ΧΡΙΣΤΙΑΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ: Μελέτες για την αναβίωση του θεσμού των διακονισσών, επιμέλεια Σπυριδούλα Αθανασοπούλου-Κυπρίου, Αικατερίνη Δροσιά και Αντωνία Κυριατζή, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2022. Σελ. 520.
Κεντρικό θέμα του συλλογικού τόμου είναι η παρουσία και η διακονία των χριστιανών γυναικών στη ζωή της Εκκλησίας. Βασικοί άξονες των 25 κεφαλαίων του είναι πρώτον η αναβίωση του θεσμού των Διακονισσών, δεύτερον η Βιβλική, λειτουργική, Πατερική, αρχαιολογική, κανονική, θεολογική, και ιστορική ανάλυση του θέματος και τέλος η κριτική θεολογική αποτίμηση των πρόσφατων εξελίξεων στην Ορθόδοξη Εκκλησία σχετικά με τον θεσμό των διακονισσών, και όχι μόνο. Σκοπός όλων των κεφαλαίων είναι να μελετηθεί το ζήτημα από πολλές και διαφορετικές πλευρές, προκειμένου οι αναγνώστες και μελετητές του θέματος να αποκομίσουν μια συνολική εικόνα των σχετικών ζητημάτων.
Στο Διεθνές Επιστημονικό Συμπόσιο με θέμα: «Deaconesses. Past-Present-Future / Διακόνισσες. Παρελθόν-Παρόν-Μέλλον», που πραγματοποιήθηκε από 31 Ιανουαρίου έως 2 Φεβρουαρίου 2020 στην Θεσσαλονίκη και διοργανώθηκε από το Κέντρο Οικουμενικών, Ιεραποστολικών και Περιβαλλοντικών Μελετών Μητρ. Παντελεήμων Παπαγεωργίου (CEMES) και το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος (IHU), με την συνδιοργάνωση και άλλων φορέων, σημαντικό μήνυμα έστειλε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Το βιβλίο που παρουσιάζουμε εδώ, περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο τα πρακτικά του Συνεδρίου εκείνου.
Από το οπισθόφυλλο
«Δεν υπάρχει βιβλικός ή θεολογικός, κανονικός ή λειτουργικός, πατερικός ή ποιμαντικός λόγος που να δικαιολογεί την καθυστέρηση ή την παρεμπόδιση της πλήρους αποκατάστασης του παραδοσιακού θεσμού των διακονισσών από τη σύγχρονη Εκκλησία».
Οι μελέτες του ανά χείρας τόμου εξετάζουν από επιστημονική και εκκλησιαστική προοπτική τον θεσμό των διακονισσών της Εκκλησίας του Χριστού, τόσο κατά τους πρώτους όσο και κατά τους επόμενους αιώνες, καθώς και τις σύγχρονες αντιδράσεις και επιφυλάξεις των Ορθοδόξων Εκκλησιών και άλλων χριστιανικών παραδόσεων. Στο βιβλίο παρουσιάζονται σύγχρονες ιστορικές μελέτες από ιστορικούς διεθνούς κύρους, οι οποίες φέρνουν στην επιφάνεια αρχαιολογικά ευρήματα που δίνουν στοιχεία σχετικά με την παρουσία γυναικών στην Αγία Τράπεζα και τον ρόλο τους στη λατρεία. Τα θεολογικά κείμενα επικεντρώνονται κατά κύριο λόγο στη διακονική φύση της χριστιανικής μαρτυρίας και της ιεροσύνης, η οποία παραθεωρήθηκε από αιώνες πατριαρχικής νοοτροπίας και θεσμικού κληρικαλισμού και τονίζουν ότι η Εκκλησία είναι ένα μυστήριο Ευχαριστίας και όχι μια πυραμίδα εξουσίας.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ 15
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
«H ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΔΙΑΚΟΝΙΑ»: ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΩΝ
π. Ιωάννης Χρυσαυγής 29
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΙΣΣΩΝ: ΠΑΡΕΛΘΟΝ-ΠΑΡΟΝ ΜΕΛΛΟΝ
Πέτρος Βασιλειάδης 39
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
Η ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΩΣ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ
Paul Ladouceur 57
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ: ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ
Teva Regule 67
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ: ΠΛΑΤΩΝΑΣ, ΧΡΙΣΤΟΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ
Ιωάννα Σαχινίδου 83
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΑ ΤΗΣ ΕΥΑΣ;
Elena Narinskaya 95
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
ΧΡΙΣΤΙΑΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ: ΑΡΧΑΙΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΙΣΣΩΝ
Ally Kateusz 117
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8
ΟΙ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ: ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ ΥΠΟΜΝΗΣΗ
Δημήτριος Πασσάκος 143
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9
