ΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΚΟ ΗΘΟΣ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ ΕΝ ΜΕΣΩ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ

Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου 

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο για άλλη μια φορά διδάσκει λειτουργικό ήθος και όχι μόνο. 

Με δεδομένο το γεγονός της αναστολής των ιερουργιών λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, η απόφαση που πάρθηκε ήταν σαφής: «ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης καί οἱ κληρικοί τῆς Πατριαρχικῆς Αὐλῆς θά τελοῦν τίς νενομισμένες ἱερές ἀκολουθίες καί θά προσεύχωνται, γιά ὅλο τόν κόσμο καί γιά τήν ταχεῖα παρέλευσι τῆς δοκιμασίας.». 

Αυτό και συμβαίνει από τις 18 Μαρτίου, οπότε και ετέθη σε ισχύ η σχετική απόφαση.
Παρακολουθώντας, λοιπόν, τις ακολουθίες διαδικτυακά από τον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι (σημειωτέον ότι δεν υπάρχει άλλη μετάδοση από ναό της Πόλης, αφού δεν λειτουργούν), διαπιστώνουμε το απαράμιλλο λειτουργικό ήθος της Μεγάλης Εκκλησίας και σ’ αυτή την κρίσιμη περίοδο. 

Ο Πατριάρχης χοροστατεί από του Παραθρονίου, ψάλλουν οι κληρικοί της Πατριαρχικής Αυλής – μη ξεχνάμε ότι το Φανάρι είναι Μοναστήρι – και όλα γίνονται ιεροπρεπώς, αλλά με λιτότητα. 

Στην Εκκλησία της Ελλάδος, κυρίως, αλλά και σε άλλα μέρη ανά την Ορθοδοξία, διαπιστώνουμε: 

1. Πληθώρα διαδικτυακών μεταδόσεων από ναούς (κεκλεισμένων των θυρών για τους πιστούς, λόγω της κυβερνητικής απαγόρευσης), αλλά ακόμα και από τις οικίες (sic) ιερέων ή αρχιερέων! Θλιβερή – έως γελοία – και η ανακοίνωση μετάδοσης Ακολουθίας από την οικία …καλλικέλαδου ιερομονάχου. Γιατί άραγε τέτοια προσφορά και ζήτηση; Μήπως από διάθεση αυτοπροβολής; Προφανώς! Είναι χαρακτηριστικό ότι Μητροπόλεις στην Ελλάδα τα …βρίσκουν με μεγάλα κανάλια για να έχουν διαδικτυακές ή και τηλεοπτικές μεταδόσεις από αυτά. 

2. Οι ακολουθίες που μεταδίδονται συχνά είναι πομπώδεις και δεν ταιριάζουν στην περίσταση: Αρχιερεύς με άπασαν ή με φανταχτερά άμφια, πλαισιωμένος από κάμποσους ιερείς, διακόνους, διακονητές και πάει λέγοντας. 

3. Ποιο το νόημα της …διαδικτυακής τέλεσης Αγρυπνίας (π.χ. απόψε για την εορτή του Ευαγγελισμού), όταν και η απόφαση της Εκκλησίας της Ελλάδος έκανε λόγο για «λιτή Θ. Λειτουργία»; Προφανώς έχει χαθεί κάθε μέτρο… 

4. Ανακοινώσεις για Θεία Κοινωνία κατ’ οίκον, μετά από αίτηση (τηλεφώνημα!) των πιστών, λες και το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας είναι μια ατομική υπόθεση. Οι αρχιερείς που παίρνουν τέτοιες αποφάσεις αναλογίζονται ότι καταργούν το Κοινό Ποτήριο, που είναι προϋπόθεση της Θ. Κοινωνίας; Στο Φανάρι είναι πέραν πάσης λογικής τέτοιες πρακτικές. 

5. Κηρύγματα διαδικτυακά «εξάλλων λόγων», που θα ‘λεγε κι ο μακαριστός Χαλκηδόνος Μελίτων. Ακόμα και στον Λίβανο, ο νέος μητροπολίτης Όρους Λιβάνου Σιλουανός, κηρύττει ασυστόλως από την οικία του! Κάτι τέτοιο θα ήταν απαράδεκτο για τον προκάτοχό του, τον σπουδαίο εκείνο Γεώργιο Κοντρ. Στο Φανάρι τα λόγια είναι λίγα, γιατί υπάρχει η συναίσθησις ότι το περισσόν σ’ αυτή την συγκυρία είναι ανόητον. 

6. Ορυμαγδός αυτοσχέδιων προσευχών και δεήσεων για την πανδημία του κορωνοϊού. Από αρχιερείς μέχρι ιερείς, όλοι στον «αγώνα» της δημιουργίας νέων «ευχών». Στο Φανάρι ουδέν πλέον των διατεταγμένων. 

7. Στο Αίγιο της Αχαΐας έγινε σήμερα (24-3-2020), όπως πληροφορούμαστε από τις ειδήσεις, αγιασμός της πόλης από κομβόι αυτοκινήτων με ιερείς, οι οποίοι με την ευλογία του Καλαβρύτων Αμβροσίου, εθεάθησαν εποχούμενοι σε αγροτικό, ρίχνοντας αγιασμό για να σωθεί η πόλη από τον κορωνοϊό. Για το ήθος του Φαναρίου κάτι τέτοιο είναι απλώς αδιανόητο! 

Δυστυχώς, η πανδημία του κορωνοϊού γίνεται αφορμή για ποικίλες και πρωτόγνωρες λειτουργικές εκτροπές και τη δημιουργία ενός πρωτοφανούς «ευχαριστιακού διαδικτυακού ήθους». 

Τουλάχιστον το Φανάρι κρατάει ακόμα αναμμένη τη λαμπάδα της κατά Θεόν αλλοίωσης και όχι της κατά κόσμον… 

Όταν θα έχει περάσει η πανδημία η Ορθόδοξη Εκκλησία θα μετράει τα αποθέματά της σε μιαν εκκοσμίκευση χαμηλής αισθητικής και ρηχής πνευματικότητος, στην οποία περιπίπτει απερίσκεπτα και με …πάθος!