Ἱ. Μονή Ζωοδόχου Πηγῆς Βαλουκλῆ
Χοροστασία του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου κατά τον Μ. Εσπερινό της εορτής της Ινδίκτου, στην Ι. Μονή Βαλουκλή, και χειροθεσία του Εντιμολ. κ. Σωτηρίου Τσιόδρα σε Άρχοντα Πρωτοασηκρήτη της Μ.τ.Χ.Ε.
Τρίτη, 31 Αυγούστου 2021
photo credit: Nikos-Giorgos Papachristou / Ecumenical Patriarchate
Με το Οφφίκιο του Άρχοντος Πρωτοασηκρήτου τίμησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος τον διακεκριμένο Καθηγητή Παθολογίας – Λοιμωξιολογίας κ. Σωτήριο Τσιόδρα, μετά το πέρας του Εσπερινού, κατά τον οποίο χοροστάτησε, το απόγευμα της Τρίτης, 31 Αυγούστου 2021, παραμονή της εορτής της Ινδίκτου, στην Ι. Μονή Ζωοδόχου Πηγής Βαλουκλή, παρουσία πλήθους Ιεραρχών, Αρχόντων Οφφικιαλίων, των Γενικών Προξένων της Ελλάδος και της Ουκρανίας στην Πόλη και πιστών από την Πόλη και το εξωτερικό.
“Η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία απονέμει υμίν σήμερον διά των χειρών της ημών Μετριότητος, εν τη ιστορική Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Ζωοδόχου Πηγής Βαλουκλή, εν πληθούση Εκκλησία, παρούσης συμπάσης της ανά την οικουμένην τιμίας Ιεραρχίας του Οικουμενικού Θρόνου, το υψηλόν οφφίκιον του Άρχοντος Πρωτοασηκρήτου. Ανήκετε από την στιγμήν αυτήν, Εντιμολογιώτατε, εις την χορείαν των Οφφικιαλίων του Οικουμενικού Πατριαρχείου, οι οποίοι προσέφερον πολλά και ανεκτίμητα εις την Εκκλησίαν και το Γένος, συνεχίζουν δε και σήμερον το ευλογημένον αυτών έργον, ωργανομένοι εις δύο Σώματα, την Αδελφότητα «Παναγία η Παμμακάριστος», εις την οποίαν θα ανήκετε και υμείς, και το «Τάγμα του Αγίου Ανδρέου», των Αρχόντων των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Συγκαταλέγεσθε πλέον μεταξύ των συνεργατών ημών, τους οποίους περιβάλλομεν με στοργήν και εμπιστοσύνην”.
Ο Παναγιώτατος, στη συνέχεια, επισήμανε ότι είναι η πρώτη φορά που απονέμεται το Οφφίκιο του Άρχοντος Πρωτοασηκρήτου και αναφέρθηκε στους λόγους για τους οποίους η Μητέρα Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως τίμησε τον Καθηγητή Τσιόδρα:
“Απονέμομεν διά πρώτην φοράν το οφφίκιον του Άρχοντος Πρωτοασηκρήτου. Το αρχαιότατον τούτο αξίωμα συνεδέετο εις την Ανατολικήν Ρωμαικήν Αυτοκρατορίαν με πολλάς ευθύνας, με διαχείρισιν σημαντικωτάτων διά τον δημόσιον βίον υποθέσεων. Η θέσις του Πρωτοασηκρήτου «ήτο ιδιαιτέρας σπουδαιότητος και μεγάλης αξίας, καθ’ όσον αύτη ήτο λίαν εμπιστευτική και απαιτούσε πάντοτε ιδιαιτέραν ικανότητα, μόρφωσιν και γλωσσομάθειαν». Ο Πρωτοασηκρήτης ευρίσκετο εις άμεσον επαφήν με τον Αυτοκράτορα, ελειτούργει ως σύμβουλος αυτού εις θέματα εξωτερικής πολιτικής και διπλωματίας, εδίδετο δε εις αυτόν και η προεδρία του ανωτάτου αυτοκρατορικού δικαστηρίου. Πρωτοασηκρήται διετέλεσαν ο μέγας Θεολόγος και αγωνιστής της Ορθοδοξίας Μάξιμος ο Ομολογητής και οι Οικουμενικοί Πατριάρχαι Ταράσιος, Νικηφόρος Α’ και ο Μέγας Φώτιος.
