Με αφορμή το χθεσινό (31 Ιουλίου 2023), αλλά και τα πρόσφατα γεγονότα που συνέβησαν τόσο στη Σουηδία, όσο και στη Δανία και συγκεκριμένα, όσον αφορά στην παροχή αδείας για συναθροίσεις, όπως ασφαλώς προβλέπεται και στο Σύνταγμα των ως άνω χωρών, στις οποίες, όμως δυστυχώς, μεμονωμένα πρόσωπα και με συγκεκριμένα κίνητρα, προέβησαν στο κάψιμο του Κορανίου, συνολικά τρεις φορές, θεωρούμε σκόπιμο να εκφράσουμε την αντίθεσή μας ως Επαρχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου στη Σκανδιναυΐα, όχι μόνο στις συγκεκριμένες πράξεις, αλλά και σε κάθε είδους προσπάθεια, που οδηγεί στην απαξίωση και τον αποτροπιασμό ιερών συμβόλων, τα οποία εκφράζουν την πίστη δισεκατομμυρίων ανά τον κόσμο ανθρώπων.
Είναι αναγκαίο να μνημονεύσουμε το άρθρο 9 της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, στο οποίο γίνεται λόγος για την ελευθερία σκέψεως, συνειδήσεως και θρησκείας κάθε προσώπου, αλλά και την ελευθερία εκδηλώσεως της θρησκείας ή των πεποιθήσεων.
Επίσης, στο άρθρο 10 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ενώσεως ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι: «η Ένωση επιδιώκει να καταπολεμήσει κάθε διάκριση λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων…….».
Το άρθρο 17, επίσης, της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ενώσεως ορίζει ότι: «1. Η Ένωση σέβεται και δεν θίγει το καθεστώς που έχουν σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο οι εκκλησίες και οι θρησκευτικές ενώσεις ή κοινότητες στα κράτη μέλη.
2. Η Ένωση σέβεται, επίσης, το καθεστώς που έχουν σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο οι φιλοσοφικές και μη ομολογιακές οργανώσεις.
3. Η Ένωση διατηρεί ανοιχτό, διαφανή και τακτικό διάλογο με τις εκκλησίες και τις οργανώσεις αυτές, αναγνωρίζοντας την ιδιαίτερη ταυτότητα και συμβολή τους.»
Στο άρθρο 10, παρ. 1, του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, που επιγράφεται: «Ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας», προβλέπεται ότι: «Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας. Το δικαίωμα αυτό συνεπάγεται την ελευθερία μεταβολής θρησκεύματος ή πεποιθήσεων καθώς και την ελευθερία εκδήλωσης του θρησκεύματος ή των πεποιθήσεών του, ατομικά ή συλλογικά, δημόσια ή κατ’ ιδίαν, με τη λατρεία, την εκπαίδευση, την άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων και τις τελετές».
Το άρθρο 22 του Χάρτη επιγράφεται: «Πολιτιστική, θρησκευτική και γλωσσική πολυμορφία» και ορίζει ότι: «Η Ένωση σέβεται την πολιτιστική, θρησκευτική και γλωσσική πολυμορφία».
Το άρθρο 52, παράγραφος 3, του Χάρτη ορίζει: «Στον βαθμό που ο παρών Χάρτης περιλαμβάνει δικαιώματα που αντιστοιχούν σε δικαιώματα, τα οποία διασφαλίζονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, η έννοια και η εμβέλειά τους είναι ίδιες με εκείνες που τους αποδίδει η εν λόγω Σύμβαση. Η διάταξη αυτή δεν εμποδίζει το δίκαιο της Ένωσης να παρέχει ευρύτερη προστασία».
