Μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης
Νοσταλγικές αναμνήσεις ανθρώπων που έζησαν κοντά του
(Παντελή Κατάκη, Κίσαμος 2021, 362 σελ.)
Γράφει ο Δρ Κωνσταντίνος Ζορμπάς
Μοναδικές και άγνωστες προσωπικές ιστορίες από τη ζωή και το έργο του μακαριστού Μητροπολίτου κυρού Ειρηναίου Γαλανάκη αναδεικνύονται σε ένα νέο βιβλίο του Κισαμίτη Παντελή Κατάκη, Προέδρου των Φίλων του «Ανουσάκειου Ιδρύματος». Στις 364 σελίδες του βιβλίου άνθρωποι που βρέθηκαν δίπλα στον πολιό Μητροπολίτη αφηγούνται και μοιράζονται τις εμπειρίες τους σε ένα μοναδικό βιβλίο που παρουσιάζει το μεγαλείο της έμπρακτης λειτουργικής ζωής στις καθημερινές πράξεις των απλών ανθρώπων των περιοχών Κισάμου και Σελίνου της Κρήτης.
Το βιβλίο παρουσιάστηκε στις εγκαταστάσεις της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης (10 Αυγούστου 2024) παρουσία εκατοντάδων φίλων που ήλθαν από μακριά και κοντά για να ακούσουν και να θυμηθούν και πάλι τη διακονία του σεβαστού Μητροπολίτου που άφησε το αποτύπωμά του στις ψυχές των απλών ανθρώπων της Επαρχίας του. Οι φράσεις «αυτό μού έκανε ο Ειρηναίος», «αυτό μου είπε ο Δεσπότης» είναι χαρακτηριστικές ως μαρτυρίες και όπως σημειώνει ο ίδιος ο συγγραφέας το βιβλίο δεν θα έπρεπε να λέγεται «νοσταλγικές αναμνήσεις», αλλά «κρυφές αναμνήσεις», γιατί ο Ειρηναίος δεν μιλούσε σε κανένα για όλα όσα πρόσφερε, όλα όσα έκανε και δεν τα διαφήμιζε (Χανιώτικα Νέα, 10.8.2024, σελ. 35)!
Ο Μητροπολίτης Ειρηναίος (Γαλανάκης), είναι γνωστός όχι μόνο για τις εύστοχες και δυναμικές λεκτικές παρεμβάσεις του, αλλά και για τους ποικίλους πρακτικούς και οργανωτικούς σχεδιασμούς του, που ενυλώθηκαν σε ποικίλες δράσεις, οι οποίες παραμένουν μέχρι σήμερα πρωτοπόρες και δημιουργικές. Ο ριζοσπαστικός λόγος του Ιεράρχη δεν περιορίζεται στο άγγελμα της Βασιλείας του Θεού, αλλά στοχεύει στην αλλαγή της καθημερινότητας των ανθρώπων, ανδρών και γυναικών, με μία σειρά από έργα που επιδιώκουν στη μεταμόρφωσή της ζωής τους, άρα και του κόσμου (βλ. σχετικά Μεταμορφώνοντας τον κόσμο, επιμ. Δρ. Κωνσταντίνου Ζορμπά, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2022).
«Ο Ειρηναίος Γαλανάκης, λέγει ο Παντελής Κατάκης, ήθελε να είναι δίπλα και στον πιο φτωχό και στον πιο πλούσιο και στον επιστήµονα και στον απλό. Γι’ αυτό όπως µελετούµε και θα µελετούµε τον Ν. Καζαντζάκη, έτσι θα διαβάζουμε και τον Ειρηναίο. Ο Ειρηναίος δεν έλεγε για τον Καζαντζάκη να µη διαβάζουµε τα βιβλία του, αλλά ότι είναι ένας Χριστιανός κι αυτός µε άλλο τρόπο. Του άρεσαν οι αρχαίοι φιλόσοφοι που ακόµη και αν δεν συµφωνούσε µαζί τους, έπιανε τη θετική τους πλευρά, γιατί τον ενδιέφερε να αναδείξει το θετικό τους». Οι θεωρητικές και πρακτικές απαντήσεις του Μητροπολίτη Ειρηναίου στις προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου, όπως καταγράφονται στον βιβλίο αυτό, υπενθυμίζουν τις πρώτες χριστιανικές κοινότητες, όπου η διακονία, η ενσυναίσθηση, η αλληλεγγύη, αποτελούν συστατικά χαρακτηριστικά. Η ισότητα των ανθρώπων, η κοινωνική δικαιοσύνη, η ειρήνη και η φιλανθρωπία επανέρχονται ως βασικές αρχές, επανεντάσσονται στη Θεολογία της Εκκλησίας ως συστατικά μέρη της, και γίνονται έμπρακτη κατάφαση στις προσπάθειες επίλυσης των προβλημάτων αυτού του κόσμου.
