Του Αρχιμανδρίτου του Οικουμενικού Θρόνου Γεράσιμου Φραγκουλάκη
Αννόβερο Γερμανίας
Από την σημερινή ευαγγελική περικοπή μπορούμε να δούμε, να διακρίνουμε και να διαγνώσουμε την τελειότητα της ψυχής του Προδρόμου. Πάρα πολύς ήταν ο κόσμος που τον ακολουθούσε, πολλοί ήταν οι μαθητές του, εξίσου πολλοί ήταν κι εκείνοι που πίστευαν ότι ήταν ο αναμενόμενος Μεσσίας, ο Χριστός. Θα μπορούσε βεβαίως να εκμεταλλευτεί αυτήν την αφοσίωση του λαού ή θα μπορούσε να πει απλά πως “δεν είμαι εγώ ο Μεσσίας”. Αντί αυτού όμως, τι κάνει; Ταπεινώνει εντελώς τον εαυτό του και με καθαρή καρδιά και ειλικρίνεια φανερώνει όλη την αλήθεια. “Και ωμολόγησε και ουκ ηρνήσατο˙ και ωμολόγησε και ταπεινώνοντας ακόμη περισσότερο τον εαυτό του προσπαθεί να παρουσιάσει το ύψος της θεότητας του Ιησού. “Εγώ λέει, δεν είμαι άξιος να σκύψω και να λύσω το λουρί από τα υποδήματα του Ιησού”. Θεωρούσε τον εαυτό του ανάξιο, να προσφέρει και την πιο τελευταία υπηρεσία στο Χριστό. Ποιος; ο Ιωάννης, ο οποίος ήταν προφήτης και περισσότερο από προφήτης, ηγιασμένος ακόμα από την κοιλιά της μητέρας του, ήταν άγγελος Κυρίου επίγειος, Βαπτιστής του ίδιου του Ιησού, κήρυκας της πίστεως στον Χριστό, απόστολος μεγαλύτερος από όλους τους αποστόλους. Για ποιο λόγο ταπεινώνει τόσο τον εαυτό του; Το κάνει αυτό διότι, για εκείνον που μιλάει δεν πρόκειται για επίγειο βασιλιά, ούτε για άγιο άνθρωπο. Πρόκειται για τον βασιλέα των βασιλευόντων, τον άγιο των αγίων, τον δημιουργό της κτίσεως, τον ίδιο το Θεό.
Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος δεν έκανε τίποτ’ άλλο από το να προετοιμάζει το λαό να δεχτεί τον Σωτήρα Χριστό, γι’ αυτό και ονομάζεται “Πρόδρομος”. Καλεί το λαό σε μετάνοια, ενώ ταυτοχρόνως με λόγο αυστηρό και σκληρό, με γλώσσα που δεν ήξερε να κολακεύει, αλλά και από το ξίφος πιο κοφτερή έγδερνε αλύπητα και απογύμνωνε τους Φαρισαίους και τους Σαδδουκαίους, οι οποίοι πλησίαζαν τον Ιωάννη, “διά το θεαθήναι”. Σ΄ αυτούς ο Ιωάννης εκτόξευε τα πιο φοβερά λόγια που ακούστηκαν ποτέ. Λόγια που προειδοποιούσαν για φωτιά της κολάσεως που τους περίμενε τους απηύθυνε, ονομάζοντάς τους “φίδια”.