Το άρθρο 53 του Χάρτη, το οποίο επιγράφεται «Επίπεδο προστασίας», ορίζει: «Καμία διάταξη του παρόντος Χάρτη δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως περιορίζουσα ή θίγουσα τα δικαιώματα του ανθρώπου και τις θεμελιώδεις ελευθερίες που αναγνωρίζονται στα αντίστοιχα πεδία εφαρμογής από το δίκαιο της Ένωσης, […] καθώς και από τα Συντάγματα των κρατών μελών.»
Αλλά και σύμφωνα με το άρθρο 1 της οδηγίας 2000/78 της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και συγκεκριμένα στα άρθρα 1, 2 παρ. 1 και 2, αλλά και άρθρο 4 παρ. 2, προβλέπεται η θέσπιση πλαισίου για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων.
Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτό το νομικό πλαίσιο και το σύνταγμα που ισχύει και εφαρμόζεται σε κάθε χώρα, η προστασία, ο σεβασμός και η προάσπιση της θρησκευτικής ελευθερίας, αποτελεί ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα της ζωής και έκφρασης των πολιτών.
Εναρμονιζόμενος πλήρως στα πλαίσια αυτά, η Α. Θ. Παναγιότης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος έστειλε μήνυμα καταδίκης και αλληλεγγύης στον Επικεφαλής των Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας Αλί Ερμπάς, αναφέροντας ότι: «Καταδικάζουμε έντονα τις βάναυσες, αλαζονικές και ασεβείς επιθέσεις κατά του Ιερού Κορανίου, πρώτα στη Σουηδία και μετά στην Ολλανδία μέσα σε μία εβδομάδα. Πιστεύουμε ειλικρινά ότι η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων είτε στη Σουηδία είτε στην Ολλανδία καταδικάζει αυτές τις πρωτόγονες συμπεριφορές και αυτούς που τις διέπραξαν μέσα από την καρδιά τους».
Καταλήγει, λέγοντας ότι: «Το καθήκον μας των θρησκευτικών ηγετών είναι να κηρύττουμε σεβασμό προς τα όσια και τα ιερά των μελών των διαφορετικών θρησκειών, να κινούμαστε στον ίδιο άξονα και να καταδικάζουμε όλοι μας τέτοιες ασεβείς ενέργειες».
Είναι απαράδεκτο κάποιοι εσφαλμένα να πιστεύουν ότι η βεβήλωση θρησκευτικών συμβόλων από μεμονωμένα άτομα εκφράζει το σύνολο των πολιτών των Σκανδιναυϊκών Χωρών. Οι χώρες αυτές έχουν αποδείξει έμπρακτα το πόσο σέβονται όλες ανεξαιρέτως τις θρησκευτικές κοινότητες, τη δράση των οποίων στηρίζουν με κρατικές επιχορηγήσεις και προγράμματα.
Ο Πρωθυπουργός της Σουηδίας Εξοχώτατος κ. Ulf Kristersson, μετά από το κάψιμο ενός Κορανίου από Ιρακινό πρόσφυγα στη Σουηδία, σε δήλωσή του ανέφερε ότι: «Δεν υπάρχει λόγος να προσβάλλουμε άλλους ανθρώπους» κι επίσης ότι: «Πιστεύω ότι, επειδή κάποια πράγματα είναι νόμιμα, δεν είναι απαραίτητα και αρμόζοντα».
Έχοντας υπ᾽ όψιν όλα τα ανωτέρω και δεδομένου ότι ο Χριστός και το Ευαγγέλιό Του διακηρύττουν την ειρήνη και το σεβασμό στη συνύπαρξη των ανθρώπων, ευχόμαστε, αυτά τα μεμονωμένα περιστατικά να μην αμαυρώνουν την εικόνα και τη διάθεση των ανθρώπων για αλληλοσεβασμό και ειρηνική συνύπαρξη και να μη σημειωθούν ξανά τέτοιες μεμονωμένες ανίερες ενέργειες.
Metropolitan Cleopas of Sweden: Enough is enough!
