«Στο εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου των Κοπάνων υπάρχουν πολλά άγια λείψανα. Το γνωστότερον πάντων είναι η δεξιά του Γρηγορίου του Θεολόγου. Αυτό είναι ξακουστόν και θαυμαστόν, όλος ο κόσμος το ξεύρει στα Γιάννινα και στα πέριξ.
Δεν παρήρχετο εβδομάς χωρίς να μη απαντήση τις καθ’ οδόν τον Παπαζήσην με ένα μικρόν κουβούκλιον υπό μάλης. Εκουβαλούσε το χέρι του Αγίου Γρηγορίου εις κάποιον ασθενή…».
Δεν παρήρχετο εβδομάς χωρίς να μη απαντήση τις καθ’ οδόν τον Παπαζήσην με ένα μικρόν κουβούκλιον υπό μάλης. Εκουβαλούσε το χέρι του Αγίου Γρηγορίου εις κάποιον ασθενή…».
Έτσι αρχίζει η διήγηση του Κωνσταντίνου Τ. Καζαντζή στο αφήγημά του «Το χέρι του Αγίου Γρηγορίου», μια έκδοση, εν έτει 1999, της Ιεράς Μονής Ελεούσης Νήσου Ιωαννίνων, στα πλαίσια της σειράς «Μνημοσύνη».
Στην εισαγωγή του βιβλίου ο Αρχιμανδρίτης Φιλόθεος, ηγούμενος της Ι. Μ. Ελεούσης, γράφει:
«Το κείμενο του Ιωαννίτη συγγραφέα διασώζει μιάν ιστόρηση, καταγράφει τη φανέρωση του Θεού, μαρτυρεί την αγιότητα, δεικνύει μια απρέπεια, διαμαρτύρεται για την πειρασμική περιπέτεια του κλήρου προς το λαό του Θεού.
Κι ακόμη, καταπιστεύεται την αγάπη και την πρόνοια του Θεού για τα ανθρώπινα, επαληθεύει την ανθρώπινη περιπέτεια, φανερώνει το μεγαλείο της πίστης, διατρανώνει την αγάπη των Ιωαννιτών στα πάτρια, προκαλεί την κατ’ επίφαση ευσέβεια, προσκαλεί στη μύηση του μυστηρίου της αληθινής πίστης. Στιγματίζει, τέλος, την απρέπεια δίχως πρόκληση και “παρακαλεί” κάθε αναγνώστη να εμβαθύνει στην κατά Θεόν και εν Θεώ αλήθεια».
Κι ακόμη, καταπιστεύεται την αγάπη και την πρόνοια του Θεού για τα ανθρώπινα, επαληθεύει την ανθρώπινη περιπέτεια, φανερώνει το μεγαλείο της πίστης, διατρανώνει την αγάπη των Ιωαννιτών στα πάτρια, προκαλεί την κατ’ επίφαση ευσέβεια, προσκαλεί στη μύηση του μυστηρίου της αληθινής πίστης. Στιγματίζει, τέλος, την απρέπεια δίχως πρόκληση και “παρακαλεί” κάθε αναγνώστη να εμβαθύνει στην κατά Θεόν και εν Θεώ αλήθεια».
Ο Κωνσταντίνος Τ. Καζαντζής -«λαμπυρίζουσα ευφυΐα και σπινθηροβόλο πνεύμα» τον χαρακτηρίζει ο έκδοτης της «Ακρόπολης» Βλάσης Γαβριηλίδης- γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1864 και πέθανε στην Κέρκυρα το 1927.
«Το χέρι του Αγίου Γρηγορίου» ανήκει στο βιβλίο του «Ιστορίες από την πατρίδα μου», που είχαν δημοσιευθεί στο Σικάγο το 1910 και επανεκδόθηκαν στην Αθήνα το 1926, υπό το νέο τίτλο «Απ’ τα σκλαβωμένα Γιάννινα» (Διηγήματα, έκδοση «Γκρέκα»).
 |
| Περιγραφή της λειψανοθήκης της δεξιάς χειρός του Αγίου Γρηγορίου από τον Κώστα Ι. Φωτόπουλο στην Ηπειρωτική Εστία το 1952 |
