Σταύρος Τζίμας / Η Καθημερινή
Ο ηγούμενος της νέας ιεράς μονής Εσφιγμένου στο Αγιον Ορος, κ. Βαρθολομαίος, βρίσκεται σε ανοιχτό πόλεμο με τους εντός και εκτός Αθω αντιεμβολιαστές ρασοφόρους. «Ταλιμπάν με ράσο» τους αποκαλεί. Είναι η αιχμή του δόρατος της μερίδας εκείνης –όχι μικρής– της μοναστικής πολιτείας, που θεωρεί ότι από την πανδημία δεν κινδυνεύει η πίστη, αλλά οι πιστοί. Ηταν ο μοναχός που εμβολιάστηκε πρώτος στο Αγιον Ορος και μέσα από την ιστοσελίδα της μονής, τα κηρύγματά του, την επικοινωνία του με τους εκτός Ορους πιστούς, όπου σταθεί και όπου βρεθεί, απευθύνει εκκλήσεις να αγνοήσουν οι άνθρωποι τις επικίνδυνες θεωρίες των αρνητών του εμβολίου, προτρέποντας πιστούς και μη να συνταχθούν με την επιστήμη, την οποία χαρακτηρίζει δώρο του Θεού στον ανθρώπινο νου.
Του ζήτησα να γευματίσουμε για να επικοινωνήσει μέσω της «Κ» προς την κοσμική κοινωνία την πραγματική κατάσταση που επικρατεί στο Αγιον Ορος την εποχή της πανδημίας και βεβαίως τα της σύγκρουσής του για το εμβόλιο με τους εκεί, αλλά και εκτός, φανατικούς ζηλωτές.
Ηταν καταιγιστικός και συνάμα καυστικός όταν του ζήτησα να μου σκιαγραφήσει έναν αρνητή Αγιορείτη μοναχό. «Εχει το προφίλ φανατικού οπαδού. Τον διακατέχει μια ταραχή στο βλέμμα, στη σκέψη, στον λόγο, στις κινήσεις. Μια οργή, ένας επίπλαστος πανικός. Μιλάνε για τσιπάκια, Εβραίους, Αντίχριστο, για μέρες Αποκάλυψης. Προκαλούν με όλα αυτά φόβο, πανικό, ταραχή στον κόσμο, του λένε ψέματα».
– Είναι πολλοί αυτοί στο Aγιον Oρος;
– Είναι πρωτίστως οι καταληψίες της μονής μας, της Εσφιγμένου, που λειτουργεί ως ο προμαχώνας του αντιεμβολιασμού εντός και εκτός Aθω. Θύλακoι εντοπίζονται σε σκήτες, όπως αυτή της Αγίας Aννας, αρκετοί σε κελιά, αλλά και μεμονωμένα σε μοναστήρια.
– Και πώς επικοινωνούν τις θεωρίες τους;
– Διακινούν φυλλάδια με εμπρηστικό περιεχόμενο, στήνουν ψεύτικα προφίλ στο Διαδίκτυο. Υβρίζουν τον Οικουμενικό Πατριάρχη, τον Πάπα, την ιερά κοινότητα, εξακοντίζουν κατάρες κατά του εμβολίου και της επιστήμης, συμπεριφέρονται σαν Ταλιμπάν.
– Να φανταστώ ότι σας έχουν στοχοποιήσει προσωπικά;
– Ετσι ακριβώς. Γράφουν και διαδίδουν ότι με πληρώνει ο Πατριάρχης για να λέω υπέρ του εμβολίου, ότι είμαι ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης, δέχομαι απειλητικά τηλεφωνήματα και ανώνυμα σχόλια στο Διαδίκτυο. Οι άνθρωποι είναι παλαβοί και επικίνδυνοι.
– Κερδίζουν έδαφος αυτές οι θεωρίες εκεί μέσα;
– Δεν ξέρω αν με νούμερα κερδίζουν έδαφος, εκείνο που βλέπω είναι ότι υπάρχουν πολλοί νοσήσαντες και αυξάνονται. Και όχι μόνο όσοι νοσούν, αλλά και οι θάνατοι. Μέχρι στιγμής έχουν πεθάνει εννιά και άγνωστο πόσοι έχουν διασωληνωθεί.
– Eξω, πάντως, υπάρχει η εντύπωση ότι το Αγιον Ορος είναι κατά του εμβολίου.
– Δεν είναι αλήθεια. Παίζεται ένα βρώμικο παιχνίδι προπαγάνδας των ζηλωτών, ώστε να εμφανίσουν την αγιορείτικη κοινωνία αρνούμενη την επιστήμη και να λένε: ορίστε, το Aγιον Oρος τάσσεται κατά του εμβολίου. Αυτό φυσικά δεν ισχύει, κάνει όμως μεγάλη ζημιά εκτός Aθω, στον κόσμο που τρέφει μεγάλη εκτίμηση στην κοινωνία μας.