Πόσο μεγάλη διαφορά υπάρχει μεταξύ του τρόπου που ο Ιωάννης προετοίμαζε το λαό για να δεχτεί τον Χριστό και του τρόπου που εμείς οι Χριστιανοί ενεργούμε και ιδιαιτέρως εμείς οι Ορθόδοξοι, κληρικοί και λαϊκοί. Το προδρομικό κήρυγμα που αποτελεί τη βάση του κηρύγματος της Εκκλησίας μας, έχει ξεπέσει σήμερα σε ένα νωχελικό νανούρισμα, σε μια πνευματική ατονία, με ελάχιστες φωνές ελέγχου και εγρήγορσης. Και μέσα σ’ όλα, πολλές φορές ακούγονται κάποιες κραυγές από μερικούς, κυρίως κληρικούς, οι οποίες κραυγές μόνο σύγχυση δημιουργούν, διότι ενώ νομίζουν ότι εκφράζουν λόγο ελεγκτικό, στην ουσία οι κραυγές τους αποτελούν λόγο αφοριστικό και διχαστικό. Δεν μπορούμε, δεν έχουμε το δικαίωμα, ιδιαιτέρως εμείς οι κληρικοί, να καταδικάζουμε με το λόγο μας ένα λαό που σε μεγάλο ποσοστό τον έχουμε αφήσει ακατήχητο. Δεν αποτελεί κατήχηση η απασχόληση του ποιμνίου κατά τόπους, με θέματα που δεν το αφορούν, παραμελώντας τις πραγματικές τοπικές ανάγκες του. Μιλάμε συχνά σαν να είμαστε αφηρημένοι, σαν να ζούμε σε άλλο κόσμο, αποσβολωμένοι και άτονοι. Τα λόγια μας δεν πυρπολούν την αδικία, δεν πολεμούν την βαρβαρότητα, δεν αντιμάχονται την βία, δεν καταδικάζουν το έγκλημα, γιατί οι καρδιές μας δεν πυρακτώνονται από τις φλόγες της Πεντηκοστής. Συμβιβαζόμαστε εύκολα και υποχωρούμε ακόμη ευκολότερα. Δεχόμαστε να χλευάζεται η πίστη μας, να κυνηγιέται η Εκκλησία μας, να ανατρέπονται οι διδαχές της, να αμφισβητούνται οι διδασκαλίες της και με ευκολία πολλές φορές, εμείς δεχόμαστε όλα αυτά τα έκτροπα, τα ονομάζουμε εξέλιξη και ζητούμε από την Εκκλησία να “εκσυγχρονισθεί” δήθεν. Η ανομία έχει γίνει νόμος, η αμαρτία έχει ονομασθεί πρόοδος, η αποκτήνωση του ανθρώπου θεωρείται εξέλιξη. Κι εμείς οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί τα δεχόμαστε όλα αυτά αδιαμαρτύρητα, αδιάφορα. Μας χρειάζεται μια αναβάπτιση στην κολυμβήθρα του προφητικού λόγου, για να ξυπνήσουν οι ράθυμες συνειδήσεις μιας γενιάς που παραπαίει και ίσως περνά μια από τις δύσκολες καμπές της η ιστορία της ανθρωπότητας.
Ο πιστός Χριστιανός προσφέρει έργο μεγάλης αξίας, όσο μικρός και άσημος και αν είναι και ανοίγει το δρόμο της βασιλείας του Θεού πάνω στη γη.
Το κήρυγμα του Προδρόμου, “ετοιμάσατε την οδόν Κυρίου, ευθείας ποιείτε τας τρίβους αυτού”, (Ετοιμάστε το δρόμο για τον Κύριο, κάνετε ίσια τα μονοπάτια να περάσει), απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο ο οποίος θέλει να εκπληρώσει το καθήκον του σε τούτο τον κόσμο.
Τονίζουμε πολλές φορές, το μέλλον είναι τα παιδιά μας. Ας τους αφήσουμε το περιθώριο να γίνουν καλύτερα από εμάς. Ο τρόπος είναι ένας και μοναδικός και δεν είναι άλλος από αυτόν του Χριστού, το δρόμο που διδάσκει η Αγία μας Εκκλησία. Είναι γνωστός ο αγώνας που κάνουν στο σύνολό τους οι γονείς, για να μην λείψει τίποτα απ΄ όσα χρειάζονται τα παιδιά τους. Φροντίζουν και αγωνίζονται για να τους τα εξασφαλίσουν με οποιοδήποτε κόστος κόπου, μόχθου και αγωνίας. Είναι αξιέπαινοι οι γονείς αυτοί για την προσπάθειά τους. Όμως παρ’ όλα αυτά στις περισσότερες περιπτώσεις, στερούν από κάτι πολύ σημαντικό τα παιδιά τους. Τους στερούν την πνευματική τους ανάπτυξη, παραμελώντας την πνευματική τους ζωή. Ικανοποιούν τις ανάγκες της ζωής των παιδιών τους και αγνοούν ότι εκτός από τις υλικές, υπάρχουν και οι πνευματικές ανάγκες. Φροντίζουν το σώμα και αγνοούν την ψυχή.
Για όσους από τους γονείς αποφασίζουν να ασχοληθούν και με την πνευματική καλλιέργεια των παιδιών τους, δεν θα πρέπει να ξεχνούν ένα βασικό κανόνα. Να μην τα πιέζουν και να μην τα εξαναγκάζουν εξουσιαστικά κι απειλητικά, γιατί αργά ή γρήγορα θα αντιδράσουν. Να τα εμπνέουν πιο πολύ με το παράδειγμά τους παρά με τα λόγια τους. “Πάντα ημίν δεύτερα έστω της προνοίας των παίδων” λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος απευθυνόμενος προς τους γονείς, “όλα λέει να έρχονται δεύτερα από την πρόνοια των παιδιών”.
