Πασχάλης Βαλσαμίδης
Επίκουρος Καθηγητής Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Μνήμη Μητροπολίτου Θεοδωρουπόλεως Γερμανού (1930-2018) Μαρτυρίες εωρακότων, έκδ. Ιεράς Μητροπόλεως Δέρκων, Αθήνα 2019, σσ. 155.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα πολυτελέστατο, επιμελημένο βιβλίο με πλούσιο φωτογραφικό υλικό για τον μακαριστό Μητροπολίτη Θεοδωρουπόλεως Γερμανό από τις Εκδόσεις της Ιεράς Μητροπόλεως Δέρκων με τη μέριμνα του Γέροντος Μητροπολίτου Δέρκων Απόστολου σε 1.000 αντίτυπα σε χαρτί velvent με τη φροντίδα των Εκδόσεων Επτάλοφος Α.Β.Ε.Ε.
Στο βιβλίο συγκεντρώθηκαν άρθρα που γράφτηκαν από ανθρώπους που έζησαν ή γνώρισαν τον ελεήμονα Μητροπολίτη Θεοδωρουπόλεως Γερμανό, τα οποία αναφέρονται στην προσωπικότητά του, στο έργο και στη δράση του. Ο Γερμανός, υπήρξε μία σπάνια φυσιογνωμία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στην Εκκλησία και στους συνανθρώπους του. Εργάστηκε πολύ σκληρά με πολλές στερήσεις και ανέπτυξε σπουδαίο πνευματικό και φιλανθρωπικό έργο με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια της ζωής του να έχει σοβαρά προβλήματα υγείας.
Στη σ. 7 του βιβλίου υπάρχουν τα περιεχόμενα, ενώ στη σ. 8 φωτογραφία του Μητροπολίτου Θεοδωρουπόλεως Γερμανού και στις σσ. 9-10 γράμμα του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου. Ακολουθεί ο μικρός μεστός πρόλογος του Μητροπολίτου Γέροντος Δέρκων Απόστολου, ο οποίος μεταξύ άλλων γράφει «Τιμών ευλαβώς την μνήμην του μακαριστού Αρχιερέως … κινούμενος εξ ιερού χρέους προς την σεπτήν και σοφήν προσωπικότητά του, παραδίδω εις το ευσεβές πλήρωμα το παρόν τεύχος». Τις σσ. 13-14 καταλαμβάνει ανακοινωθέν της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Στη συνέχεια στις σσ. 15, 17 δημοσιεύεται απομαγνητοφωνημένη ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, κατά το Τεσσαρακονθήμερο Μνημόσυνο του αειμνήστου, ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε «Ο άγιος Θεοδωρουπόλεως με την σεμνότητά του, με την απλότητά του, με το ήθος του, και με όλην την οσιακήν βιοτήν του ήταν εν σύμβολον της Ορθοδόξου πνευματικότητος … εβάδιζεν ανάμεσά μας, συμπνευματιζόταν, συνυπήρχε, μετείχε εις την ζωήν της Μητρός Εκκλησίας, ως εις εξ ημών, αλλά δεν ήτο ακριβώς εις εξ ημών … έκανε το έργον του ευσυνείδητα, ενέπνεε με το παράδειγμά του. Ήταν γνωστή η φιλανθρωπία του, όσο και αν προσπαθούσε να την κρύψη ο ίδιος. Ευηργέτησε πολλούς ανθρώπους. Ο μισθός του πήγαινε εις τους φτωχούς, μόλις τον εισέπρατε». Ακολουθεί (σσ. 19-30) ο επικήδειος λόγος που εξεφωνήθη στο Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι κατά την κηδεία του μακαριστού από τον Κωδικογράφο διάκονο Βοσπόριο στις 13 Αυγούστου του 2018.
