«Μίαν Σαββάτων» ονομάζουν όλοι οι Ευαγγελιστές την Κυριακή των Μυροφόρων. 19η Μαΐου 2024, Κυριακή των Μυροφόρων ταυτόχρονη με την ανυπόφορο ημέρα της Γενοκτονίας, αλλά και των μαυροφόρων και ελπιδοφόρων μητέρων του Πόντου.
Μυροφόρες, οι γυναίκες οι οποίες ακολουθούσαν τη Μητέρα του Κυρίου, παρέμειναν μαζί της κατά τον καιρό του σωτηρίου πάθους και φρόντισαν να αλείψουν με μύρα το σώμα Του. Θεοφόρες και οι Πόντιες μάνες οι οποίες κρατώντας τη Μητέρα του Κυρίου στην καρδιά τους για παρηγοριά, καθ΄ όλο το σπαραξικάρδιο πάθος τους, φρόντισαν να αλείψουν με τα μύρα της πατρίδας τα παιδιά τους γι’ αυτό κι έμειναν αξέχαστες. «άχ! μάνα, βάι! μάνα, μανίτσα μ’ , πού είσαι.!.».
Οι Μυροφόρες έλαβαν από τον Πιλάτο το δεσποτικό σώμα, το ξεκρέμασαν από τον σταυρό, το περιέκλεισαν σε σάβανα μαζί με αρώματα, το τοποθέτησαν μέσα σε λαξευτό μνημείο κι έβαλαν μία μεγάλη πέτρα πάνω στη θύρα του μνημείου.
Οι καλομάνες του Πόντου έλαβαν το πανίερο σώμα της πατρίδας από τον σταυρό και την κρεμάλα του μαρτυρίου του, το έβαλαν στο λαξευτό μνημείο της καρδιάς τους, και το σφράγισαν με την πέτρα του όρκου να μην την ξεχάσουν ποτέ. Πώς να ξεχάσουν όταν: «Κορτσόπα και μανάδες ατίμαζαν. Και επεκεί έκοφταν κεφάλαι επροστά σ’ ομάται τι παιδίων, μερ’ εβάρκιζαν για τη μάνα τουν».*
Οι Μυροφόρες αγόρασαν αρώματα και μύρα διότι ακόμη δεν είχαν καταλάβει ότι Αυτός είναι στ’ αλήθεια η οσμή της ζωής για όσους Τον πλησιάζουν με πίστη.
Οι αρκοκαλομάνες του Πόντου πίστευαν κι αγαπούσαν την πατρίδα τους και ήξεραν ότι αυτή είναι και θα παραμείνει η οσμή της ζωής τους, γιατί «Η γη του Πόντου ένα κεντημένο σάβανον από αποκεφαλισμένα σώματα αθώων που γύρεψαν την Ελευθερία των».
Οι Μυροφόρες ετοιμάζουν μύρα και αρώματα, αφ’ ενός μεν για να τιμήσουν τον κείμενο νεκρό, άφ’ ετέρου στο άλειμμα αυτό βρίσκουν παρηγοριά.
Οι λυκοκαλομάνες του Πόντου ετοίμασαν τον μπόγο με εικόνες, άγια βιβλία, τον έριξαν στην πλάτη και πήραν τα παιδιά στην αγκαλιά για παρηγοριά, πολλές χωρίς αυτά. «Και εγώ, μοναχέσα φεύω χωρίς τα παιδία μ’, τον άντρα μ’, μέρ’ πάγω; Ντο να ηβρίσκω; Μοναχέσα, άμον καλαμίδ σον κάμπον,..».*
Οι Μυροφόρες είχαν γνωρίσει εκείνο το υπερευλογημένο Σάββατο πού μεταβιβάζει την ανθρώπινη φύση μας από τα σπήλαια του Άδη στο ολόφωτο θείο και ουράνιο ύψος.
Οι πικρομάνες του Πόντου είχαν γνωρίσει το κακό της αποβίβασης εκείνης της καταστροφικής Κυριακής των Μυροφόρων της 19ης Μαΐου 1919. «έψαν άψιμον… κορμία εκάαν, μανάδες εγκάλια με τα παιδία, σαχτάρ επέμναν..».*
Πολλές ήταν οι Μυροφόρες, και ήλθαν στον τάφο όχι μια φορά, άλλα και δεύτερη και τρίτη, και καθ’ ομάδας. Πολλές, όλες, θα είναι οι χρησιμοθηρικές μάνες του Πόντου που ήρθαν και θα έρχονται ες αεί στον τάφο του Πόντου. «Γεράδας σα γόνατα αμόν χερόπα. «Μάνα, Μάνα,
τα μωρά μ’ να κλαίγνε ελέπω τον Τούρκον το παιδί μ ν’ αρπάζ’, το ματωμένο το χαντζάρ το τρυφερόν τη γούλα κόφτ’ εσκότωσεν τ’ αγγελούδι μ’… Το πρόσωπο μ’ κόκκινο εβάφτεν».*
«Και ιδού σεισμός εγένετο μέγας· άγγελος γαρ Κυρίου καταβάς εξ ουρανού προσελθών απεκύλισε τον λίθον εκ της θύρας του μνημείου και εκάθητο επάνω αυτού· από δε του φόβου αυτού εσείσθησαν οί τηρούντες και εγένοντο ώσει νεκροί.» Ματθ.28/2-7. Σεισμικό το γεγονός του ξεκληρισμού και της Γενοκτονίας. Σεισμικό και το γεγονός της αιώνιας μνήμης και τιμής…. «από δε του φόβου αυτού εσείσθησαν οί τηρούντες και εγένοντο ώσει νεκροί». Ματθ κη’,2.