Η Μεγάλη Εκκλησία τιμά σήμερον εν τω προσώπω υμών, Εντιμολογιώτατε Άρχων, τον διακεκριμένον Καθηγητήν του Εθνικού και Καποδριστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με πρωταγωνιστικόν ρόλον εις τον αγώνα κατά της πανδημίας του κορωνοιού Covid – 19, αναγνωρίζουσα την προσφοράν σας εις τον χώρον της Ιατρικής, το ήθος και την ανθρωπινήν παρουσίαν σας, καθώς και το υπέροχον γεγονός ότι συνδυάζετε εις την μαρτυρίαν σας την επιστημοσύνην με την αφοσίωσιν εις την Εκκλησίαν και την πιστότητα εις τας παραδόσεις της.”.
Στη συνέχεια ο Παναγιώτατος τόνισε ότι είναι άστοχη οποιαδήποτε συζήτηση για σύγκρουση πίστης και επιστήμης.
“Είναι όλως άστοχον, να χαρακτηρίζεται η πανδημία ως πεδίον συγκρούσεως πίστεως και επιστήμης. Αυταί αι δύο εξέχουσαι δυνάμεις δεν είναι αντίπαλοι, αλλά συνεργάται εις την διακονίαν του ανθρώπου. Η επιστημονική γνώσις είναι δωρεά και ευλογία του Θεού προς το ανθρώπινον γένος, όπως προσφυώς υπεγράμμισε και η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας (Κρήτη 2016) λέγουσα: «Διά την Ορθόδοξον Εκκλησίαν, η ικανότης προς επιστημονικήν έρευναν του κόσμου αποτελεί θεόσδοτον δώρον εις τον άνθρωπον» (Η αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας εις τον σύγχρονον κόσμον, ΣΤ’, §). Δεν είναι η άρνησις χρήσεως της μάσκας και η απόρριψις του εμβολιασμού κατά του κορωνοιού ένδειξις ζώσης πίστεως εις τον Χριστόν, αλλά μάλλον αγνωμοσύνη προς τον Δοτήρα παντός αγαθού διά το πολύτιμον δώρον της υγείας, το οποίον οφείλομεν να προστατεύωμεν, και απαράδεκτος αδιαφορία διά τον πλησίον, εφ’ όσον διά της συμπεριφοράς αυτής τον εκθέτομεν εις κίνδυνον, αθετούντες την μεγάλην εντολήν της αγάπης.
Ορθότατα σημειούται, βεβαίως, εις το Συνοδικόν κείμενον της Κρήτης, ότι «η απάντησις εις τα σοβαρά υπαρξιακά και ηθικά προβλήματα του ανθρώπου και εις το αιώνιον νόημα της ζωής αυτού και του κόσμου, δεν είναι δυνατόν να δοθή χωρίς μίαν πνευματικήν προσέγγισιν» (ο. π.). Χωρίς συναίσθησιν του υψηλού και αιωνίου προορισμού του, ο άνθρωπος αδυνατεί να διαχειρισθή και να αντιμετωπίση τας οριακάς καταστάσεις της ζωής.
Η πανδημία ανέδειξε την αλήθειαν, ότι η πίστις εις τον Θεόν ενισχύει την βούλησιν του ανθρώπου διά προσφοράν, την θυσιαστικήν αγάπην και την αλληλεγγύην, αι οποίαι υπερβαίνουν το ανθρώπινον μέτρον και φέρουν την σφραγίδα θείας δωρεάς. Απεκαλύφθη η σημασία της προσωπικής συμβολής και της κοινής προσπαθείας, δίδαγμα πολυτιμότατον και διά το μέλλον. Απεδείχθη περιτράνως, ότι και σήμερον το πρωτεύον και το ζητούμενον είναι ο ιατρός, ο οποίος «έχει συναίσθησιν της ιερότητος του προσώπου του ασθενούς», δεν τον υποβιβάζει εις ανώνυμον μονάδα και εις απρόσωπον «περίπτωσιν» (case).
Εις την χριστιανικήν παράδοσιν, όπου κυριαρχούν «ολιστικαί» προσεγγίσεις, η υγεία και η νόσος ερμηνεύονται ως διάστασις σωστικών ή, αντιστοίχως, αλλοτριωτικών σχέσεων, αναφερομένων εις την πληρότητα της ζωής του ανθρώπου ή εις την «κακήν αλλοίωσιν» αυτής. Εις τας βιβλικάς διηγήσεις περί της θεραπείας ασθενών, ο Χριστός, ο «ιατρός των ψυχών και των σωμάτων», δεν θεραπεύει απλώς τα συμπτώματα της ασθενείας, αλλά καλεί τον ιαθέντα εις ριζικήν υπαρκτικήν αλλαγήν, εις ένα νέον τρόπον του βίου, εις υγιά σχέσιν με τον Θεόν, τον πλησίον και την κτίσιν. Προφανέστατα, η υγεία και η νόσος δεν είναι απλώς η καλή ή η κακή λειτουργία της «ψυχοσωματικής μηχανής» άνθρωπος.