Στη συνέχεια περιέχονται τα άρθρα των συγγραφέων. Το πρώτο (σσ. 31-32) είναι του Μητροπολίτου Γέροντος Χαλκηδόνος Αθανασίου με τίτλο «… Εις Αγιορείτης εις την Βασιλεύουσαν». Περιγράφει τον αείμνηστο Θεοδωρουπόλεως που μαθήτευσε στον Γέροντά του Δέρκων Ιάκωβο (Aziz Yakovos), τα πνευματικά του χαρίσματα, τη φιλανθρωπία του προς πάντας ανεξαρτήτως φυλής και θρησκεύματος. Τονίζει ότι ήταν μακριά από κάθε προβολή και επίδειξη και άνθρωπος της νηστείας και της προσευχής. Ακολουθεί το άρθρο (σσ. 33-37) του Μητροπολίτου Φιλαδελφείας Μελίτωνος με τίτλο «Γερμανός Αθανασιάδης, ο από Αριανζού Μητροπολίτης Θεοδωρουπόλεως (1930-2018)», ο οποίος τον χαρακτηρίζει αγνό, όσιο, αμίαντο και απλό. Αναφέρεται στη ζωή του, στη δυνατή πίστη του προς τον Θεό, στη διακονία του στην Εκκλησία, στην πνευματικότητά του και στη φιλανθρωπία του. Στις επόμενες σελίδες 39-46 φιλοξενείται το άρθρο του Ηγούμενου της Μονής Τατάρνης Αρχιμανδρίτου Δοσιθέου με τίτλο «Ευλογία Κυρίου επί κεφαλήν δικαίου (Παροιμιών Ι΄, 6) ». Ο π. Δοσίθεος κάνει λόγο για τη γνωριμία του με τον Θεοδωρουπόλεως Γερμανό, που τον γνώρισε πρώτη φορά στο νάρθηκα του Ναού του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι, το 1985, και για την απλότητά του. Περιγράφει την ασκητική, πνευματική και φιλανθρωπική του φυσιογνωμία με συγκλονιστικά γεγονότα. Στη συνέχεια στις σσ. 47-76 υπάρχει το άρθρο του Αρχιμανδρίτου του Οικουμενικού Θρόνου Χρυσοστόμου Παπαδάκη με τίτλο «Ο επίγειος άγγελος και ουράνιος άνθρωπος…». Αναφέρεται στην άγια ζωή του Θεοδωρουπόλεως, το σεβασμό που έδειχναν στο πρόσωπό του ομόθρησκοι και αλλόθρησκοι και στις επισκέψεις του στο Άγιο Όρος. Ακολουθεί το άρθρο (σσ. 77-96) του Ιωάννη Σιδηρά με τίτλο «”Ο Άγιος της διπλανής πόρτας”, Μητροπολίτης Θεοδωρουπόλεως Γερμανός. Η ενσαρκωμένη ταπείνωση του Φαναρίου». Παρουσιάζει τον Θεοδωρουπόλεως ως έναν ξεχωριστώ πνευματικό ιεράρχη με αρετές ανάμεσα στα εκατομμύρια των ανθρώπων της Πόλης. Τις σσ. 97-101 καταλαμβάνει το κείμενο του Τάσου Μιχαλά με τίτλο «Γερμανού του Σεβασμιωτάτου και θεοπροβλήτου Μητροπολίτου, αιωνία η μνήμη!», ο οποίος τον γνώρισε πριν 35 χρόνια στην Πόλη. Θεωρείται ένας από τους πρώτους που έγραψε για τον Γερμανό στον τύπο της Ελλάδας. Περιγράφει πως τον γνώρισε, την ασκητική, πνευματική και θεία μορφή του. Τονίζει ότι «γέμιζε τις μπαταρίες σου, σε φώτιζε και σε βοηθούσε να βγεις από την αδράνεια, σε ξαλάφρωνε από κακοτεχνίες και αμαρτίες». Αναφέρει από τις πολλές αρετές του την ακτημοσύνη του, ότι θεωρούσε την Αρχιεροσύνη ευλογία και την ικανότητα που είχε να ακούει τον συνομιλητή του και να του δίνει τη δυνατότητα να έχει διαφορετική άποψη. Στις σσ. 103-106 ακολουθεί