Το ρωσοκίνητο site Ένωση Ορθοδόξων Δημοσιογράφων, παραπέμποντας στο κείμενο του Αρχιεπισκόπου Τελμησσού Ιώβ που δημοσιεύσαμε, σχετικά με τον κοινό εορτασμό του Πάσχα, βρήκε την ευκαιρία να διακηρύξει πως «Το Φανάρι υπέρ μεταρρύθμισης ημερολογίου και κοινού Πάσχα με Καθολικούς».
Στην ρωσική αυτή «λογική» απάντησε ουκρανικό site που βάζει τα πράγματα στη θέση τους, σε σχέση με την πρακτική της Μόσχας.
Παραθέτουμε, στη συνέχεια την ελληνική μετάφραση του εν λόγω διαφωτιστικού κειμένου.
Πρόσφατα, ειδησεογραφικές ιστοσελίδες προσκείμενες στην Εκκλησία της Ρωσίας, εξαπέλυσαν μια ακόμα προπαγανδιστική εκστρατεία κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία είχε ως στόχο να κατηγορήσει την Κωνσταντινούπολη για αίρεση οικουμενισμού και προσέγγισης με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.
Ο λόγος αυτής της επίθεσης ήταν ένα πρόσφατο άρθρο από έναν εξέχοντα θεολόγο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τον Αρχιεπίσκοπο Τελμησσού κ. Ιώβ, στο οποίο πρότεινε να επανεξεταστεί η διαδικασία εορτασμού του Πάσχα. Ο ιεράρχης επιβεβαίωσε τη θέση του με τις αποφάσεις της Πρώτης Οικουμενικής Συνόδου του 325 μ.Χ., στην οποία αποφασίστηκε ότι όλοι οι Χριστιανοί σε όλο τον κόσμο γιορτάζουν το Πάσχα την ίδια μέρα. Ως εκ τούτου, ο Αρχιεπίσκοπος Ιώβ πρότεινε η 1700ή επέτειος αυτής της Συνόδου, η οποία θα πραγματοποιηθεί το 2025, να γίνει αφορμή για τους Χριστιανούς να κατανοήσουν την ανάγκη για μεταρρύθμιση του ημερολογίου και την κοινή ημερομηνία του Πάσχα, ώστε να παραμείνουν πραγματικά αφοσιωμένοι στην απόφαση της Α’ Οικουμενικής Συνόδου.
Οι θεολόγοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας έχουν αναλάβει παρόμοια πρωτοβουλία. Ο Λέκτορας της Ορθόδοξης Θεολογικής Ακαδημίας του Κιέβου, Διδάκτορας της Φιλοσοφίας, πρωτ. Ανδρέας Ντούντσενκο πρότεινε τον υπολογισμό της ημερομηνίας του εορτασμού του Πάσχα σύμφωνα με νέες αστρονομικές πραγματικότητες και κάλεσε τους πιστούς να “ζήσουμε όχι με φαντασιώσεις αλλά με την πραγματικότητα” για να «παραμένουμε πιστοί και στις αποφάσεις της Πρώτης Οικουμενικής Συνόδου, και το Πάσχα να το γιορτάζουν όλοι οι Χριστιανοί μαζί».
Οι ταυτόχρονες θέσεις της Ορθόδοξης εκκλησίας της Ουκρανίας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου έγιναν μια άλλη ευκαιρία για την Εκκλησία της Ρωσίας στην Ουκρανία να κατηγορήσει την Κωνσταντινούπολη για «αίρεση».
Το φιλορωσικό site spzh δημοσίευσε ένα κείμενο σχετικά με τη θέση του Αρχιεπισκόπου Ιώβ με τον μάλλον χειραγωγημένο τίτλο “Το Φανάρι υποστήριξε τη μεταρρύθμιση του ημερολογίου και μια κοινή γιορτή του Πάσχα με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία”.
Λίγες μέρες νωρίτερα, ο ίδιος ιστότοπος ανέφερε ότι “η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία καλωσορίζει την ιδέα του Φαναρίου για μια κοινή γιορτή του Πάσχα μέχρι το 2025.”
Λίγες μέρες νωρίτερα, ο ίδιος ιστότοπος ανέφερε ότι “η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία καλωσορίζει την ιδέα του Φαναρίου για μια κοινή γιορτή του Πάσχα μέχρι το 2025.”
