«Η Ελλάδα μέσα από
τα μάτια των ποιητών»
Υπό τους ήχους του τραγουδιού για τον Στρατηγό Μακρυγιάννη, σε
στίχους Μάνου Ελευθερίου και μουσική Ηλία Ανδριόπουλου, από τον δίσκο «Γράμματα στον
Μακρυγιάννη κι άλλα λαϊκά», πραγματοποιήθηκε
με επιτυχία την Τετάρτη 14 Απριλίου 2021, η
Επιστημονική Διαδικτυακή Ημερίδα, που
διοργάνωσε η Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης, σε συνεργασία με τον Φιλολογικό
Σύλλογο Κισάμου, με θέμα: «Η Ελλάδα μέσα από τα μάτια των ποιητών – Οι
Λογοτέχνες του κόσμου μιλούν για την Ελλάδα του χθες και του αύριο».
Συνθέτοντας το ψηφιδωτό της σύγχρονης Ελλάδας,
μέσα από τις πανανθρώπινες και διαχρονικές αξίες του 1821 και ατενίζοντας το
μέλλον, οι συμμετέχοντες εισηγητές προσπάθησαν να εντοπίσουν και να εκφράσουν
το αληθινό μήνυμα της Επανάστασης του 1821 και τη σπουδαιότητά του για τον
σύγχρονο άνθρωπο της εποχής μας, αλλά πάντα ιδωμένο μέσα από τα μάτια των
ποιητών της τότε εποχής, αλλά και μετέπειτα, όσον αφορά τους λογοτέχνες που
εμπνεύστηκαν από το Έπος του 1821.
Στον Χαιρετισμό του, ο Σεβασμιώτατος
Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος, Πρόεδρος της ΟΑΚ, ανέφερε τον Μεγάλο
Κανόνα που συνέθεσε ο Άγιος Ανδρέας ο Ιεροσολυμίτης, Επίσκοπος Κρήτης (τέλη 7ου
– αρχές 8ου αιώνα), ένα ποίημα μοναδικού κάλλους. Κατά τον κ.
Αμφιλόχιο «η ελληνική ψυχή, ποιητική από
τη φύση της, ευαίσθητη και αθάνατη στο διάβα των αιώνων, ως Ιστορία
μεταμορφώνει τους πόνους και τους καημούς της, τις αγωνίες και τα δάκρυά της,
όπως και τις προσδοκίες και τα οράματά της, τις νίκες, σε δημοτικό και κλέφτικο
τραγούδι, σε Ποίηση, ύμνους και θρύλους και μέσα απ’ όλα ανασταίνεται και “ξανά
προς τη δόξα τραβά”».
Αμέσως μετά, ο Δρ Κωνσταντίνος Ζορμπάς, Γενικός
Διευθυντής του Ιδρύματος, χαιρέτισε την εκδήλωση ευχαριστώντας τους ομιλητές
και τονίζοντας πως «Ποίηση και Επανάσταση
είναι έννοιες αλληλένδετες, με την Ποίηση πάντοτε να προηγείται» και πως η
Επανάσταση του 1821 υπήρξε μία «συνεχής
ακραία ποιητική πράξη», καθώς «οι στίχοι των ποιητών έγιναν το υλικό που
“έντυσαν” το αίσθημα του ξεσηκωμού και της αντίδρασης».
Κατά την έναρξη της εκδήλωσης ο κ.
Εμμανουήλ
Βαρβούνης, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θράκης,
Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής των Επιστημονικών Συνεδρίων για την
Ελληνική Επανάσταση του 1821, της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος,
μέλος της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος, ανέλυσε
το θέμα: «Ο αγώνας του 1821 στην ελληνική
δημοτική ποίηση». Κατά τον κ. Βαρβούνη «η
ελληνική Λαογραφία ήδη από το επιστημονικό της ξεκίνημα –το οποίο συμβατικά
τοποθετείται κατά το 1909– ασχολήθηκε με ζητήματα που αφορούν την Επανάσταση
του 1821, ενώ ο ιδρυτής της επιστημονικής Λαογραφίας του τόπου μας, Νικόλαος
Πολίτης, ασχολήθηκε συστηματικά με θέματα σχετικά με την Επανάσταση και με
τραγούδια που αφορούσαν το 1821». Όλως ιδιαιτέρως ανέπτυξε τόσο την εξέλιξη
του δημοτικού τραγουδιού, την καταγραφή του, αλλά και το περιεχόμενο του.