Δεν είναι τυχαίον, ότι εις την γλώσσαν της θεολογίας η αμαρτία χαρακτηρίζεται ως «νόσος» και ότι χρησιμοποιείται ευρέως ιατρική ορολογία διά την περιγραφήν της ανακαινίσεως του ανθρώπου εν τη Εκκλησία, εν τη οποία, και η θεραπεία, είναι διά τους πιστούς πρόγευσις της οριστικής νίκης της ζωής επί της φθοράς και της τελικής καταργήσεως του θανάτου εν τη εσχατολογική Βασιλεία».
Και ο Οικουμενικός Πατριάρχης κατέληξε λέγοντας:
“Με αυτάς τας σκέψεις, καταστέφομεν την υμετέραν Εντιμολογιότητα, την ερίτιμον σύζυγον, τα τέκνα και τους λοιπούς συγγενείς και συνεργάτας σας διά της πατρικής και Πατριαρχικής ημών ευλογίας, ευχόμενοι το παράδειγμά σας να εύρη και άλλους μιμητάς, πρωτίστως μεταξύ των πολλών φοιτητών σας, οι οποίοι όχι μόνον θα ασκούν την επιστήμην ευόρκως και επ’ αγαθώ του ανθρώπου, του «ηγαπημένου του Θεού», αλλά θα σέβωνται και τας φιλοθέους και φιλανθρώπους αξίας της Ορθοδόξου ημών Παραδόσεως. Σας συνοδεύουν αι ειλικρινείς ευχαί όλων των Ιεραρχών του Θρόνου, των μελών της Πατριαρχικής Αυλής και των λοιπών παρόντων και συμπροσευχομένων εις την κατανυκτικήν ταύτην εσπερινήν ακολουθίαν, αυτήν την παραμονήν του νέου εκκλησιαστικού έτους”.
Στην αντιφώνησή του, ο νέος Άρχων αναφέρθηκε στη σχέση Επιστήμης και Εκκλησίας.
“Η επιστήμη ταυτίζεται εξ ορισμού με την συνετή και συνεχή αναζήτηση της αλήθειας, η οποία φρονώ πως είναι ο σκοπός της ζωής μας.
Στην αναζήτηση αυτή είναι συνοδοιπόρος και η Εκκλησία μας. Η Ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία πρεσβεύει την αλήθεια στο πρόσωπο του Θεανθρώπου, «της οδού και της αληθείας και της ζωής». Τα ίδια τα αψευδή και ακήρατα χείλη εταύτισαν την θεϊκή ουσία με την αναλλοίωτη από τους εμπαθείς λογισμούς -και εγωισμούς- αλήθεια.
Η επιστήμη έχει χρέος, πέραν της αναζήτησης, να εξηγεί άφοβα την αλήθεια -εν ελευθερία- και να συζητά γι’ αυτήν. Να διαλέγεται μαζί σας, με την εκκλησιαστική ηγεσία, με τις αρχές και τις εξουσίες του κόσμου τούτου, με τον λαό. Όλοι είμαστε ένα σε αυτήν την πορεία…
Σε ένα τέτοιο εποικοδομητικό διάλογο, η επίμονη και ανυποχώρητη διαφωνία, η εγωιστική, η βασιζόμενη σε ψεύδη και όχι σε επιστημονικά επιχειρήματα αντιλογία, δυστυχώς γίνεται συχνά παρανοϊκή, ασυμπαθής προς τον συνάνθρωπο και εν τέλει αντικοινωνική, εμποδίζοντας την προσέγγιση της αλήθειας και της ελευθερίας.
Θεωρώ πως σε αυτό το μοναδικό ταξίδι της αναζήτησης της αλήθειας, σε αυτήν την μοναδική πορεία ο ταπεινός εαυτός μου -και όλοι μαζί- είμαστε παιδιά του Θεού της ειρήνης, και προσεγγίζουμε το θαύμα της αλήθειας δίνοντας την καρδιά μας, στον Θεό με αληθινή υιική αγάπη και πίστη – πίστη που ζει και αυξάνεται βιώνοντας το καθημερινό θαύμα της ζωής, της επιστήμης, της γνώσης, της γνώσης του καλού, της καλής γνώσης του ιατρού που και αυτόν κατά την Γραφή «έκτισε ο κύριος».
