Ιησούς Χριστός: καταζητείται

Τoυ Σταύρου Σ. Φωτίου 

Καθηγητή Πανεπιστημίου Κύπρου 

Ιδρυτικού Μέλους της Κυπριακής Ακαδημίας 

Καταζητείται: Ιησούς Χριστός, άλλως Σωτήρας των ανθρώπων. Καταζητείται για τα πιο κάτω εγκλήματα: 

Απελευθερώνει τους ανθρώπους από εσφαλμένες για τον Θεό αντιλήψεις: απορρίπτει, αφενός, κάθε Θεό-δυνάστη, που αρέσκεται να ταλαιπωρεί και να βασανίζει τα παιδιά του, και, αφετέρου, κάθε απόμακρο Θεό, που αδιαφορεί για τον άνθρωπο και την ιστορία. Φανερώνει τον Θεό Αγάπη, την Αγάπη Θεό• ευαγγελίζεται την αρμονική κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό και, κατ’ επέκταση, με τον εαυτό του, τον συνάνθρωπό του και τη φύση. Έτσι, τα ψευτοδιλήμματα καταργούνται: και Θεός και άνθρωπος• και ελευθερία και δικαιοσύνη• και πνευματικότητα και κοινωνικότητα• και τοπικό και παγκόσμιο• και ενότητα και διαφορά. 

Ενσαρκώνει τη θυσιαστική αυτοπροσφορά η οποία προικίζει τον άνθρωπο με τη μέγιστη δωρεά: την ελευθερία που αγαπά και την αγάπη που ελευθερώνει. Ασκεί τους ανθρώπους στην εσωτερική γαλήνη, τη δημιουργική μαθητεία, τη χαρίτωση της ζωής. Τους μαθαίνει εμπειρικά ότι καταξιώνουν τον εαυτό τους μόνο όταν τον δωρίζουν στους άλλους. 

Καλεί τους πάντες σε αυτοκριτική, διδάσκει την τέχνη της αυτογνωσίας. Ζητά την κάθαρση του ένδοθεν κόσμου, απορρίπτει την αυτοδικαίωση και τον σολιψισμό, τη μικροσυνείδηση και τη μεγαλομανία, τονίζει την ανέκπτωτη ευθύνη για ολόκληρο τον κόσμο. Στηλιτεύει τη στείρα και άγονη προσκόλληση στο γράμμα και στον νόμο, ξεσκεπάζει τα ψεύτικα προσωπεία, καταγγέλλει την υποκρισία και τη διπλή ηθική, αφυπνίζει από τον πνευματικό λήθαργο, άγει σε υπαρξιακές ανατάσεις.

Κηρύττει ότι άνθρωπος δίχως συνάνθρωπο είναι άταφος νεκρός, ότι η παρουσία του άλλου είναι ιδρυτική πράξη της ζωής. Αποκηρύττει κάθε διάκριση σε εχθρούς και φίλους, συντρώγει με τελώνες και πόρνες, μολονότι δάσκαλος πλένει τα πόδια των μαθητών του. Υπερασπίζεται τον αδύναμο και τον περιθωριακό, τον ξένο και τον δεδιωγμένο, προσφέρεται σε όλους, ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής, γλώσσας, έθνους, φύλου, θρησκείας, χαρακτηριστικών. Βεβαιώνει ότι όσο περισσότερο δίνεις τόσο περισσότερο πλουτίζεις• ότι όσο λιγότερα έχεις τόσο περισσότερο είσαι• ότι κάθε κτήση και κατάκτηση -υλική και πνευματική- καθηλώνει και δεσμεύει την ελευθερία. 