Ακολούθως, ο κ. Βαγγέλης
Κακατσάκης, Δάσκαλος – Συγγραφέας, μιλώντας με θέμα:
«3+1 ποιήματα
για το 1821», απήγγειλε τα ποιήματά του: «Το χαμόγελο του
Διάκου», «Ο Μακρυγιάννης στην οδό του» (από την ποιητική Συλλογή «Τα
χελιδόνια του μοναχού»), «Στον Σπύρο Καγιαλέ» (από την ποιητική Συλλογή
«Όταν γίνεις ποίημα») και «Επέτειος 25ης Μαρτίου» (από
την ποιητική Συλλογή «Ιχνηλατώντας»). Κατά τον κ. Κακατσάκη «δίχως
ήρωες και αγίους/ μένουμε μόνοι, γυμνοί και ανυπεράσπιστοι/ στο ανελέητο “κατηγορώ”
της Ιστορίας» και τόνισε ότι «τα ποιήματα είναι ξεκλείδωτα ξωκλήσια, όπου ο
καθένας μπορεί να εισέλθει και ιδιαίτερα εκείνος που έχει ανάγκη».
Τέλος, η κα Ελένη Γεωργακάκη, Φιλόλογος και Πρόεδρος
Φιλολογικού Συλλόγου Κισάμου, παρουσίασε το θέμα: «Η επαναστατημένη Ελλάδα
μέσα από την Ποίηση», με
την παράλληλη απαγγελία των Φιλολόγων, Ινώς Γεωργακάκη και Άννας
Αννουσάκη, σε επιμέλεια και προβολή φωτογραφικού υλικού Βασιλικής Πέτσκου.
Επρόκειτο για ένα υπέροχο τρίπτυχο εναλλαγής εικόνας, πεζού και ποιητικού
λόγου, μέσα από το οποίο πραγματοποιήθηκε ένα νοερό ταξίδι στον χρόνο, το οποίο
προκάλεσε έντονη συγκινησιακή φόρτιση στους παρευρισκομένους. Όλη η παρουσίαση
αποτελεί ένα θαυμάσιο εκπαιδευτικό υλικό, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο
στην Πρωτοβάθμια όσο και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.
Σύντομη παρέμβαση έκανε, επίσης, ο
Ομότιμος Καθηγητής Καρδιοχειρουργικής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου και Άρχων Ακτουάριος της
Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, κ. Γεώργιος Μπουγιούκας, ο οποίος
–αδυνατώντας να κρύψει τη συγκίνησή του– συνεχάρη την ΟΑΚ για τη διοργάνωση της
εκδήλωσης.
Τον συντονισμό της Εκδήλωσης είχε η Δρ
Μαρία Χατζηαποστόλου, Θεολόγος – Επιστημονική Συνεργάτιδα της ΟΑΚ, η οποία ανέγνωσε
λόγια του Μάνου Ελευθερίου, που αφορούν τον Στρατηγό Μακρυγιάννη, αλλά και την
αγάπη του προς τους αγωνιστές του 1821, ευχαριστώντας παράλληλα την κα Λιλή
Ελευθερίου, σπουδαία ζωγράφο και αδελφή του μεγάλου ποιητή Μάνου Ελευθερίου,
καθώς και τις Εκδόσεις «Μεταίχμιο» για την ευγενική παραχώρηση της άδειας της ανάγνωσης
του εν λόγω αποσπάσματος από τη –μόλις εκδοθείσα– Αυτοβιογραφική Αφήγηση του
Μάνου Ελευθερίου, με τίτλο: «Μαλαματένια
Λόγια».
«Η Αδιανόητη Επανάσταση που πέτυχε»
Με επιτυχία
πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 10 Απριλίου 2021 η Επιστημονική Διαδικτυακή Εκδήλωση που
διοργάνωσε η ΟΑΚ, με θέμα: «Η Αδιανόητη
Επανάσταση που πέτυχε». Στην
εκδήλωση έγινε λόγος για την Επανάσταση εξ επόψεως της
ψυχολογίας των εξεγερθέντων, με παράλληλη προσπάθεια απόπειρας σκιαγράφησης της
ψυχολογίας των ανθρώπων που ενέπνευσαν και κυρίως, πραγματοποίησαν την
Επανάσταση. Η Επ-Ανάσταση των συνειδήσεων αποτέλεσε εξαρχής τη μέριμνα και την αφορμή
των δράσεων του Ιδρύματος για τη συμμετοχή του στους εορτασμούς των 200 ετών από
την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
Υπό τους ήχους των
«Ελεύθερων Πολιορκημένων», σε στίχους του Διονυσίου Σολωμού και μουσική του
Γιάννη Μαρκόπουλου και με τη συμμετοχή των μαθητών των Εκπαιδευτηρίων «Δούκα», έγινε η έναρξη της εκδήλωσης, η οποία υπήρξε παράλληλα μία τιμητική μνεία στον Σολωμό, μέσα από το πλήθος των αναφορών στη μεγάλη Ποίηση του Εθνικού μας ποιητή, που με τους στίχους του έκανε αθάνατο τον αγώνα των Ελλήνων για ελευθερία και ανεξαρτησία.