Με τέτοιου είδους δημοσιεύσεις, τα φερέφωνα της Εκκλησίας της Ρωσίας προσπαθούν να εξηγήσουν στους αναγνώστες τους την ιδέα της προσέγγισης της Κωνσταντινούπολης και της Ρώμης σε θέματα πίστης, υποδηλώνοντας έτσι ότι προετοιμάζεται μια νέα ένωση μεταξύ Καθολικών και Ορθόδοξων με τους όρους και τους κανόνες της Καθολικοί. Με άλλα λόγια, ο Οικουμενικός Θρόνος πέφτει τελικά στην «αίρεση του Λατινισμού».
Εκπρόσωποι της Εκκλησίας της Ρωσίας μιλούν συνεχώς για την τάχα επιθυμία του Οικουμενικού Πατριαρχείου για πρωτείο και εξουσία στον Ορθόδοξο κόσμο και τώρα έχουν προστεθεί τα ζητήματα του κοινού εορτασμού του Πάσχα και του κοινού ημερολογίου. Στην πραγματικότητα, άλλη είναι η προβληματική. Το ημερολογιακό ζήτημα ανησυχεί την Εκκλησία εδώ και αιώνες και η σύγχρονη φόρμουλα σύμφωνα με την οποία οι Ορθόδοξοι υπολογίζουν την ημερομηνία της Αναστάσεως του Χριστού ήταν από καιρό ασυμβίβαστη με τις αστρονομικές πραγματικότητες και το πιο σημαντικό είναι μια σαφής και κατάφωρη παραβίαση του κανόνα της Πρώτης Οικουμενικής Συνόδου για όλους τους Χριστιανούς. Ο ίδιος ο αρχιεπίσκοπος Ιώβ μίλησε για αυτό στο ίδιο άρθρο. Ο ιεράρχης υπενθύμισε ότι ο λόγος για την απόκλιση των ημερομηνιών είναι ότι «δεν χρησιμοποιούν όλοι τα ίδια εργαλεία για τον υπολογισμό της ημέρας». Έτσι, “οι Ορθόδοξοι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το Ιουλιανό ημερολόγιο, που εισήγαγε ο Ιούλιος Καίσαρας το 46 π.Χ., που σήμερα είναι δεκατρείς μέρες πίσω από την αστρονομική πραγματικότητα, και χρησιμοποιούν επίσης παλιούς Πασχαλινούς Πίνακες για να προσδιορίσουν την πανσέληνο (“Πασχάλιον”), με αποτέλεσμα να προκύπτει μια ημερομηνία για το Πάσχα, η οποία μπορεί να είναι μια εβδομάδα ή ακόμα και ένα μήνα μετά τη δυτική ημερομηνία του Πάσχα». Αυτή η καθυστέρηση σε ημέρες οδηγεί στο γεγονός ότι «η ημερομηνία της εαρινής ισημερίας (21 Μαρτίου) αντιστοιχεί σε αυτήν της 3ης Απριλίου στο Γρηγοριανό ημερολόγιο που χρησιμοποιείται σήμερα σε όλο τον κόσμο. Επομένως, εάν η πανσέληνος εμφανιστεί πριν από αυτήν την ημερομηνία, οι Ορθόδοξοι πρέπει να περιμένουν την επόμενη πανσέληνο, οπότε θα υπάρχει διαφορά ενός μήνα μεταξύ του Δυτικού και του Ορθόδοξου Πάσχα, όπως είναι φέτος. Επιπλέον, “σύμφωνα με αστρονομικά δεδομένα, οι Ορθόδοξοι γιορτάζουν το Πάσχα την Κυριακή μετά τη δεύτερη πανσέληνο της άνοιξης, κάτι που αντιβαίνει στο κανόνα της Συνόδου της Νικαίας”. Η ίδια Σύνοδος απέδωσε τον εορτασμό του Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο από την εαρινή ισημερία. Έτσι, υπάρχει ένα πραγματικό πρόβλημα που χρειάζεται μια κατάλληλη λύση για όλη την Εκκλησία. Παρεμπιπτόντως, στη δημοσίευσή του, ο Αρχιεπίσκοπος Ιώβ αναφέρει πολλές προσπάθειες επίλυσης αυτού του προβλήματος τον περασμένο αιώνα. Μεγάλες ελπίδες για τη λύση του τέθηκαν στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, η οποία πραγματοποιήθηκε το 2016 στην Κρήτη. Υπενθυμίζεται ότι οι προετοιμασίες για τη διεξαγωγή της ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1960. Η μεταρρύθμιση του ημερολογίου και η ημερομηνία του εορτασμού του Πάσχα συμπεριλήφθηκαν στα 17 θέματα που θα εξετάζονταν στην Σύνοδο. Αργότερα μειώθηκαν σε 10, αλλά το θέμα του ημερολογίου και του Πάσχα παρέμεινε στην ημερήσια διάταξη μέχρι την τελευταία προπαρασκευαστική συνάντηση το 2016, όπου, με την επιμονή της Ρωσικής