Με την δέουσα ιεροπρέπεια και μέσα σε ένα κατανυκτικό περιβάλλον, “κεκλεισμένων των θυρών” λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, τελέστηκε η Ακολουθία του Νυμφίου (Όρθρος Μ. Δευτέρας), στο Καθολικό της Ι. Μονής Αγίας Τριάδος Χάλκης όπου και η Θεολογική Σχολής της Χάλκης.
Χοροστάτησε, κατά την τάξιν, από του Παραθρονίου, ο Ηγούμενος, Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Αραβισσού κ. Κασσιανός και έψαλαν οι πατέρες της Μονής.
Παραθέτουμε χαρακτηριστικά στιγμιότυπα.
Του Χρήστου Πλέγκα
Αποφοίτου της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης
Η αρχή της Εβδομάδος των Παθών στην Σχολή μας (Τηρούμενη τάξη στην Ακολουθία του Όρθρου της Μεγ. Δευτέρας)
Το απόγευμα της Κυριακής των Βαϊων και μετά την τέλεση του Εσπερινού της απόδοσης της Εορτής, αλλάζαμε τα σκεπάσματα της Αγίας Τραπέζης (από αναστάσιμα σε πένθιμα) και τα πάντα ήταν έτοιμα για την αρχή της Εβδομάδας των Παθών με την τέλεση της ακολουθίας του Όρθρου της Μεγάλης Δευτέρας.
Με το κτύπημα της καμπάνας ο Σχολάρχης μας εισερχόταν στον κυρίως Ναό χωρίς να φορά μανδύα και αρχιερατικό εγκόλπιο αλλά μόνο επιστήθιο Σταυρό, ανερχόταν στο παραθρόνιο χωρίς να κρατά πατερίτσα (πολλοί Αρχιερείς της Πόλης κρατούσαν το μεγάλου ύψους χαζράνιον) και ανέμενε τον Ιερέα να εισέλθει στο Ιερό από το δεξιό βημόθυρο του τέμπλου και να ανοίξει την κουρτίνα πάνω από τα κλειστά βημόθυρα.
Κατ΄αρχήν θα πρέπει να διευκρινίσω ότι κατά την επικρατούσα στο ναό της Σχολής μας τάξη, τα βημόθυρα του τέμπλου κατά την τέλεση των Όρθρων και Εσπερινών συνήθως παρέμεναν κλειστά μέχρι τότε που προβλεπόταν να ανοιχθούν (στον μεν Όρθρο άνοιγαν με το άκουσμα του «Αινούμεν ευλογούμεν …» με εξαίρεση την Μεγ. Εβδομάδα πριν την ανάγνωση του Ευαγγελίου, στους δε Εσπερινούς άνευ χοροστασίας από το Θρόνο, με το άκουσμα του «Και νυν» των Κεκραγαρίων στους Μεγάλους Εσπερινούς ή των Αποστίχων στους Μικρούς Εσπερινούς).
Ειδικά για τις ακολουθίες των Νυμφίων θέταμε ακριβώς απέναντι του Παραθρονίου και προς το αριστερό αναλόγιο το μικρό μανουάλι με αναμμένο το κερί του, όπου ο Διάκονος ή ο Αναγνώστης ανέμενε το άκουσμα πρώτα από τον Ιερέα της εκφώνησης «Ευλογητός ο Θεός ημών …» και εκ του Σχολάρχου μας το «Δόξα σοι ο Θεός ημών δόξα σοι, Βασιλεύ ουράνιε …», μετά στρεφόταν προς το Παραθρόνιο, ποιούσε το σχήμα (υπόκλιση) προς τον εκεί χοροστατούντα Σχολάρχη μας και δεχόμενος την ευλογία του μετά το «Εις πολλά έτη Δέσποτα», έχων το μέτωπο του προς το Ιερό (ουχί προς τον Σχολάρχη) αναγίγνωσκε με τρεμουλιαστή φωνή και αργά το Τρισάγιο, στην δε συνέχεια ομοίως αργά και εμμελώς τον ψαλμό «Επακούσαι σου Κύριος…».