ΟΙ ΝΕΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ
Αικατερίνη Δροσιά 159
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10
ΕΜΦΥΛΑ ΣΩΜΑΤΑ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ: Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΙΣΣΩΝ ΚΑΙ Η ΙΕΡΟΣΥΝΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΩΣ ΧΡΙΣΤΟΜΟΡΦΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΕΡΒΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΕΞΙΣΜΟΥ
Σπυριδούλα Αθανασοπούλου-Κυπρίου και Διονύσιος Σκλήρης 169
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11
ΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΩΝ ΧΕΙΡΟΤΟΝΗΜΕΝΩΝ» Ή «ΧΕΙΡΟΘΕΤΗΜΕΝΩΝ» ΔΙΑΚΟΝΙΣΣΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΚΑΙ ΜΕΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ
Σπύρος Π. Παναγόπουλος 195
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12
ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΣΣΑΣ ΦΟΙΒΗΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΣΤΟΝ ΠΡΩΙΜΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ
Ειρήνη Αρτέμη 221
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13
Η ΑΓΙΑ ΝΙΝΑ ΚΑΙ Η ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΙΣΣΩΝ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑΝΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
π. Leonide B. Ebralidze 235
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14
ΘΗΛΕΙΣ ΑΓΓΕΛΟΙ: ΑΓΙΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΔΙΑΚΟΝΙΣΣΕΣ ΠΟΥ ΜΟΝΑΣΑΝ ΣΕ ΑΝΔΡΙΚΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ
Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος 249
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15
Η ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ
Zoya Dashevskaya 261
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16
Η ΤΑΞΗ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΙΣΣΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΟΥ 1917-1918
Alexander Mramornov 285
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΔΙΑΚΟΝΟΙ ΣΤΗ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Phyllis Zagano 295
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18
Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΠΤΙΚΗ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Christine Chaillot 307
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 19
ΜΙΑ ΣΧΕΔΟΝ ΞΕΧΑΣΜΕΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΔΙΑΚΟΝΟΙ ΣΤΗΝ ΑΡΜΕΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Knarik O. Meneshian 333
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 20
Η ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΑΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ – ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ: «DISTINCTIVE DEACONS»: ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΜΟΡΦΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ
Σπυριδούλα-Ελένη Μάντζιου 345
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 21
ΔΙΑΚΟΝΙΣΣΕΣ ΚΑΙ ΓΑΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ: ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
π. Ηλίας Π. Τσιβίκης 357
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22
Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΙΣΣΩΝ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Εύη Βουλγαράκη-Πισίνα 381
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 23
Η ΣΧΟΛΗ ΔΙΑΚΟΝΙΣΣΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Βασιλική Σταθοκώστα 413
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 24
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΚΟΝΙΣΣΕΣ
Ευανθία Αδαμτζίλογλου 429
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 25
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ ΤΗΣ ΠΑΤΜΟΥ ΚΑΙ Η ΓΥΝΑΙΚΑΣΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Νίκος Τσιρέβελος 443
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 459
ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ 497
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Μηνύματα Προκαθημένων Ορθόδοξων Εκκλησιών 511