Χαιρετισμό απηύθυνε o Δρ Κωνσταντίνος Ζορμπάς, Γενικός
Διευθυντής του Ιδρύματος, ο οποίος εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για τις
πρόσφατες απώλειες του Πρίγκιπα Φιλίππου, Δούκα του Εδιμβούργου και του
Νικολάου Μαγγίνα, φωτογράφου του Οικουμενικού Πατριάρχου, κ.κ. Βαρθολομαίου Α΄,
αλλά και τις ευχαριστίες του προς τους αξιόλογους ομιλητές. Ο κ. Ζορμπάς τόνισε
χαρακτηριστικά πως «η Ελληνική Επανάσταση έστρωσε τον δρόμο για την εξέλιξη των
νέων πλευρών της σύγχρονης Ελλάδας».
Κατά την έναρξη
της εκδήλωσης, ο κ. Κυριάκος
Βλασσόπουλος, Ψυχοθεραπευτής – Ομαδικός Αναλυτής, μιλώντας με θέμα: «“Τότες εταραχτήκανε τα σωθικά μου, και
έλεγα πως ήρθε ώρα να ξεψυχήσω” (Σολωμός): Η αγωνία του “ανθρώπινου θηρίου”
στον εγκλεισμό του Μεσολογγίου»,
έκανε αναφορά -με βάση τις μαρτυρίες των αγωνιστών – ιστορικών Νικόλαου
Κασομούλη, Σπυρίδωνα Σπυρομήλιου και Αρτέμιου Μίχου- στον διαρκή αγώνα του
ανθρώπινου ψυχισμού, τότε και τώρα, που παλεύει για τη ζωή, τη δημιουργία, τη
χαρά, ενάντια στις δυνάμεις του θανάτου, του μίσους, του κακού. Κατά τον κ.
Βλασσόπουλο, η Έξοδος του Μεσολογγίου υπήρξε «η πιο ένδοξη ήττα της Επανάστασης
που οδήγησε στη νίκη, εκφράζοντας παράλληλα τον αγώνα του καλού ενάντια στο
κακό».
Ακολούθως, ο κ. Νίκος Ι.
Χουρδάκης, Ψυχολόγος – Ψυχαναλυτής, ανέλυσε το θέμα: «“Η Αδιανόητη Επανάσταση που πέτυχε”: Απόπειρα
σκιαγράφησης της ψυχολογίας των ανθρώπων που ενέπνευσαν και πραγματοποίησαν την
Επανάσταση του 1821»,
μιλώντας για τους ήρωες που «ισορροπούσαν
πάνω από την άβυσσο, περπατώντας συχνά σαν μεθυσμένοι πάνω στα
φθαρμένα σχοινιά της πραγματικότητας και της Ιστορίας. Για τους σκοτεινούς
ανθρώπους που πραγματοποίησαν το αδιανόητο!». Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, ο κ.
Χουρδάκης: «Ο Χριστιανός άνθρωπος
είναι τελείως ασύμβατος με το αμάρτημα της σκλαβιάς, όχι μόνο να το επιβάλει,
αλλά και να το ανέχεται. Όλοι νομίζω οι άνθρωποι που αγωνίζονται, που
διεκδικούν, που ζητούν την ελευθερία μιας πατρίδας, την ελευθερία από
πολιτικούς, κοινωνικούς ή οικονομικούς δυνάστες, από καταστάσεις ή ανθρώπους
που ακυρώνουν τα εμπράγματα δικαιώματα της ζωής, της ευζωίας και της
αξιοπρέπειας είναι, δυνάμει και ουσία, Χριστιανοί».
Τον
συντονισμό της Εκδήλωσης είχε η Δρ Μαρία Χατζηαποστόλου, Θεολόγος –
Επιστημονική Συνεργάτιδα της ΟΑΚ, η οποία είπε χαρακτηριστικά πως «είναι φορές
που ο Θεός κατεβαίνει στη γη. Και τότε το θείο μεγαλείο συναντά το ανθρώπινο».