Με την έναρξη της ανάγνωσης του εν λόγω ψαλμού, ο Ιερέας ενδεδυμένος με το πένθιμο φελώνιό του και κρατώντας το κατζίον (σε σχήμα πάπιας μικρό θυμιατό με κουδουνάκια) εξερχόταν από το αριστερό βημόθυρο με τον λαμπαδούχο προπορευόμενο και ερχόμενοι ενώπιον του Παραθρονίου, από τον χοροστατούντα Σχολάρχη μας ελάμβαναν καιρό προς θυμίαση … Στην συνέχεια και πάντοτε προπορευομένου του λαμπαδούχου ο Ιερέας περιφερόμενος εντός του ναού θυμίαζε με το κατζίον τις εικόνες και τους εκκλησιαζομένους …
Ακολουθούσε η ανάγνωση του Εξάψαλμου και μετά το «Εκ νυκτός ορθρίζει το πνεύμα μου …» έπονταν εκείνα τα υπέροχα αργά «Αλληλούϊα» … Τότε ο Εκκλησιάρχης μας έθετε το τρισκέλιον πλησίον του αριστερού μανουαλίου εμπρός από το τέμπλο και προσκαλούσε στο αριστερό κλίτος τους μαθητές που αναλάμβαναν διακονία και τους προετοίμαζε για την έξοδο της εικόνας του Νυμφίου των Παθών, ήτοι οι δύο λαμπαδούχοι έπρεπε να βαδίζουν ο ένας δίπλα στον άλλο παράλληλα και προπορευόμενοι, από πίσω τους το πρώτο Εξαπτέρυγο, μετά ο Σταυρός και τέλος το δεύτερο Εξαπτέρυγο.
Με το άκουσμα του «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός …» ακούγαμε από το Ιερό τον κρότο του κατεβάσματος των ασφαλειοδιακοπτών του κεντρικού πίνακα παροχής ρεύματος και επερχόταν σκότος, καθώς έσβηναν τα ολιγοστά φώτα που μέχρι τότε επιτρεπόταν να είναι ανοικτά εντός του ναού. Η πομπή από το αριστερό κλίτος εβάδιζε με κατάνυξη προς τον σολέα, έχουσα στο τέλος της τον Ιερέα που κρατούσε με ευλάβεια την εικόνα του Νυμφίου των Παθών και πάντες κατέρχονται από τα στασίδια τους.
Η εικόνα του Νυμφίου, όπως σε όλους τους ενοριακούς ναούς της Πόλης, δεν ετίθετο στο κέντρο του σολέα επί της Βασιλικής Οδού (κεντρικού διαδρόμου), διότι κατά την κρατούσα παράδοση η κεντρική αυτή θέση του σολέα ανήκει μόνο στον Κύριο ως εσταυρωμένο, ταφέντα και αναστάντα (στην κεντρική αυτή θέση δεν ετίθετο εικόνα είτε της Παναγίας είτε άλλου εορτάζοντα Αγίου), έτσι το τρισκέλιον με την εικόνα του Νυμφίου το θέταμε σε γειτνιάζουσα προς το αριστερό αναλόγιο θέση και έμπροσθεν του τέμπλου (στο Φανάρι είχε την ειδική θέση της δίπλα από την στήλη της φραγγελώσεως στο δεξιό κλίτος του Αγίου Γεωργίου). Με το πέρας της εναπόθεσης της Εικόνας του Νυμφίου επί του τρισκελίου, ο Ιερέας εισερχόταν από το δεξιό βημόθυρο στο Ιερό και δεν επακολουθούσε οποιοδήποτε προσκύνημα της Εικόνας του Νυμφίου από τους μαθητές ή τους πιστούς.
