Μέσα από τη συστηματική σπουδή των ιστορικών πηγών, δίχως να διολισθαίνει σε μιαν αποκλειστικά πολιτισμική ή στενά ομολογιακή κατανόηση, ο Ιωάννης Ζηζιούλας μελετά σε μιαν οικουμενική θεολογική προοπτική τις διάφορες όψεις της πολύπλοκης συνάντησης Ελληνισμού και Χριστιανισμού σε ό, τι αφορά κυρίως στα καίρια και υπαρξιακά ζητήματα περί Θεού, κόσμου, ανθρώπου και ιστορίας. Από τη θεολογική του έρευνα και σπουδή, η ελευθερία και το πρόσωπο αναδύονται ως θεμελιώδη ερμηνευτικά κλειδιά αλλά και ως δομικές οντολογικές κατηγορίες για τη γόνιμη και δημιουργική σύνθεση Ελληνισμού και Χριστιανισμού, την οποία επεξεργάστηκαν οι Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας, συνθέτοντας το βιβλικό πνεύμα με τα ενδιαφέροντα και τις αναζητήσεις της ελληνικής σκέψης και νοοτροπίας.
Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει πέντε δημόσια μαθήματα του καθηγητή Ιωάννη Ζηζιούλα (νυν Μητροπολίτη Γέροντος Περγάμου και Ακαδημαϊκού) στο Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν το 1983, τα οποία κινούνται συστηματικά στην ερμηνευτική διερεύνηση της συνάντησης Ελληνισμού και Χριστιανισμού, ενώ ως Επίμετρο ακολουθούν τρεις άλλες σύντομες μελέτες που ασχολούνται κυρίως με τη σημασία αυτής της συνάντησης για το παρόν και το μέλλον του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).
Περιεχόμενα
Διάγραμμα των μαθημάτων
Εισαγωγικό. Η μετάβαση από την αρχαία Ελλάδα στη χριστιανική
Θεός και κόσμος
Θεός και άνθρωπος. Α) Το πρόβλημα της ελευθερίας
Θεός και άνθρωπος. Β) Το πρόβλημα του θανάτου
Το καίριο βήμα. Η έννοια του προσώπου
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Ελληνισμός και Χριστιανισμός. Οι Τρεις Ιεράρχες και η ελληνική ταυτότητα
Ευρωπαϊκό πνεύμα και ελληνική Ορθοδοξία
Τα σπουδαιότερα ζητήματα για την αποστολή της Εκκλησίας στη νέα χιλιετία
Ευρετήριο ονομάτων
Πρόλογος: Σταύρος Γιαγκάζογλου
Να σημειωθεί πως ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης μας έχει χαρίσει και ένα ακόμα σημαντικό πόνημα για το ίδιο θέμα: “Ελληνισμός και Χριστιανισμός: Η συνάντηση των δύο κόσμων” (Αποστολική Διακονία, 2008). Το περιεχόμενο του βιβλίου αυτού έχει δημοσιευθεί και στον Στ’ τόμο της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους”.