– Και ποια είναι η πραγματική επιδημιολογική εικόνα;
– Eνα ποσοστό –το λέω με επιφύλαξη γιατί είναι και θέμα προσωπικών δεδομένων και δεν μπορώ να έχω ακριβή εικόνα και πρόσβαση– γύρω στο 40% είναι οι εμβολιασμένοι. Το υπόλοιπο είναι αυτοί που έχουν νοσήσει. Νόσησαν πάρα πολλοί. Eνα άλλο ποσοστό είναι αυτοί που δεν ήθελαν να κάνουν το εμβόλιο γιατί δίσταζαν, φοβούνταν, είχαν αμφιβολίες και περίμεναν να δουν και να το κάνουν σε δεύτερο χρόνο. Υπάρχει και η τρίτη μερίδα, οι φανατικοί, που δεν θέλουν να το κάνουν με τίποτα και είναι λιγότεροι σε σχέση με τους άλλους, αλλά στην προπαγάνδα τους μεταδίδουν μια ψευδή εικόνα, ότι τάχα όλοι όσοι δεν εμβολιάστηκαν είναι αρνητές.
– Να υποθέσω ότι υπάρχει χαλαρότητα στην τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων;
– Κοιτάξτε, κάποιες από τις αποφάσεις που ελήφθησαν είναι οδυνηρές, αλλά τηρούνται.
– Πηγαίνετε δηλαδή στις ακολουθίες με μάσκα;
– Εμείς στο μοναστήρι μας είμαστε όλοι εμβολιασμένοι. Κάποια άλλα το τηρούν, κάποια όχι, επειδή υπάρχει το οικογενειακό κλίμα. Η εντολή της ιεράς κοινότητας είναι να μην πηγαίνουμε από μοναστήρι σε μοναστήρι.
– Και με τους προσκυνητές τι γίνεται;
– Τούτη την περίοδο δεν έχουμε πολλούς όπως παλιά. Εάν τηρείται και πόσο αυστηρά το θέμα της μάσκας δεν μπορώ εγώ να το πω γιατί δεν συμμετέχω σε άλλες ακολουθίες και στις εισόδους του Αγίου Oρους γίνονται τεστ και ζητούνται πιστοποιητικά εμβολιασμού.
– Ωστόσο, πιάστηκαν κατά τον έλεγχο στην Ουρανούπολη Ρουμάνοι να έχουν εκχύσει στη μύτη τους απολυμαντικό, ώστε να αλλοιωθεί το αποτέλεσμα του ράπιντ τεστ.
– Eχουμε πράγματι τέτοια κρούσματα και είναι εγκληματικό αυτό που επιχειρούν να κάνουν.
– Ποιος έχει την ευθύνη για τα μέτρα προστασίας στο Oρος;
– Η πολιτική διοίκηση μεταφέρει τις προτάσεις, τη βούληση της κυβέρνησης και των επιστημόνων που έχουν και τον πρώτο λόγο στο θέμα της πανδημίας. Την τελική απόφαση όμως για λόγους καταστατικού χάρτη την παίρνει η ιερά κοινότητα. Υπάρχει άψογη συνεργασία. Ο διοικητής κ. Μαρτίνος βοηθάει προσωπικά πολύ, αγαπάει πραγματικά το Oρος.
Ο γεροντισμός γίνεται όπλο στην προπαγάνδα των αντιεμβολιαστών
Η συζήτηση ήρθε στον γεροντισμό που, όπως λέει, έγινε όπλο στα χέρια των αντιεμβολιαστών. «Ο γέροντας στο μοναστήρι έχει απόλυτο δικαίωμα προς τους υποτακτικούς του. Δεν είναι θέμα δικτατορίας, επιβολής, είναι το πνεύμα του μοναχισμού που ο μοναχός με τη θέλησή του, γνωρίζοντας τους κανόνες, αποφασίζει μόνος του να παραδώσει τη διαχείριση της ίδιας του της ψυχής, του κόσμου του, στον γέροντα. Είναι η απόλυτη υποταγή και εκεί ο γέροντας έχει τα πάντα. Αυτούς τους κανόνες του μοναχισμού, όμως, δεν πρέπει να τους εφαρμόζει στον έξω κόσμο, γιατί εισβάλλει έτσι βίαια στη ζωή του κοσμικού πιστού, όταν θέλει να το παίξει γέροντας. Ξεπερνάει τις κόκκινες γραμμές».