Εκκλησίας, αφαιρέθηκε από τα θέματα της Συνόδου, γιατί, έλεγαν, μπορεί να δημιουργήσει σχίσμα στην Εκκλησία. Έτσι, αυτό το πρόβλημα συνέχισε να παραμένει χωρίς την κατάλληλη εκτίμηση της Εκκλησίας για μια αντικειμενική διευθέτηση. Στην πραγματικότητα, οι Ορθόδοξοι αποχώρησαν από τους κανόνες της Εκκλησίας, οι οποίοι έγιναν δεκτοί πλήρως από τη Χριστιανική Εκκλησία, πολύ πριν από τη διαίρεση σε Καθολικές και Ορθόδοξες Εκκλησίες. Αυτό ακριβώς τονίζουν ο αρχιεπίσκοπος Ιώβ και οι έγκριτοι θεολόγοι από όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες. Αυτό γίνεται κατανοητό στο Πατριαρχείο της Μόσχας.
Υπενθυμίζεται ότι το 2017, ο επικεφαλής των εξωτερικών εκκλησιαστικών σχέσεων της Εκκλησίας της Ρωσίας, ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων Αλφέγιεφ, σε συνέντευξή του στο TASS, εξέφρασε την επιθυμία να εορταστεί το Πάσχα για όλους τους χριστιανούς σε όλο τον κόσμο την ίδια μέρα, αλλά με τους όρους της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Συγκεκριμένα, ο Βολοκολάμσκ δήλωσε ότι: «Θα ήθελα όλοι οι Χριστιανοί να έχουν την ίδια ημερομηνία για τον εορτασμό του Πάσχα. Πριν από λίγο καιρό, ο Πάπας Φραγκίσκος ανέλαβε την πρωτοβουλία να ορίσει από κοινού μια τέτοια ημερομηνία. Ωστόσο, πιστεύω ότι αυτή η πρωτοβουλία θα μπορούσε να είναι επιτυχής μόνο εάν ο υπόλοιπος Χριστιανισμός ακολουθήσει το Ορθόδοξο Πασχάλιο”.
Η πιθανότητα ομαλοποίησης αυτού του ζητήματος σύμφωνα με τις συνθήκες που εξέφρασε ο μητροπολίτης Βολοκολάμσκ, αναφέρεται και από τον Αρχιεπίσκοπο Ιώβ. Σύμφωνα με τον Τελμησσού, τον Ιούνιο του 1977, πραγματοποιήθηκε στο Σαμπεζύ της Γενεύης ένα «Συνέδριο Ορθόδοξων Αστρονόμων, το οποίο στόχευε να προετοιμάσει ένα ημερολόγιο, ακόμη πιο ακριβές από το Γρηγοριανό ημερολόγιο, και να αναθεωρήσει τους πίνακες του Πασχαλίου σύμφωνα με τα πιο ακριβή αστρονομικά δεδομένα”. Χάρη στις προσπάθειές τους, εφευρέθηκε ένα νέο ημερολόγιο, ακόμα πιο ακριβές από το Γρηγοριανό ημερολόγιο (το οποίο ακολουθεί η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία). Επίσης, σύμφωνα με τον ιεράρχη, το 1997 το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών πραγματοποίησε διαβουλεύσεις για τον καθορισμό μιας κοινής ημερομηνίας για το Πάσχα και συνέστησε τον κανόνα της Νίκαιας (το Πάσχα να πέσει την Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της άνοιξης) για τον υπολογισμό αστρονομικών δεδομένων (εαρινή ισημερία και πανσέληνος) ως πιο ακριβές από τα πιθανά επιστημονικά μέσα, χρησιμοποιώντας ως βάση για τον υπολογισμό του μεσημβρινού των Ιεροσολύμων – του τόπου του θανάτου και της ανάστασης του Χριστού. Στην πραγματικότητα, υπήρχε μια πραγματική ευκαιρία για ολόκληρη τη χριστιανική κοινότητα να απαλλαγούμε από αυτό το πρόβλημα μια για πάντα, υπό συνθήκες που θα ταιριάζουν τόσο στους Ορθόδοξους όσο και στους Καθολικούς. Έμενε μόνο να αποφασίσουμε για τη μετάβαση στο νεότερο Ορθόδοξο ημερολόγιο, το οποίο ήταν πιο ακριβές και συνεπές με τα αστρονομικά δεδομένα. Ωστόσο, λόγω των καταστροφικών ενεργειών της Μόσχας, αυτό το ζήτημα αφαιρέθηκε από την ημερήσια διάταξη της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδοξίας το 2016, στην οποία τελικά δεν συμμετείχε η Μόσχα. Ένα χρόνο αργότερα, κάποιοι εκπρόσωποί της άρχισαν να εκφράζουν ευχολόγια, που βέβαια αναιρούνται από τις πράξεις των ίδιων των Ρώσων κληρικών.