Γι’ αυτό και «η Έξοδος του Μεσολογγίου –αυτού του αιώνιου συμβόλου της
Ελευθερίας– ορίστηκε συμβολικά για τη νύχτα του Σαββάτου του Λαζάρου με
χαράματα Κυριακής των Βαΐων, μεταξύ 10ης και 11ης
Απριλίου 1826, ως έξοδος προς την
ελευθερία και τη ζωή».
«Σύγχρονη
παιδική λογοτεχνία, 200 χρόνια μετά
την Ελληνική Επανάσταση»
Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 8
Απριλίου 2021, η διαδικτυακή εκδήλωση, με τίτλο: «Σύγχρονη παιδική λογοτεχνία, 200 χρόνια μετά την Ελληνική Επανάσταση»,
που διοργάνωσαν η Βιβλιοθήκη της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης «Το Φως», σε
συνεργασία με τη Βιβλιοθήκη του Διορθοδόξου Κέντρου της Εκκλησίας της Ελλάδος,
με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου, αλλά και τον εορτασμό των 200
χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Χαιρετισμό απηύθυνε ο Δρ Κωνσταντίνος
Ζορμπάς, Γενικός Διευθυντής της ΟΑΚ, ο οποίος καλωσόρισε τους ομιλητές,
ευχαριστώντας τους για τη συμμετοχή και απαγγέλλοντας στίχους του Βίκτωρος
Ουγκώ. Στη συνέχεια, ο κ. Σέργιος Βοΐλας, Επιστημονικός Συνεργάτης του
Διορθοδόξου Κέντρου της Εκκλησίας της Ελλάδος, χαιρέτισε την εκδήλωση,
εκφράζοντας τη χαρά του για τη συμμετοχή του στην εκδήλωση, αλλά και την αγάπη
του προς το Ίδρυμα της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης.
Κατά την έναρξη, η κα Πηνελόπη Μωραΐτου,
Συγγραφέας παιδικών βιβλίων, μίλησε για το πως το παιδικό ιστορικό διήγημα
αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για τη διδασκαλία της Ιστορίας, αναλύοντας τα
βαθύτερα κίνητρα που αυτό δίδει στα παιδιά. Κατά την κα Μωραΐτου, το παιδικό
ιστορικό διήγημα βοηθά τα παιδιά να αντιμετωπίσουν το παρόν ακόμη πιο υπεύθυνα,
ενώ η Ιστορία είναι το αφήγημα της ζωής του ανθρώπου, που πετυχαίνει να μεταφέρει
τον μικρό αναγνώστη με έναν τρόπο παραστατικό στην εκάστοτε εποχή και
καταφέρνει να ενσταλάξει στις ψυχές των παιδιών, αρχές και άξιες που ενισχύουν
την εθνική τους συνείδηση και υπόσταση.
Στη συνέχεια, ο Δρ Ηλίας Λιαμής, Θεολόγος
– Μουσικολόγος – Συγγραφέας, παρουσίασε το θέμα: «Ορθοδοξία και Ελλάδα: Δύο πρόσωπα μιας ταυτότητας», κάνοντας λόγο
για τις έννοιες του λόγου και του τόπου, μιλώντας παράλληλα για την ποιότητα
ζωής, την οποία οφείλουμε να διασφαλίσουμε. Κατά τον κ. Λιαμή, χωρίς όραμα δεν
υπάρχει ηρωισμός και η Εκκλησία διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο προς αυτήν την
κατεύθυνση και μέσα από τις εκδόσεις της Αποστολικής Διακονίας, ενώ είναι
σημαντικό να αποκτήσουν τα παιδιά νέα οράματα και να πορευθούν στο μέλλον.
Τον συντονισμό της Εκδήλωσης είχε ο
Ιωάννης Μουντογιαννάκης, Βιβλιοθηκονόμος και Επιστημονικός Συνεργάτης της ΟΑΚ,
ο οποίος έκανε αναφορά στα παιδικά ιστορικά βιβλία για το 1821, τα οποία μέχρι
σήμερα δεν ήταν αρκετά, αλλά τα τελευταία χρόνια έχουν εκδοθεί πολλά
περισσότερα και αυτό, σύμφωνα με τη γνώμη του, συμβαίνει διότι οι συγγραφείς
ένιωσαν ότι πλησιάζοντας στο 2021 έπρεπε να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και
να «επενδύσουν» σε αυτήν τη θεματολογία.
Ακολούθησε συζήτηση μεταξύ των ομιλητών.
