«Ἐπετειακός Τόμος ἑκατονταετηρίδος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πριγκηποννήσων» (1924-2024)
Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου
Ἐξεδόθη ἀπό τήν Ἀποστολική Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἕνας καλαίσθητος τόμος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πριγκηποννήσων μέ τίτλο «Ἐπετειακός Τόμος Ἑκατονταετηρίδος 1924-2024.
Τόν Τόμο αὐτόν κοσμεῖ τό «Σεπτόν Πατριαρχικόν Μήνυμα» τοῦ Παναγιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης καί Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, τά «εἰσαγωγικῶς προλεγόμενα» τοῦ Γέροντος Μητροπολίτου Πριγκηποννήσων κ. Δημητρίου, τό ἐξαίρετο πόνημα τοῦ Μητροπολίτου Φιλαδελφείας κ. Μελίτωνος γιά τούς Μητροπολίτας Πριγκηποννήσων, καί ποικίλα ἄρθρα.
Ὅταν διαβάζη κανείς ἐπιφανειακά τόν Τόμο αὐτόν βλέπει ἀνάγλυφα καί παραστατικά τήν ἑκατονταετηρίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πριγκηποννήσων, θαυμάζει αὐτήν τήν ὡραιοτάτη Μητρόπολη καί τά Πριγκηπόννησα μέ τήν Γεραρά Θεολογική Σχολή Χάλκης, ἡ ὁποία γαλούχησε πολλούς Κληρικούς, Μητροπολίτας καί Πατριάρχας, γεραίρει τούς μακαριστούς Μητροπολίτας αὐτῆς γιά τό ἔργο τό ὁποῖο ἐπιτέλεσαν ἐν μέσῳ πολλῶν κινδύνων καί ποικίλων πειρασμῶν, ἀλλά καί ἐπαινεῖ τόν νῦν Μητροπολίτη Γέροντα Πριγκηποννήσων Δημήτριο γιά τό ἔργο του καί τήν δράση του στήν Ἱερά αὐτήν Μητρόπολη.
Τό φωτογραφικό ὑλικό τοῦ Τόμου, ἀλλά καί τά ποικίλα ἄρθρα, ἐξαιρέτως δέ τό κείμενο πού ἀναφέρεται στούς κατά καιρούς Μητροπολίτας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ταξιδεύουν τόν ἀναγνώστη στό βάθος τῆς ἱστορίας, ἔστω τῶν ἑκατόν χρόνων.
Ὅμως, ὁ Τόμος αὐτός ἔχει καί κάποια μυστικά καί δυνατά μηνύματα. Θά ἤθελα νά ὐπογραμμίσω τρία ἀπό αὐτά.
Τό πρῶτον, ὅτι τά τρία βασικά ὀνόματα πού κοσμοῦν τόν Τόμο, ἤτοι ὁ Παναγιώτατος Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος, ὁ Μητροπολίτης Γέρων Πριγκηποννήσων Δημήτριος καί ὁ Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Μελίτων, ἔχουν κοινή ἐκκλησιαστική καταγωγή, διότι εἶναι καρποί τοῦ ἀειμνήστου Γέροντος Μητροπολίτου Χαλκηδόνος Μελίτωνος, καί δι’ αὐτοῦ συνδέονταν μέ τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κυρό Ἀθηναγόρα. Ὁπότε εἶναι καί οἱ τρεῖς ὁμογάλακτοι ἀδελφοί.
Τό δεύτερο μήνυμα εἶναι ὅτι καί οἱ τρεῖς διετέλεσαν συνεργάτες τοῦ μακαριστοῦ καί πολυσεβάστου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κυροῦ Δημητρίου, ἀπό διάφορες θέσεις στό Φανάρι, καί βοήθησαν νά λάμψη στό νοητό στερέωμα τῆς Ἐκκλησίας ἡ ταπεινή καί συνετή μορφή τοῦ Πατριάρχου Δημητρίου.
Τό τρίτο μήνυμα εἶναι ὅτι καί οἱ τρεῖς αὐτές προσωπικότητες ἔπαιξαν σημαντικό ρόλο κατά τήν περίοδο μετά τήν κοίμηση τοῦ Πατριάρχου Δημητρίου καί τήν ἀνάδειξη τοῦ τότε Μητροπολίτου Χαλκηδόνος Βαρθολομαίου σέ Οἰκουμενικό Πατριάρχη, ἀλλά καί οἱ δύο ἀπό αὐτούς ὑπῆρξαν οἱ ἰσχυροί βραχίονες στό δύσκολο ἔργο τοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου.
Ἡ κοινή ἐκκλησιαστική τους καταγωγή, ἡ συμπόρευσή τους στά μείζονα ἐκκλησιαστικά γεγονότα στόν Πατριάρχη Ἀθηναγόρα, ὡς συνεργάτες τοῦ στυλοβάτου τοῦ θρόνου Χαλκηδόνος Μελίτωνος στόν Πατριάρχη Δημήτριο ὡς συνεργάτες του ἀπό διαφορετικές θέσεις καί στήν συνέχεια οἱ τρεῖς ὡς συναθλητές στήν μετέπειτα ἐκκλησιαστική περίοδο, προσέφεραν καί προσφέρουν μεγάλες ὑπηρεσίες στόν θεσμό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.
