Πάπας Φραγκίσκος: “Ο αδελφός μου Βαρθολομαίος είναι πρόδρομος πολλών ιδεών και πρωτοβουλιών, τις οποίες έχουμε ενστερνισθεί και τις έχουμε κάνει και δικές μας”

Πάπας Φραγκίσκος: “Ο αδελφός μου Βαρθολομαίος, Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, είναι πρόδρομος πολλών ιδεών και πρωτοβουλιών, τις οποίες έχουμε ενστερνισθεί και τις έχουμε κάνει και δικές μας, όπως στην εγκύκλιο μας για το περιβάλλον, Laudato Si.”

Αυτά είπε ο Πάπας Φραγκίσκος στην ομιλία του που εκφώνησε αμέσως μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του Διεθνούς συμποσίου που έλαβε χώρα στην Νάπολη της Ιταλίας 20 και 21 Ιουνίου με θέμα: “Η Θεολογία μετά την εγκύκλιο Veritatis Gaudium στο χώρο της Μεσογείου.”

Ένα συνέδριο που είχε ως σκοπό την θέση της Θεολογίας στις ανάγκες και προκλήσεις της σύγχρονης εποχής, με επίκεντρο τη Μεσόγειο, την θάλασσα όπου διασταυρώθηκαν οι πιο σημαντικοί πολιτισμοί της γης και λαμβάνει χώρα σήμερα εκεί η μεγάλη τραγωδία της μετανάστευσης. 

Για το λόγο αυτό ζητήθηκε η άποψη του Οικουμενικού Πατριάρχη, ο οποίος απάντησε στην πρόσκληση με την αποστολή ενός σημαντικού μηνύματος, το οποίο όλοι οι παρόντες και τα μέσα επικοινωνίας το αποκάλεσαν ως εισαγωγή στην Θεολογία της Υποδοχής. 

Με αυτό ακριβώς στον πρόλογο του ο Πάπας θέλησε να εξάρει τον ρόλο του Πατριάρχου Βαρθολομαίου και της Κωνσταντινουπόλεως και προσκάλεσε όλους να δώσουν ιδιαίτερη βαρύτητα στους λόγους του Οικουμενικού Πατριάρχη, που “μας τίμησε με αυτό το μήνυμα”, όπως είπε χαρακτηριστικά.

Στο κείμενο του Οικουμενικού Πατριάρχη (του οποίου μια αναλυτική περίληψη στην αγγλική δείτε εδώ – το παραθέτουμε στη συνέχεια ολόκληρο στην ιταλική), τονίζεται, μεταξύ άλλων, ότι το μήνυμα του Κυρίου μας και Σωτήρα και κατά συνέπεια εκείνο των Εκκλησιών, δεν πρέπει να περιορίζεται και να εξαντλείται εκ μέρους μας σε πράξεις βοήθειας και ελεημοσύνης, μα είναι επιτακτικό να αναδείξουμε την σημασία και την αξία της αλήθειας και της δικαιοσύνης και να εξετάσουμε τις βαθιές αίτιες του φαινομένου της τραγωδίας που πλήττει την Μεσόγειο, ώστε να τις θεραπεύσουμε, για να αποφύγουμε την καταρράκωση της ανθρώπινης ύπαρξης.
Είναι πρωταρχικό καθήκον των Εκκλησιών να συντονισθούν για ένα κοινό αγώνα για μια κοινωνική δικαιοσύνη σε ένα σύγχρονο παγκοσμοποιημένο κόσμο, ώστε να δημιουργηθούν οι θεολογικές και ανθρωπολογικές εκείνες προϋποθέσεις, μέσω και του έργου των θεολογικών σχολών, με σκοπό να αναδειχθούν θεσμοί κοντά στις ανθρώπινες ανάγκες, οι οποίες δεν θα θέτουν σαν πρωταρχικό σκοπό τους την εκμετάλλευση της ανθρώπινης ύπαρξης.
Υπενθύμισε επίσης ότι στην Πανορθόδοξο Σύνοδο της Κρήτης (2016), δόθηκε μεγάλη έμφαση στην καταπολέμηση της εκμετάλλευσης του ανθρώπου από τον συνάνθρωπο του. 

Ο ίδιος ο Πάπας στη ομιλία του, εκτός των άλλων, έδωσε έμφαση στην έννοια της Χριστιανικής Παράδοσης, σημαντικό εφόδιο κατά της λήθης του ανθρωπίνου γίγνεσθαι, αλλά υπογραμμίζοντας την ορθή ερμηνεία της: “Η Χριστιανική μας Παράδοση είναι χρήσιμη”, είπε ο Πάπας Φραγκίσκος, “και δεν μπορούμε να κάνουμε χωρίς αυτή, γιατί χωρίς την Παράδοση ο άνθρωπος στερείται μνήμης. Αλλά και η Παράδοση δεν πρέπει να εκλαμβάνεται σαν κάτι το στατικό, διότι η ίδια η Παράδοση ενέχει την δυναμική της Αλήθειας και θα μας βοηθήσει να ανοίξουμε νέους ορίζοντες για την αληθινή πρόοδο της ανθρωπότητας”. 

Αυτές είναι σκέψεις του Μητροπολίτη Ιωάννη Ζηζιούλα, μου ψιθύρισε ο καθηγητής Θεολογίας Sergio Tanzarella, που ως γνωστόν ο ίδιος ο Πάπας έχει επανειλημμένως εκφραστεί ότι τον θεωρεί τον πιο σημαντικό θεολόγο εν ζωή.
Ίσως γιατί παλιά λεγόταν ότι η πίστη έχει δυο πηγές: την Αγία Γραφή και την Ιερά Παράδοση. Στην ουσία η Αγία Γραφή υπάρχει ως παράδοση και η Εκκλησία συνεχίζει την πορεία της μέσω της ιστορίας έως τα έσχατα, όπως έλεγε και πρόσφατα στο Ποντιφικό Ινστιτούτο Οριεντάλε ο π. Γρηγόριος Παπαθωμάς. 

Εντύπωση προκάλεσε και η ομιλία του καθ. Sergio Tanzarella, ο οποίος ανέφερε ότι η Θεολογία σήμερα ημέρα, έχει γίνει προνόμιο μιας ελίτ, εντελώς αποκομμένης από τις ανάγκες του κοινωνικού γίγνεσθαι της Εκκλησίας του Κυρίου μας και έχει εστιάσει το ενδιαφέρον της στα αμιγώς διοικητικά συμφέροντα της Εκκλησίας. Η τοποθέτηση του Sergio Tanzarella που απέσπασε τα χειροκροτήματα των παρόντων, προκάλεσε και την επικρότηση του Πάπα Φραγκίσκου, ο οποίος τόνισε ενώπιον όλων ότι με την ομιλία του ο Καθηγητής Tanzarella μας έδωσε ισχυρά ραπίσματα και δικαίως. 

Και ο νοών νοείτω, σκεπτόμενοι εσχατολογικά. 

Νίκος Τζωίτης