Το ζήτημα του ημερολογίου και του Πάσχα έπρεπε από καιρό να αντιμετωπιστεί. Αυτή η επείγουσα ανάγκη δεν προκύπτει από την επιθυμία της ένωσης με τους Καθολικούς, αλλά λόγω της προφανούς ασυνέπειας της υπάρχουσας πρακτικής χρονολογίας και υπολογισμού του Πάσχα με τις πραγματικότητες της εποχής, η οποία έρχεται σε αντίθεση με τους γενικά αποδεκτούς κανόνες της Εκκλησίας, ιδίως της Πρώτης Οικουμενικής Συνόδου, της οποίας το κύρος εξακολουθεί να είναι υψηλό τόσο στην Ορθόδοξη όσο και στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.
Οι δηλώσεις που έγιναν από τους εκπροσώπους του Πατριαρχείου της Μόσχας και τις πλατφόρμες προπαγάνδας τους είναι απλώς μια άλλη προσπάθεια χειραγώγησης της συνείδησης των δικών τους ενοριών, που προσπαθούν να εκφοβίσουν με κάποια φανταστική αίρεση. Με τέτοιες ενέργειες, η Μόσχα καθυστερεί την εξέταση σημαντικών και επειγόντων ζητημάτων που πρέπει να επιλυθούν εδώ και αιώνες. Η κατάσταση με τις δηλώσεις του Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα είναι ένα απτό παράδειγμα. Για άλλη μια φορά, πρέπει να δούμε πώς χρησιμοποιείται η διγλωσσία. Από τη μία πλευρά, οι ιεράρχες της Εκκλησίας της Ρωσίας δηλώνουν την ανησυχία τους για την Ορθόδοξη πίστη, την προστασία των διδασκαλιών της, τους κανόνες και την ενότητα, και από την άλλη, όταν πρόκειται για τρόπους εφαρμογής τους, η Μόσχα είναι ένθερμος αντίπαλος οποιουδήποτε απαραίτητου μέτρου που οδηγεί σε λυσιτελείς αποφάσεις. Το ζήτημα του ημερολογίου δεν είναι η πρώτο σε αυτήν τη λίστα. Με τον ίδιο τρόπο, η Μόσχα επιβράδυνε τη λύση του ουκρανικού ζητήματος. Αυτή η θέση είναι παρόμοια με εκείνη των χρόνιων παθήσεων, όπου ο ασθενής αρνείται συνειδητά οποιαδήποτε θεραπεία ή χειρουργική επέμβαση, επικαλούμενος το γεγονός ότι καλύτερα μια ασθένεια, παρά μια ουλή στο σώμα. Αυτή η θέση είναι αντίθετη με την κοινή λογική, επειδή η ουλή θα επουλωθεί, ενώ η προοδευτική ασθένεια μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές συνέπειες, ακόμη και σε θάνατο.
Πάντως για τα θέματα του ημερολογίου, το Πάσχα και άλλα ζητήματα, αργά ή γρήγορα, θα πρέπει να πάρουμε μια απόφαση. Αυτός που παρεμποδίζει σκόπιμα αυτήν τη διαδικασία, βλάπτει σκόπιμα ολόκληρο τον εκκλησιαστικό οργανισμό.