το κείμενο του Παναγιώτη Τζανάκου με τίτλο «Η εξόδιος Θεία Λειτουργία για τον Θεοδωρουπόλεως Γερμανό», ο οποίος αναφέρεται στο μικρό χρονικό διάστημα που τον γνώρισε στο Γηροκομείο Βαλουκλή και τον έκανε μεγάλη εντύπωση η πραότητα και η γλυκύτητά του. Μία μέρα πληροφορήθηκε το θάνατό του και παρευρέθηκε στην εξόδιο ακολουθία του στο Φανάρι για την οποία κάνει λόγο. Στις σσ. 107-108 υπάρχει σύντομο κείμενο της Ρέας Πουρνάρα με τίτλο «… και μία νεώτερη ανάμνηση στην μνήμη του αγίου Θεοδωρουπόλεως». Περιγράφει την ημέρα της εορτής του στο Ναό του Αγίου Κωνσταντίνου Πέρα που έψαλε στο δεξιό αναλόγιο και στο αριστερό ο Μητροπολίτης Τρανουπόλεως Γερμανός και τους λίγους πιστούς που την έκαναν εντύπωση. Επίσης αναφέρεται στην τελευταία επίσκεψή της στο Γηροκομείο Βαλουκλή, όπου γηροκομούνταν ο μακαριστός. Τις σσ. 109-126 καταλαμβάνει κείμενο του γράφοντος με τίτλο «Ο Μητροπολίτης Θεοδωρουπόλεως Γερμανός (1930- 2018)», το οποίο αναφέρεται στο βιογραφικό του αείμνηστου, στη δράση και στο έργο και παρατίθενται πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Στις σσ. 127-146 αναδημοσιεύεται άρθρο από το περιοδικό Ο Όσιος Γρηγόριος της Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους με τίτλο «… Τα σύνορα δεν μας χωρίζουν, αλλά μας ενώνουν …», όπου γίνεται λόγος για τον μακαριστό που σχετιζόταν με τη Μονή από το 1976. Αναφέρονται παραδείγματα από τον άγιο βίο του, την πνευματική ζωή του και το σεβασμό που έδειχναν οι αλλοεθνείς. Κλείνει με λόγο που απεύθυνε στην τράπεζα της Μονής, το 1989. Στη συνέχεια στις σσ. 147-148 αναδημοσιεύεται από το περιοδικό Σωτήρ άρθρο με τίτλο «Ο ηγιασμένος επίσκοπος του Φαναρίου», που γράφτηκε λίγο μετά το θάνατό του μακαριστού Θεοδωρουπόλεως και αναφέρεται στο πρόσωπό του. Στις σσ. 149-120 αναδημοσιεύονται εκκλησιαστικές ειδήσεις με τίτλο «Οικουμενικόν Πατριαρχείον Εκκλησιαστικαί ειδήσεις» και αναφέρονται στην κηδεία του μακαριστού. Το βιβλίο κλείνει με παράρτημα ανέκδοτων φωτογραφιών.
Τα κείμενα γράφτηκαν πολύ προσεκτικά, τεκμηριωμένα με καλό, ευχάριστο λόγο από σεβασμό, εκτίμηση και αγάπη στο πρόσωπο ενός ιεράρχου του Οικουμενικού Πατριαρχείου που είχαν την τύχη οι συγγραφείς να τον γνωρίσουν, να συνομιλήσουν και να δεχθούν την ευλογία του. Περιέχουν άγνωστες πτυχές και σημαντικές πληροφορίες για τη ζωή του και προκαλούν συγκίνηση.
Το βιβλίο αυτό μπορεί να θεωρηθεί ένα μικρό λιθαράκι και αφετηρία για να γραφούν στο μέλλον και άλλα βιβλία με άγνωστες πτυχές για τη ζωή, τη δράση και για το έργο του. Για το λόγο αυτό τα όσα γράφτηκαν αξίζουν στον μακαριστό για να τον θυμόμαστε και να μένουν ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.