Ανοίχθηκε εκείνος ο ζωηφόρος τάφος. Ανοίχθηκαν και για τις μανάκες του Πόντου όσα είναι πάνω στον ουρανό και όσα είναι κάτω από τη γη. Κοινώνησαν εν ευλαβεία τα μεν, έπλυναν με κρασί κι αποχαιρέτησαν εν οδύνη τα δε.
Ο Ευαγγελιστής άγγελος μόλις είδε τη Θεομήτορα να σπεύδει έτσι προς τον τάφο, αυτός που παλιότερα της είχε πει «μη φόβου, Μαριάμ εύρες γαρ χάριν παρά τω Θεώ» Λουκ. 1/29-31, σπεύδει και τώρα και κατεβαίνει να πει και πάλι το ίδιο στην Αειπάρθενο και να της ευαγγελιστεί την εκ νεκρών ανάσταση Εκείνου που γεννήθηκε άσπορος από αυτήν. Αλλοίμονο για τις Πόντιες μάνικες δεν υπάρχει χαρμόσυνο ευαγγελικό μήνυμα. «Απανωθύρ’ χαμέλυνον και κατωθύρ’ έλ’ άνθεν και ‘σεις, στυλάρια του σπιτί’, ελάτε κι αρμοθέστεν.. Μη εβγάλωσι τον Έλλενον, το νέον παλληκάριν.».
«Αποκριθείς ό άγγελος είπε ταίς γυναιξί: Μη εκθαμβείσθε· Ιησούν ζητείτε τον Ναζαρηνόν τον εσταυρωμένον· ηγέρθη, ουκ έστιν ώδε· ίδε ο τόπος όπου έθηκαν αυτόν.» Μαρκ.16/6. Δεν είχε καταλάβει η θεόσοφος Παρθένος τι είχε συντελεστεί! Η αχθοφόρος των Άγιων των Αγίων μάνα του Πόντου, η «έν αγέννητος και μίαν γεννισκάται», δεν χρειάστηκε να καταλάβει γιατί το ένιωσε στο πετσί της και το άντεξε. Γιατί «η μάνα του Πόντου έν γλυκύν κρασίν, έμνοστον παξιμάδι, πη ‘ πίν ατό ξάι ‘κι μεθά, πη τρώει α’ ‘κι χορτάζει».
ΑΕΙΜΝΗΣΤΕΣ οι καρποφόρες Μάνες του Πόντου, «το ασθενέστερον γένος ανδρειότατον εφάνη τότε»,** οι οποίες αντιμετώπισαν αγόγγυστα, παραδειγματικά και υποδειγματικά τη Γενοκτονία τους με παιδοτοκία ως σημαιοφόρες Θεοπιστίας, Ελληνοπαιδείας και ελπιδοφορίας.
Την Κυριακή των Μυροφόρων 19η Μαΐου 2024 θα τελεστεί η καθιερωμένη Πατριαρχική και Συνοδική Θεία Λειτουργία στην Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Ζωοδόχου Πηγής Βαλουκλή και στη συνέχεια ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος θα τελέσει Τρισάγιο μνημονεύοντας όλους τους Πατριάρχες, Ιεράρχες και Μ. Ευεργέτες του Γένους που αναπαύονται στον αυλόγυρο της Μονής. Πλήθος Ιεραρχών και Ιερέων της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας έλκουν την καταγωγή τους από τον μαρτυρικό Πόντο. Την υπηρέτησαν με αυταπάρνηση σε όλες τις επαρχίες της από αιώνων μέχρι τις ημέρες μας. Μεταξύ αυτών ο «Αετός του Πόντου» Μητροπολίτης Δράμας Παύλος Αποστολίδης ( Βέροια 1963 –Θεσσαλονίκη 2 Μαΐου 2022) και ο μέγας Ιεράρχης του Οικουμενικού Πατριαρχείου κυρός Μητροπολίτης Τραπεζούντος Κωνστάντιος Β’Καρατζόπουλος (Φερτέκι Καππαδοκίας 1861- Φανάρι Κωνσταντινούπολης 1906) ο οποίος ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο των Πατριαρχών του Βαλουκλή. Υπήρξε ο εμπνευστής και υποκινητής τεράστιων κοινωφελών έργων σε όλο τον Πόντο μεταξύ των οποίων και το λαμπρότερο πνευματικό ίδρυμα της καθ’ ημάς Ανατολής, το Φροντιστήριο Τραπεζούντας. Ήταν ο πνευματικός πατέρας Ιεραρχών όπως του Μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθου Φιλιππίδη (Κομοτηνή 1881 – Αθήνα 28 Σεπτεμβρίου 1949), μετέπειτα αρχιεπίσκοπου Αθηνών, και επιφανών ανδρών μεταξύ των οποίων οι Φίλων Κτενίδης (Τραπεζούντα 1889 – Θεσσαλονίκη 13 Ιουλίου 1963) και Λεωνίδας Ιασωνίδης (Πουλαντζάκη 1884 – Θεσσαλονίκη 29 Ιουλίου 1959).
Το παρόν κείμενο αποτελεί ελάχιστη ανταπόκριση στη ρήση του τελευταίου:
«Ξηρανθήτω ἡμῖν ὁ λάρυγξ, ἐὰν ἐπιλαθώμεθά σου ὦ πάτριος Ποντία γῆ!».
Αιωνία η ευγνωμοσύνη μας και καθοδηγητική η μνήμη τους.
Κωνσταντίνος Β. Τερψίδης
Θεσσαλονικεύς εκ Φερτεκίου Καππαδοκίας
του από αιώνος ξεριζωθέντος από τους Ρωμιούς
*Νίνα Αλέξη, «Ανίν Ιξελά» Εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2017
** Ιωάννου Χρυσοστόμου