«Ο λόγος και το έργο του Ειρηναίου είναι πάντα σύγχρονα. Από τα Οικοτροφεία και τις Σχολές του Ειρηναίου – και βέβαια και του Αρχιεπισκόπου Ειρηναίου Αθανασιάδη που βρέθηκε δίπλα του – ένας πολύ µεγάλος αριθµός παιδιών σταδιοδρόµησε στη ζωή του. Γιατί το βασικό για να κάνεις κάτι στη ζωή σου είναι η ψυχική στήριξη και ο Ειρηναίος στήριζε συναισθηµατικά τον απλό άνθρωπο», σημειώνει ο Παντελής Κατάκης. Και συνεχίζει: «Ο απλός πιστός δεν ξεχνάει ότι ο Ειρηναίος ήταν ένας µεγάλος ηγέτης της Ορθοδοξίας, είχε σπουδαίο συγγραφικό έργο και βέβαια πρόσφερε τόσα πολλά µε τη δηµιουργία της ΕΤΑΝΑΠ, της ΑΝΕΚ και τόσων άλλων. Εµένα ως φαρµακοποιό µε είχε εντυπωσιάσει γιατί είχε τεράστιες γνώσεις και στη φαρµακολογία και στην ιατρική. Ήταν ένας άνθρωπος που είχε µελετήσει τα πάντα όπως οι αρχαίοι φιλόσοφοι. ∆εν γνώριζε µόνο τα θρησκευτικά θέµατα» (Χανιώτικα Νέα, όπ. παρ.).
Είναι χαρακτηριστική η παρακάτω ρήση του μακαριστού: «Η Εκκλησία η οποία στο κήρυγμά της ομιλεί περί «νέας κτίσεως» και «Βασιλείας του Θεού επί της Γης», μπορεί να φωτίσει και τώρα το σκότος του κόσμου και να σκορπίσει άλλη μία φορά αισιοδοξία και πίστη στην ανθρωπότητα. Κι ακριβώς σήμερον, που όλες οι εγκόσμιες ελπίδες της ανθρωπότητας χρεοκοπούν και διαψεύδουν, ανοίγεται για τη Χριστιανική πίστη ως μία νέα ευκαιρία […]».
Η έκδοση αυτή, στην παρούσα χρονική στιγμή, είναι μία νέα ευκαιρία και αποτελεί ένα ακόμη προβληματισμό γύρω από το θέμα της ενότητας, αλλά και της πνευματικής δυναμικής που κρύβει η συλλογική αυθεντική λειτουργική ζωή και πίστη. Ο μακαριστός υπήρξε μία ηγετική μορφή για την Κρήτη και οραματιστής των μεγάλων αναπτυξιακών έργων του Νομού μας. Είχε ένα ιδιαίτερο τρόπο να οραματίζεται το μέλλον του κόσμου και υπήρξε όντως πρωτοπόρος εργάτης του ευαγγελικού λόγου. Κάθε του προσπάθεια αποσκοπούσε στην ανάδειξη της Κρήτης και στην συμπόρευση Κοινωνίας και Εκκλησίας προς το συμφέρον του κόσμου.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ο Σεβασμ. Μητροπολίτης Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος, κληρικοί από την Κρήτη και την Γερμανία, παλαιοί φίλοι και γνωστοί, ενώ τον συντονισμό είχε ο κ. Αντώνιος Βακάκης, Συνεργάτης και Γραμματέας για πολλά χρόνια της Μητρόπολης.