In the wake of the rally held yesterday (Jul. 31, 2023), as well as similar rallies held in both Sweden and Denmark, where activists received permission to assembly, in accordance with the rights afforded to them by the Constitutions of the aforementioned nations, where, however, an isolated number of individuals driven by specific motives, proceeded to burn copies of the Quran on three different occasions, I see it fit to express our opposition as the Ecumenical Patriarchate’s Eparchy in Scandinaiva regarding not only these specific actions, but any effort that aims to disparage sacred symbols that reflect the religious beliefs of billions of people worldwide.
We need to be mindful of Article 9 of the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms (ECHR), which makes reference to freedom of thought, conscience, and religion, as well as the right to manifest one’s religion or belief.
Moreover, Article 10 of the Treaty on the Functioning of the European Union states, among other things, that: “the EU will combat discrimination based on sex, racial or ethnic origin, religion or belief…….”.
Article 17 of the same treaty also states that:
“1. The Union respects and does not prejudice the status under national law of churches and religious associations or communities in the Member States.
2. The Union equally respects the status under national law of philosophical and non-confessional organisations.
3. Recognising their identity and their specific contribution, the Union shall maintain an open, transparent and regular dialogue with these churches and organisations.”
In accordance with Article 10, Section 1 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union, which deals with “Freedom of thought, conscience, and religion,” it is state that: “Everyone has the right to freedom of thought, conscience and religion. This right includes freedom to change religion or belief and freedom, either alone or in community with others and in public or in private, to manifest religion or belief, in worship, teaching, practice and observance.
Article 22 of the Charter, which covers “Cultural, religious, and linguistic diversity,” notes that: “the Union shall respect cultural, religious, and linguistic diversity.
Article 52, Section 3 of the Charter declares that: “In so far as this Charter contains rights which correspond to rights guaranteed by the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, the meaning and scope of those rights shall be the same as those laid down by the said Convention. This provision shall not prevent Union law providing more extensive protection.
According to Article 53 of the Charter, entitled “Level of protection”: “Nothing in this Charter shall be interpreted as restricting or adversely affecting human rights and fundamental freedoms as recognised, in their respective fields of application, by Union law and international law and by international agreements to which the Union or all the Member States are party, including the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, and by the Member States’ constitutions.
In addition, according to Article 1 of EU Council Directive 2000/78, and specifically in Articles 1, 2 Sections 1 and 2, as well as Article 4, Section 2, a general framework to combat discrimination due to religion or belief has been established.
Therefore, in accordance with the legal framework and charter currently in effect, which is implemented in every EU member state, the protection, respect, and defense of religious freedom constitutes one of the citizens’ fundamental rights of life and expression.
Fully conforming to this framework, His All-Holiness Ecumenical Patriarch Bartholomew sent a message to Turkey’s Head of Religious Affairs stating that “we strongly condemn the brutal, haughty, and disrespectful attacks against the Sacred Quran, which first took place in Sweden and then Holland, within the period of one week. We earnestly believe that the overwhelming majority of people either in Sweden or Holland, wholeheartedly condemn these primitive behaviors and those who undertook them.”
He concludes by noting that “our duty as religious leaders is to preach respect for all that members of different religions hold sacred and holy, maintain this same direction, and all together condemn such disrespectful behaviors.”
It is unacceptable for some people to misguidedly believe that the desecration of religious symbols by isolated individuals expresses the citizens of the Scandinavian Nations in their entirety. These nations have proven in practice just how much they respect all religious communities without exception, and support their ministry through state grants and programs.
Responding to the burning of a Quran by an Iraqi refugee in Sweden, the Prime Minister of Sweden His Excellency Ulf Kristersson stated that “there is no reason to insult other people.” He went on to add that “I believe that just because some things are legal, that doesn’t necessarily mean that they are appropriate.”
Taking all of the above into account and in light of the fact that Christ and His Gospel preach peace and respect for coexistence among people, we pray that these isolated incidents do not mar the image and intentions of people to display mutual respect and purse peaceful coexistence. It is our hope that these isolated sacrilegious actions are never again repeated.