Απομυθοποιεί την προέλευση και την ισχύ της εξουσίας, καυτηριάζει κάθε καταπιεστική ηγεσία. Αλήθεια δεν είναι η εξουσία• εξουσία είναι η αλήθεια. Κατά συνέπειαν η αλήθεια δεν εκφέρεται άνωθεν και έξωθεν, δεν είναι κατ’ ανάγκη θέμα αξιώματος, αλλά μπορεί να βιωθεί από οποιονδήποτε είναι καθαρός στην καρδιά, όποιον διψά για δικαιοσύνη, από όσους πενθούν για την έκπτωση αυτού του κόσμου και αγωνίζονται για έναν καλύτερο. 

Σχετικοποιεί κάθε θεσμό και νόμο, κομίζει το μήνυμα ότι πριν και πάνω απ’ όλα βρίσκεται ο συγκεκριμένος άνθρωπος, εδώ και τώρα, πάντα και παντού. Η αφηρημένη ανθρωπότητα και η αφηρημένη ζωή αντικαθίστανται από τους υπαρκτούς ανθρώπους, τη ζώσα ζωή. Η φιλοθεΐα και η φιλανθρωπία, ο έρωτας και η φιλία, η τρυφερότητα και η στοργή, πρέπει να έχουν βιωματικό αντίκρυσμα, πρέπει να ενσαρκώνονται στη ζωή. 

Ανατρέπει κάθε συμβατική ιεράρχηση αξιών. Άνθρωποι που δεν γίνονταν δεκτοί στα δικαστήρια διαλέγει να είναι οι μάρτυρες των πιο σημαντικών γεγονότων της ζωής του: φτωχοί βοσκοί της γέννησής του, περιφρονημένες γυναίκες της ανάστασής του. Μιλά για τα πλέον πνευματικά θέματα με μια καταφρονημένη από όλους γυναίκα και τα ανυπεράσπιστα παιδιά διαλέγει ως σύμβολο όσων θα μπουν στη βασιλεία του. 

Συνιστά πέτρα σκανδάλου: σκανδαλίζει τους Γραμματείς και Φαρισαίους, που τον θέλουν υπήκοο της καθιερωμένης τάξης πραγμάτων, τυπολάτρη και περιφρονητή του λαού. Σκανδαλίζει τους θρησκόληπτους, που τον θέλουν αμείλικτο τιμωρό εκείνων που δεν συμφωνούν μαζί τους, πρόθυμο να αφανίσει ολόκληρη την κτίση. Σκανδαλίζει τους Ρωμαίους, που τον θέλουν να συμπορεύεται με το κατεστημένο, αδιαφορώντας για την καταπίεση ανθρώπων και λαών. Σκανδαλίζει το πλήθος, που τον θέλει να θωπεύει τις αστοχίες του και να το απαλλάσσει από κάθε ευθύνη για τα συμβαίνοντα στον κόσμο. 

Θεραπεύει τις υπαρξιακές ανισότητες, που καμμιά ανθρωπομονιστική θεώρηση της ζωής δεν μπορεί να εξαλείψει: αυτές της ομορφιάς, της ευφυίας, του χώρου και του χρόνου της ζωής. Αυτός δημιουργεί μια νέα κοινωνία, την Εκκλησία, όπου, επειδή μοιράζονται, η χαρά αυξάνεται, η δε λύπη μειούται. 

Όπως έκανε το νερό κρασί για να μην στερέψει η ανθρώπινη χαρά, έτσι μεταβάλλει και την επιβίωση σε ζωή, απέναντι δε σε κάθε μορφή θανάτου ευαγγελίζεται την Ανάσταση, ειδοποιός διαφορά του από κάθε άλλο σωτήρα. Άγιος Ισχυρός θραύει τα κλείθρα του σκότους και του άδη και η ζωή η πέρας ουκ έχουσα, η ζωοποιός μέθεξη με τον Θεό, πλημμυρίζει τον κόσμο. Σε αυτή δε την ευφρόσυνη γιορτή προσκαλεί τον καθένα. 

Προειδοποίηση: είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνος. Το έλεός του καταδιώκει τους πάντες.