«Και γιατί είναι επικίνδυνο αυτό;» ρώτησα. «Γιατί τον κάνει πειθήνιο όργανο, καταργεί την έννοια της ελευθερίας του και όλα ανάγονται στο τι θα αποφασίσει ο γέροντας. Η απόφαση του γέροντα είναι νόμος γι’ αυτόν. Οχι, είναι λάθος. Αν ο πνευματικός τού πει μη φοράς μάσκα ή σου φοράνε τσιπάκι, θα το πιστέψει γιατί το είπε ο γέροντας. Καλλιεργούν μέσα σ’ αυτούς τους ανθρώπους το πνεύμα του φανατισμού. Κανένας από τους φανατισμένους οπαδούς δεν παραδέχεται τίποτα άλλο από αυτό που θα πει ο γέροντας. Δεν δέχονται κουβέντα γι’ αυτόν, φανατίζονται, είναι ικανοί και να βιαιοπραγήσουν γι’ αυτό, πράγματα ξένα προς τη χριστιανική πίστη».
– Είναι όπλο ο γεροντισμός στην προπαγάνδα των αντιεμβολιαστών;
– Βεβαίως, και δεν αφορά μόνο το Αγιον Ορος αλλά και την Εκκλησία γενικότερα. Η Ιερά Σύνοδος πήρε ορισμένες επώδυνες αποφάσεις, όχι χωρίς συνείδηση. Βλέπουμε όμως ότι κάποιοι μέσα στον χώρο της διαμορφώνουν μια εικόνα και λένε στο εξωτερικό «να ποια είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία».
– Απορρίπτουν την επιστήμη, δηλαδή, όλοι αυτοί;
– Με την αντίδραση που βγάζουν δείχνουν να την απορρίπτουν. Oταν όμως αρρωστήσουν, στο νοσοκομείο θα πάνε, και εκεί ο γιατρός θα αποφασίσει για αυτούς, χωρίς να έχουν συμμετοχή στην απόφαση, θα τους βάλει φάρμακα που θέλει αυτός για να τους σώσει τη ζωή.
– Αυτή η σύγκρουση στους κόλπους της Εκκλησίας για το εμβόλιο μήπως τελικά πάει πιο μακριά, σε φιλοσοφικές προσεγγίσεις για την εξέλιξη της ζωής γενικότερα;
– Εγώ αυτή την αντιπαλότητα θα την έλεγα διάλογο. Υπήρχαν και θα υπάρχουν τέτοιες θεωρίες. Τώρα είναι η πανδημία, πρώτα ήταν η οικονομική κρίση, την περίοδο που εμφανίστηκε ο ηλεκτρισμός ήταν το αντιηλεκτρικό κίνημα που θεωρούσαν ότι είναι ο διάβολος. Μια ζωή τα ίδια. Το πρόβλημα μετατρέπεται σε πνευματικό.
«Φανατισμός που τυφλώνει»
«Οι εκκλήσεις του ηγουμένου του Βατοπεδίου κ. Εφραίμ για εμβολιασμό μετά την περιπέτειά του με τον ιό είχαν ανταπόκριση;» ρώτησα τον κ. Βαρθολομαίο. «Οχι απ’ ό,τι φάνηκε. Ισα ίσα του επιτέθηκαν ότι είναι πληρωμένος και άλλα τέτοια. Είναι ο φανατισμός που δεν αλλάζει και τυφλώνει τον άνθρωπο. Υπάρχουν μοναστήρια διχασμένα.
Το ζηλωτικό συνιστά απειλή για το Αγιον Ορος». Οσο για το τι πιστεύει ότι θα έλεγε ο Γέροντας Παΐσιος στους δύο υποτακτικούς του, που στο κελί του, όντας αρνητές, τους βρήκε ο ιός; «Κρίμα στα παιδιά…»
H συνάντηση
Η συνέντευξη έγινε στο παραδοσιακό καφέ Ζύθος-Ντορέ, απέναντι από τον Λευκό Πύργο. Στον ουρανό (Καρυές) τον έψαχνα, στη γη τον βρήκα. Είχε έρθει στη Θεσσαλονίκη για να επισκεφθεί υποτακτικό του που είχε υποβληθεί σε εγχείρηση στο νοσοκομείο. Εμφανίστηκε με μάσκα, χαιρετηθήκαμε λες και θα παίζαμε μποξ, άπλωσε τα κινητά του, τα αντισηπτικά του, παρήγγειλα ένα ποτήρι κόκκινο κρασί, ήπιε ένα φρέντο καπουτσίνο. Οπως μου εξήγησε, από τότε που ήπιε καπουτσίνο δεν έβαλε στο στόμα του άλλον καφέ. Το απέδωσε στο γεγονός ότι τελεί υπό την ιταλική γευστική κουλτούρα, αφού η Αιτωλοακαρνανία αγναντεύει τη «Μέκκα» του καπουτσίνο, ανεξαρτήτως εάν ο φρέντο αποτελεί ελληνική εφεύρεση.