Στη συνέχεια ο Εντιμολ. κ. Τσιόδρας πρόσθεσε:
Τα παιδιά του Θεού δεν έχουν ανάγκη να τον προκαλέσουν με την ύβρι του δικού τους θελήματος και ταπεινά αποδέχονται με μια άδολη πίστη,τις ευεργεσίες της αγάπης Του, τις ευεργεσίες της ζωής και της επιστήμης στην καθημερινότητα τους, και τις εντάσσουν στην δική τους χαρά και την λύπη όπως και αυτή του διπλανού ανθρώπου – χαίρουν μετά χαιρόντων και κλαίουν μαζί τους.
Ως επιστήμονα μου προκαλεί θλίψη να μην προσπαθώ αέναα -για όσο ζω- για την στήριξη της ζωής και της υγείας του διπλανού μου, με τα θεραπευτικά αλλά και τα προληπτικά μέσα που μου δίνει η επιστήμη μου για μια καλή σωματική υγεία με σημαντικό κοινωνικό όφελος.
Γιατί άραγε πρέπει μια λύπη ενός απροσδόκητου θανάτου από μια ασθένεια που προλαμβάνεται, να γίνεται αναπόφευκτη, λόγω μιας παρανοϊκής και μανικής στήριξης, μιας ψεύτικης ιδεοκατασκευής με σαθρά, αντιεπιστημονικά αλλά δυστυχώς και μη πνευματικά ερείσματα.
Μακάρι να είχαμε μια παιδική πίστη και εμπιστοσύνη στην δύσκολη αυτή εποχή – Μια τέτοια πίστη είναι μακαρία και δεν χρειάζεται κάποια «μαγικά» θαύματα… ζει το συνεχές και μη βλεπόμενο αλλά αεί ενεργούμενο θαύμα της παρουσίας του Θεού και μέσω της επιστημονικής αλήθειας και ανακάλυψης, μέσω της ζωής -με τις χαρές και τους πόνους της-, μέσω της υπομονής, της συγγνώμης, της αποδοχής του λάθους εν ταπεινώσει, μέσω της ομόνοιας και της ειρήνης την οποία εσείς πρεσβεύετε, μέσω της μελλοντικής προοπτικής της τελείας των τελείων τελειότητος, όπου δεν χωρούν μίση και διχασμοί, όπου «πάντες εισίν ἓν»”.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο νέος Άρχων Πρωτοασηκρήτης είπε:
“Παναγιώτατε και τιμία συνοδεία των αγίων Aρχιερέων
Εσείς, γνωρίζετε καλύτερα από εμένα -που πρώτη φορά έρχομαι στην Πόλη- τον Αγιώτατο χώρο της κυρίας Θεοτόκου της Μπαλουκλιώτισσας, που έχει και συμβολική ιστορική σημασία, γιατί εκατοντάδες έτη πριν στήριζε με τα εισοδήματα του εξαιρετικά Νοσοκομεία της Πόλης και στας αρχάς του 19 αιώνος ονομαζόταν Ιερά Νοσοκομειακή Μονή Ζωοδόχου Πηγής, όταν ιδρύθηκε με δική της χορηγία νέο νοσοκομείο, έξω από τα τείχη,
Εσείς Παναγιώτατε, πρωτοστατήσατε στην σημαντική ανακαίνιση αυτού του τόπου.
Δεν ήλθα εδώ στον ιερό αυτό χώρο, παρά για να σας ευχαριστήσω, για τις ευχές σας στον συνεχή αγώνα όλων μας σε όλη την προαπελθούσα δύσκολη περίοδο -εμένα πολύ με στηρίξατε και προσωπικώς – αλλά και να σας παρακαλέσω και να επικαλεσθώ τις συνεχείς ευχές σας για την μελλοντική πορεία μας στον δύσκολο αγώνα της ζωής, για τις ευχές σας για όλη την ανθρωπότητα.
Για τις ευχές σας για αποδοχή εν ταπεινώσει της αλήθειας, ενίοτε και ως θυσιαστικής εκκοπής του ιδίου θελήματος,
Για τις ευχές σας, για ομόνοια και ειρήνη επί της γης «ἳνα πάντες ὦσιν ἓν» εν αληθεία, εν ελευθερία και εν αγάπη,
Εν τω νυν και εν τω μέλλοντι αιώνι.”
Ακολούθως, o Εντιμολ. κ. Τσιόδρας δέχθηκε τις συγχαρητήριες ευχές των Ιεραρχών, κληρικών και πιστών.