Προχωρούσε η ακολουθία του Όρθρου και γινόταν η ανάγνωση του Ευαγγελίου του Όρθρου, ακούγαμε τον χοροστατούντα Σχολάρχη μας και τους χορούς να άδουν τις Ωδές του Τριωδίου «Τω την άβατον…» και φυσικά το Εξαποστειλάριον «Τον νυμφώνα σου βλέπω ..», ακολουθούσε και το «Κέλευσον Δέσποτα Άγιε…» από τους δύο Κανονάρχες μας που ίσταντο ενώπιον του Παραθρονίου.
Πριν φθάσουμε στους Αίνους, ταυτόχρονα με το «Πάσα πνοή» του δεξιού χορού ακούγαμε από το Ιερό τον γνωστό κρότο ανοίγματος του ασφαλειοδιακόπτη για το άναμμα των φώτων του κεντρικού πολυελαίου στο σολέα, ενώ ο έχων υπηρεσία στο Ιερό συμμαθητής μας εξερχόταν ιεροπρεπώς με την βέργα του ανά χείρας, ποιούμενος σχήμα (υπόκλιση) στον χοροστατούντα Σχολάρχη μας και αφού ελάμβανε την ευλογία του, άναβε πρώτα τα τρία κεριά του δεξιού μανουαλίου και μετά τα του αριστερού μανουαλίου.
Στο «Αινείτε..» ο Σχολάρχης μας κατερχόταν από το Παραθρόνιό του και συνοδευόμενος από τους διακόνους και τον Ιερέα, ποιούμενος τρείς μετάνοιες έμπροσθεν της επί του τρισκελίου ευρισκόμενης Εικόνας του Νυμφίου, προέβαινε στον ασπασμό της και μετά από τρεις μετάνοιες επανερχόταν στο Παραθρόνιό του.
Ομοίως οι Καθηγητές μας ένας ένας κατέρχονταν από τα στασίδια τους και ποιούμενοι σχήμα (υπόκλιση) στον ευρισκόμενο στο Παραθρόνιο Σχολάρχη μας, ασπάζονταν την Εικόνα του Νυμφίου, αφού ποιούσαν τρείς μετάνοιες πριν και μετά τον ασπασμό …
Το αυτό στην συνέχεια έπρατταν και οι μαθητές εκάστης τάξης (πρώτα οι της Ακαδημίας και μετά οι του Λυκείου). Κάθε τάξη προσερχόταν ξεχωριστά στον σολέα και οι μαθητές της παρατεταγμένοι ανά τριάδες η μία πίσω από την άλλην σαν στρατιωτική φάλαγγα, η πρώτη τριάδα ποιούσε σχήμα (υπόκλιση) στον Σχολάρχη μας και ελάμβανε ευλογία για το προσκύνημα της Εικόνας του Νυμφίου, γινόντουσαν τρείς βαθιές μετάνοιες πριν και τρείς μετά τον ασπασμό, μετά η επόμενη τριάδα κ.ο.κ.
Στο μεταξύ οι χοροί έψαλαν τα Απόστιχα και το Δοξαστικόν «Δευτέραν Εύαν…», με την εκφώνηση του «Αγαθόν το εξομολογείσθαι…» ένας μαθητής (κανονάρχης) από τα αναλόγιο ερχόμενος στο κέντρο του σολέα και έχων το μέτωπό του προς το Ιερό, ποιούσε σχήμα στον χοροστατούντα Σχολάρχη με το «Εις πολλά έτη Δέσποτα» και αναγίγνωσκε το «Τρισάγιον», στην συνέχεια μετάνοια χειροφίλημα και πάλι μετάνοια.
Μετ΄ολίγον φθάναμε στην απόλυση και έτσι ολοκληρωνόταν η πρώτη ακολουθία της Εβδομάδος των Παθών στο ναό της Σχολής μας τω καιρώ εκείνω …
Ευχές για «Καλή Μεγάλη Εβδομάδα» μένοντες και προσευχόμενοι στα σπίτια μας…