Ἡ ἐπί τόσα χρόνια συνοδοιπορία καί τῶν τριῶν στά ἐκκλησιαστικά θέσμια ὄχι μόνον βοήθησαν «ἐν τοῖς πράγμασιν» τόν Οἰκουμενικό Θρόνο, ἀλλά καί ἀπέκτησαν ἐκκλησιαστική πείρα «οὐ τήν τυχοῦσαν». Ἔτσι, εἶναι μιά κινητή ἐκκλησιαστική Βιβλιοθήκη, εἶναι ζωντανά «ἀρχεῖα» τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, εἶναι αὐτοί πού θυσιάσθηκαν καί θυσιάζονται γιά τήν ἐπίλυση τῶν προβλημάτων τῆς Ἐκκλησίας.
Ἔτσι, ὁ Τόμος αὐτός δείχνει τήν πολύχρονη καί πολυποίκιλη ἑνότητα ἀπό διάφορες θέσεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου, τοῦ Μητροπολίτου Γέροντος Πριγκηποννήσων Δημητρίου καί τοῦ Μητροπολίτου Φιλαδελφείας Μελίτωνος. Ὅπως φαίνεται ἀπό τούς λόγους τοῦ καθενός ἀπό τούς τρεῖς πρός τούς ἄλλους εἶναι πολύ δυνατή αὐτή ἡ ἑνότητα καί ὠφελεῖ τόν Οἰκουμενικό Θρόνο καί τήν Ρωμηοσύνη. Ἐκφράζουν καί οἱ τρεῖς διάφορα χαρίσματα, ἤτοι ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος εἶναι «ἡ διοικητική διάνοια», ὁ Μητροπολίτης Πριγκηποννήσων Δημήτριος εἶναι ὁ «στοχαστής-διαλεκτικός», ὁ Μητροπολίτης Μελίτων εἶναι «ζωντανή μαρτυρία-καρδιακός ρυθμός».
Ἡ ἑνότητα τῶν τριῶν αὐτῶν χαρισμάτων εἶναι δύναμη γιά τήν εὐστάθεια καί τήν προοπτική τῆς Πρωτοθρόνου Ἐκκλησίας, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.
Πέραν αὐτῶν ὁ καλαίσθητος αὐτός Τόμος κοσμεῖται κυρίως ἀπό τό περισπούδαστο κείμενο τοῦ Μητροπολίτου Φιλαδελφείας Μελίτωνος μέ τίτλο «ἐννεακλάδου ἀναδενδράδος κλέος», πού ἀναφέρεται στούς ἐννέα Μητροπολῖτες Πριγκηποννήσων πού διέπρεψαν σέ αὐτήν τήν λαμπράν Μητρόπολη.
Τό κείμενο αὐτό εἶναι ἔκφραση ἀγάπης πολλῆς στήν Μητέρα Ἐκκλησία, ὑπόδειγμα καλλιλογίας καί εὐπαιδεύτου συγγραφέως, ἀλλά καί γνώσεως ἑλληνικοῦ λόγου, σπανίας διατυπώσεως. Ἡ δέ ἀφιέρωση καί προσφορά ὡς δῶρον «φίλῳ Δημητρίῳ δίδωμι καί μᾶλα πρέπον τῷ προεστῶτι τοῦ τόπου στεφηφόρῳ ὅς ἔνδον οἰκεῖ τῆσδε Ἐκκλησίας», πού ὁ Σεβασμιώτατος Φιλαδελφείας Μελίτων υἱοθετεῖ τό ἐπίγραμμα τοῦ Ἰωάννου Μαυρόποδος τοῦ Εὐχαΐτων, δείχνει τά ἔκδηλα συναισθήματά του στόν φίλο του Δημήτριο.
Ὅλος ὁ Τόμος εἶναι μιά προσφορά στήν Ἐκκλησία καί ἀκόμη θέλω νά προσθέσω ὅτι ἀποτελεῖ τιμή, αἶνον καί εὐχαριστία γιά τήν ἑνότητα τῶν τριῶν αὐτῶν Ἀρχιερέων, πού ἐκφράζουν τήν ζωντανή ἱστορία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου τουλάχιστον μιᾶς πεντηκονταετίας συνεχοῦς νυχθημέρου προσφορᾶς. Καί ἄν σκεφθῆ κανείς ὅτι οἱ τρεῖς αὐτοί ἐξέχοντες ἐκκλησιαστικοί ἄνδρες κληρονόμησαν τήν ἱστορία τοῦ κοινοῦ τους «πνευματικοῦ πατρός καί μέντορος», ἤτοι τοῦ Μητροπολίτου Χαλκηδόνος Μελίτωνος, ὁ ὁποῖος ἦταν ἤδη ἀχθοφόρος πολυχρόνιας πείρας, τότε ἀντιλαμβάνεται ὅτι βρίσκεται μπροστά σέ μιά ζωντανή Βιβλιοθήκη τοῦ Οἰκουμενκοῦ Θρόνου μέ ἀγῶνες, θυσίες, κενώσεις καί προσφορές.
Φυσικά, ἀξίζει ὁ ἔπαινος στόν Φαναρίου Ἀγαθάγγελο, ὁ ὁποῖος κρατᾶ ἀναμμένο ἐκδοτικῶς τό Φανάρι, καί ἐξυμνεῖ Φαναριώτας διακόνους του.
Μέσα ἀπό αὐτήν τήν προοπτική εἶδα τόν καλαίσθητο αὐτόν Τόμο καί δόξασα τόν ἐν Τριάδι Ἅγιον Θεόν.