Του Αρχιμανδρίτου του Οικουμενικού Θρόνου Γεράσιμου Φραγκουλάκη
Αννόβερο Γερμανίας
“Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως”. (Λκ. 6, 31). (Όπως θέλετε να σας συπεριφέρονται οι άνθρωποι, έτσι ακριβώς να τους συμπεριφέρεστε κι εσείς). Δίκαιος και πειστικός ο λόγος αυτός και κανένας δεν έχει αντίρρηση σε αυτό που λέει είτε είναι πιστός, είτε είναι άπιστος. Αμφιβάλλει γι’ αυτό κανείς; Η κοινή λογική λέει πως δεν πρέπει να υπάρχει κανένας. Όμως ρίχνοντας μια ματιά γύρω μας θα δούμε, ότι αυτός ο λόγος δυστυχώς δεν ισχύει. Διότι αν ίσχυε τα δεινά των ανθρώπων θα ήταν λιγότερα. Και δεν ισχύει, διότι ο καθένας μας θέλει να αποτελεί το κέντρο του κόσμου, όλοι να ασχολούνται θετικά με αυτόν και αυτός με όσους και όποιους θέλει. Δεν λείπει βέβαια και η προσπάθεια της εξόντωσης εκείνων των οποίων θεωρείται η παρουσία τους εμπόδιο στις όποιες επιδιώξεις τους.
Δυστυχώς αν και ζούμε στον 21ο αιώνα οι ανθρωποθυσίες δεν έχουν εκλείψει. Γιατί για ανθρωποθυσία πρόκειται, όταν με την γλώσσα μας κακόβουλα “τσακίζουμε” τον συνάνθρωπό μας, με την συκοφαντία, με την ύβρη, με την απαξίωση, με την προσβολή. Φοράμε το προσωπείο του αγνού, του δίκαιου, του αγίου για να ξεγελάσουμε και να έχουμε συμμάχους σε αυτήν μας την προσπάθεια. Και ενώ νομίζουμε ότι, όλα είναι καλά, ότι τα έχουμε καταφέρει, να τα προβλήματα, οι καταστροφές, οι αρρώστιες, τα δάκρυα. Ξεχνούμε ότι, το άδικο δεν ευλογείται, ότι την κάθε αδικία που κάνουμε, κάποια στιγμή θα την βρούμε μπροστά μας. Εμείς μπορεί να ξεχνούμε τα ανομήματά μας, ο Θεός όμως δεν τα ξεχνά!
Αν ο καθένας μας κατάφερνε, πριν κάνει ή πριν πει οτιδήποτε εναντίον συνανθρώπου του να έμπαινε για λίγο στη θέση του από πριν, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά, διότι υπό φυσιολογικές συνθήκες θα υπήρχε τουλάχιστον, λίγη αυτοσυγκράτηση, αν όχι ακύρωση. Όμως δυστυχώς, διαιωνίζουμε ένα πρόβλημα, το οποίο προϋπήρχε του Χριστιανισμού. Αυτό βεβαιώνεται από μια φράση που είχε πει ο Κλεόβουλος ο Ρόδιος (6ος αι. π.Χ.), ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, “ο συ μισείς ετέρω μη ποιήσεις”. Αργότερα επαναλαμβάνεται και στην Παλαιά Διαθήκη, όπου αναφέρεται: “και ο συ μισείς, μηδενί ποιήσεις”. (Τωβίτ 4, 15). Και τα δύο αυτά ρητά εκφράζουν την αρνητική πλευρά. Προτρέπουν να μην κάνεις το κακό, δεν λέει όμως και κάνε το καλό.
Υπολογίζεται ότι σε όλο τον κόσμο υπάρχουν περίπου 35 εκατομμύρια νόμοι, με τους οποίους γίνεται προσπάθεια να επιβληθεί δικαιοσύνη στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Και έρχεται ο Χριστός μέσα από δώδεκα λέξεις να ορίσει όλα τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπό του, λέγοντας: “Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως”.
Ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας στην ερμηνεία αυτών των λόγων του Κυρίου παρατηρεί, ότι ο Χριστός ως καρδιογνώστης, επειδή ξέρει ότι πάνω απ’ όλα έχουμε τον εαυτό μας και πρώτα κοιτάζουμε το συμφέρον μας, βάζει την αγάπη προς τον εαυτό μας ως κριτήριο για το τι πρέπει να κάνουμε προς τους άλλους, για να είναι η συμπεριφορά μας εναρμονισμένη με την αγάπη. Η θεραπεία των περισσοτέρων τραυμάτων της κοινωνίας σήμερα είναι η αγάπη. Και η αγάπη δυστυχώς, απουσιάζει. Αν όμως, αν λέω εφαρμοζόταν ο “χρυσός κανόνας” που μας έδωσε ο Κύριος μας, θα ήταν εντελώς διαφορετική η όψη του κόσμου.
Δεν θα είχαμε εγκλήματα. Θα ήταν αδιανόητο να προσπαθεί να εξολοθρεύσει ο ένας τον άλλο.
Δεν θα είχαμε ανισότητα και αδικία. Τα περισσεύματα του ενός θα κάλυπταν τα ελλείμματα του άλλου.
Δεν θα είχαμε κλοπές και διαρρήξεις. Θα σεβόμασταν τον κόπο και την ιδιοκτησία του άλλου.
Δεν θα είχαμε διαπομπεύσεις και συκοφαντίες. Θέλεις κάποιο ραδιόφωνο να αρχίσει να λέει τα λάθη σου, τα αμαρτήματά σου, να τα μάθει ο κόσμος; Εσύ γιατί έχεις ανοικτό το ραδιόφωνό σου, το στόμα σου, και διαπομπεύεις τον άλλο επειδή για οποιοδήποτε λόγο δεν τον συμπαθείς!
Μα προ πάντων, δεν θα είχαμε πολέμους. Αυτήν την κατάρα που μαστίζει τον κόσμο ολόκληρο σχεδόν και αλλάζει τραγικά τα δεδομένα της ζωής.
Θέλω τα πάντα, χωρίς να προσφέρω τίποτα, είναι η φιλοσοφία που κυριαρχεί στην εποχή μας. Κι όλα αυτά γιατί λείπει η αγάπη!
Εμείς οι Χριστιανοί και μάλιστα οι Ορθόδοξοι δεν έχουμε το δικαίωμα να μην μας χαρακτηρίζει η αγάπη. Αυτό το εξαιρετικό αγαθό , το κατ’ εξοχήν γνώρισμα των μαθητών του Χριστού. Η αγάπη είναι η εικόνα των μαθητών του Κυρίου, το χαρακτηριστικό των δούλων του Θεού, το γνώρισμα των Αποστόλων, διότι απ’ αυτό όλοι τούς αναγνωρίζουν. Τον Χριστιανό τον χαρακτηρίζει η αγάπη που αποτελεί το μεγαλύτερο απ’ όλα τα θαύματα. Η αγάπη ουδέποτε μειώνεται κι αν ακόμη οι άλλοι επαναστατούν κι αν μάχονται και ζητούν τα πρωτεία.
Η αγάπη του Θεού υπάρχει ως σοφία ένδοξη και την προσφέρει ο Θεός σε αυτούς που τον αγαπούν. Ο άνθρωπος όταν αγαπά το Θεό τηρεί το λόγο του˙ ο Θεός τον αγαπάει και του φανερώνεται με μυστικό τρόπο. Η απόδειξη και η ενέργεια της τέλειας αγάπης προς τον Θεό, είναι η γνήσια αγαπητική διάθεση προς τον πλησίον. Σε αυτό το γεγονός αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει αγάπη. Όπως Εκείνος θυσίασε για μας τη ζωή του, έτσι κι εμείς οφείλουμε να διαθέσουμε τη ζωή μας υπέρ των αδελφών μας.
Η αγάπη σκεπάζει πολλές αμαρτίες. Η αγάπη είναι αυτή που θα μας οπλίσει με παρρησία την ημέρα της Κρίσεως!
