Του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Σύμφωνα με κάποιες διαδικτυακές φήμες, ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος μιλώντας την Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου στον Καθεδρικό Ναό του Σωτήρος της Μόσχας, όπου πραγματοποιήθηκε η ετήσια Επαρχιακή Συνέλευση των κληρικών της Μόσχας, έδωσε την ευλογία του να κοινωνούν οι Ρώσοι προσκυνητές του Αγίου Όρους μόνο στην Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος, την οποία αποκάλεσε «ημετέρα» Μονή.
«Οι Ρώσοι Ορθόδοξοι μπορούν να προσέλθουν στο «ημέτερο» μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονος, διότι ευθύνεται πολύ λιγότερο για τις επιζήμιες ενέργειες της Κωνσταντινούπολης», φέρεται να είπε ο Πατριάρχης Μόσχας, αφήνοντας έτσι μια …χαραμάδα κοινωνίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, με δεδομένη την απόφαση της Ρωσικής Εκκλησίας για διακοπή κοινωνίας με το Φανάρι, εξαιτίας του Ουκρανικού.
Όπως και να ‘χει το πράγμα, όπως και να τα είπε ο προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ρωσίας, μας δίδει μια ωραία αφορμή για να υπενθυμίσουμε εις εαυτούς και αλλήλους τα κάτωθι:
1) Σύμφωνα με την Εκκλησιαστική τάξη, όπως αυτή καταγράφεται ξεκάθαρα στον Καταστατικό Χάρτη του Αγίου Όρους ο Επίσκοπος που μνημονεύεται σε ολόκληρο το Περιβόλι της Παναγίας είναι ο εκάστοτε Οικουμενικός Πατριάρχης. Στην Μονή του Αγίου Παντελεήμονος μνημονεύεται κανονικά ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Πώς ο Μόσχας Κύριλλος, ο κηρύξας σε ακοινωνησία την Μητέρα Εκκλησία, μπορεί να επιτρέψει την Θ. Κοινωνία – έστω κατ’ οικονομίαν – στους Ρώσους πιστούς, καθ’ ήν στιγμήν εκεί μνημονεύεται ο Οικουμενικός Πατριάρχης;
2) Όταν θέλουν να εγκαταβιώσουν στην Μονή Αγίου Παντελεήμονος μοναχοί από την Ρωσία, η Ιερά Κοινότης του Αγίου Όρους, ως το ανώτερο Διοικητικό όργανο, γράφει στον Οικουμενικό Πατριάρχη ζητώντας έγκριση των Ρώσων Μοναχών.
3) Είναι γνωστόν τοις πάσι με ποιους αθέμιτους τρόπους κατέλαβαν οι Ρώσοι, την εν λόγω Μονή κατά τον 19ο αιώνα. Μπορεί να ανατρέξει κανείς, μεταξύ άλλων, και στο πολύ σημαντικό ιστορικό δοκίμιο του Γέροντος Δανιήλ του Κατουνακιώτου, ο οποίος ήταν τότε Αντιπρόσωπος της Μονής και περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια τα γεγονότα.
4) Δυστυχώς η ίδια πολιτική των Ρώσων συνεχίστηκε και κατά την περίοδο της Σοβιετικής εποχής, όταν, δηλ., άρχισαν να αποκαλούν οι Ρώσοι, μάλιστα διά στόματος του Πατριάρχου Ποιμένος, την Μονή Αγίου Παντελεήμονος ως “ημετέρα εθνική Μονή”.
Γι’ αυτό παραπέμπουμε και στην Μεταπτυχιακή Διπλωματική Διατριβή του κ. Ιωάννη Βικελίδη (Σύμβουλος Πρεσβείας Α΄), με θέμα: «Το πολιτικό, διπλωματικό και θρησκευτικό ενδιαφέρον της Ρωσίας για το Άγιο Όρος από το 1856 έως το 1917». Στο πόνημα αυτό φαίνεται καθαρότατα και με στατιστικά στοιχεία ποια ήταν η φυσιογνωμία της Μονής του Αγίου Παντελεήμονος και πώς κατέληξε Ρωσική.
5) Ο Πατριάρχης Μόσχας ζητά την άδεια του Οικουμενικού Πατριάρχου για την επίσκεψη στην Μονή Αρχιερέων και κληρικών της Εκκλησίας της Ρωσίας.
Είμαστε σίγουροι πως όλα τα παραπάνω τα γνωρίζει καλά ο Πατριάρχης κ. Κύριλλος, ο οποίος κατά την επίσκεψή του στο Άγιον Όρος το 2016, είχε πει πως «στους δύσκολους καιρούς που ζούμε χρειάζεται να επικρατήσει το πνεύμα της ομόνοιας και της ειρήνευσης» και εξέφρασε το σεβασμό του στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.
