συμπόρευσή Σας σε έναν κοινό αγώνα κατά της φτώχειας, κατά των ανισοτήτων, αυτό ακριβώς πιστοποιούν.
Στη δικαίωση της οικουμενικότητας της αποστολής Σας εγγράφεται, επίσης, η τόνωση του διαθρησκειακού διαλόγου, ως μόνου αντίδοτου στον θρησκευτικό φανατισμό και στη μισαλλοδοξία.
Όπως έχετε τονίσει, μάλιστα, «ο θρησκευτικός φανατισμός είναι επικίνδυνος για όλες τις Θρησκείες, ιδίως όταν κυκλοφορεί ένοπλος. Γιατί η ρίζα του κακού δεν διαφέρει. Ο φανατισμός είναι τύφλωσις ψυχής. Κι είναι σωστός δαιμονισμός, σε όποια Θρησκεία και αν αναφύεται».
Παναγιώτατε, όπως η κ. Αντωνιάδου είχε την καλοσύνη να θυμίσει, πριν από 30 χρόνια, στις 2 Νοεμβρίου του 1991, στην ενθρόνισή Σας στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, είχατε δεσμευτεί: «Θα συνεχίσω το έργο των προκατόχων μου, με αίσθημα ευθύνης. Και απευθύνω ευλογία στον ελληνικό λαό».
Στην μεγαλοπρεπή τελετή στο Φανάρι την ελληνική κυβέρνηση εκπροσωπούσε, ως Πρωθυπουργός της Ελλάδος, ο πατέρας μου. Και είναι στιγμές που είχε συγκρατήσει στη μνήμη του και τις περιέγραφε πάντα με ξεχωριστή υπερηφάνεια.
Αποτελεί, επομένως, ιδιαίτερη προσωπική συγκίνηση να Σας υποδέχομαι, σήμερα στην Ελλάδα, στην Αθήνα, με την ίδια ιδιότητα, στη συμπλήρωση τριών δημιουργικών δεκαετιών στον θρόνο Σας. Να διαπιστώνω τη διαχρονική συνέπεια στην αποστολή Σας.
Και να μπορώ, σήμερα, να μεταφέρω τη βαθιά εκτίμηση όλων των Ελληνίδων και των Ελλήνων στο πρόσωπό Σας. Στη δράση και στο έργο του Οικουμενικού Πατριαρχείου που έδωσε και δίνει νέα πνοή στην πανανθρώπινη ακτινοβολία της Ορθοδοξίας.
Παναγιώτατε,
Σας εύχομαι να συνεχίσετε να υπηρετείτε την Ορθόδοξη Εκκλησία στις εσχατιές της Γης, αγωνιζόμενος τον καλόν και ιερό αγώνα. Στην προσπάθειά Σας αυτή η Ελληνική Κυβέρνηση, αλλά και ο ελληνικός λαός, θα είναι πάντα σταθεροί και πιστοί συνοδοιπόροι Σας.
Έτη Πολλά και Καλλίκαρπα. Σας ευχαριστώ.
