 |
| Φωτογραφία: Νικόλαος Μαγγίνας |
Doxology for the Nameday of the Ecumenical Patriarch offisiated by His Eminence Archbishop Elpidoforos from the Holy Trinity Cathedral, NY.
Address on the Feast Day of Saint Bartholomew
June 11, 2020
Holy Trinity Archdiocesan Cathedral
New York, New York
Beloved Faithful and Co-workers in Christ,
We have gathered today to chant this doxology of praise and gratitude to our Thrice-Holy God.
A doxology of praise, because in this week of Pentecost, we must, as the Lord commands through the Psalmist: ‘open our mouths wide and allow the Lord to fill them.’ To fill us with laudations for this present Feast of the Disciple and Apostle Bartholomew, the heavenly patron of our spiritual father and Patriarch.
And a doxology of gratitude, for the life-changing and self-sacrificial Patriarchal Ministry of our father in Christ, His All-Holiness Ecumenical Patriarch Bartholomew, who has given his every breath to the worldwide Orthodox Church for nearly three decades as one of the longest serving Archbishops of Constantinople and New Rome in history. Our hearts overflow with thankfulness and joy at his enduring and fruitful reign.
Nearly twenty-nine years ago, at his Enthronement as Ecumenical Patriarch on the Feast-day of my own Heavenly Patron, His All-Holiness made his powerful and good confession:
“[I]n self-emptiness, we approach at this moment the burning and unconsumed bush of the Ecumenical Patriarchy – by which we are called to see God – in the service of the mystery of unbroken apostolicity, in diakonia and witness to Orthodoxy, and to the edification of Christian unity.”
Thus, our Ecumenical Patriarch announced – from the very first – that his would be a ministry of κένωσις and of vision – θεωρία. For only through sacrificial love can the work of Christ be accomplished.
And in the vision of God in the Burning Bush – which is the very image of the Incarnation and the fullness of the human contribution of the Most Holy Mother of God, His All-Holiness correctly expounds the Holy Mother and Great Church of Christ as the living and ever-burning torch of Faith that enlightens the world through Her ministry.
And what is this ministry that is embodied in the sacred person of our Ecumenical Patriarch? Nothing less than the unbroken and unalloyed tradition of the Apostles, Martyrs, Saints, Righteous, Fathers, Mothers, and all who have served and borne witness to the truth of Orthodoxy throughout the ages! As the God-appointed Successor to the Holy Saints, Gregory the Theologian, John Chrysostom, and Photios the Great on the First Throne of Orthodoxy, His All-Holiness lives in the present moment and in the modern world through the divinely inspired and sacred Traditions of the Church.
Our Patriarch exemplifies every flame in the Burning Bush that we know as the Phanar – the lighthouse that ignites the hearts of the faithful and sheds the light of Christ around the globe. Whether it is human rights or religious liberty, ecological justice or interfaith understanding, His All-Holiness brings the timeless wisdom of the Orthodox Faith to contemporary issues and questions.
Within the boundaries of the Church, our Patriarch remains the extraordinary standard of canonical discipline, a true κανόνα πίστεως, the Orthodox rule of the Faith.
This is why he led the Holy and Sacred Synod to the determination to grant autocephaly to the pious Ukrainian People and established the Orthodox Church of Ukraine.
This is why he convened – even in the face of disingenuous opposition – the Holy and Great Council in Crete in 2016. This Council, that was over fifty years in the making, took important steps in communicating Orthodoxy outside the Church, and established even greater continuity inside the Church.
This is why he is the first Ecumenical Patriarch to convene in Synaxis the Heads of all the Local Autocephalous Churches, in order to build bridges and create clearer lines of communication throughout world Orthodoxy.
Whether in Albania, Estonia, the Czech Republic, Slovakia, or wherever in the οἰκουμένη His All-Holiness has inspired the Church of Constantinople to further the mission of our Lord Jesus Christ, it has always been to the benefit of those being served. For His All-Holiness Bartholomew takes to heart the words of our Lord Jesus Christ:
“… the Son of Man did not come to be served, but to serve…”
And we could say much, much more. What of his role in interreligious harmony and the Bosphorus Declaration that states that, “a war in the name of religion is a war against religion?”
What of his work in the ecumenical sphere, which Oliver Clément praises thus:
“For Bartholomew, ecumenism is not a luxury but a duty. He likes to call to mind the undivided Church, the spiritual matrix of Europe, where East and West were united and worked together.”
Without hesitation, we can truly say that Ecumenical Patriarch Bartholomew has exceeded every expectation that the Church and the world ever had of him on that fateful October Day in 1991, when he was elected the 270th Successor to the Apostle and First-Called Disciple Saint Andrew.
Today, on his patronal feast day, our entire Archdiocese and the Orthodox world wishes His All-Holiness “Many Years,” continued good health, and length of days, so that he may shepherd the flock of Christ and steer the ship of Orthodoxy for many, many more years to come.
Εἰς Πολλά Ἒτη!
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΟΥ ΕΠΙ ΤΗ ΙΕΡΑ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΝΔΟΞΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ
11 Ιουνίου 2020
Ιερός Αρχιεπισκοπικός Καθεδρικός Ναός Αγίας Τριάδος
Νέα Υόρκη
Αγαπητοί μου πιστοί και συνεργοί εν Χριστώ,
Συναχθήκαμε σήμερα εδώ για να εκφράσουμε τη δοξολογία, αλλά και την ευγνωμοσύνη μας προς τον Τριαδικό Θεό μας.
Να εκφράσουμε τη δοξολογία μας, διότι αυτή την εβδομάδα της Πεντηκοστής, πρέπει, όπως ο Κύριος μας προτρέπει μέσω του ψαλμωδού, να πλατύνουμε τα στόματά μας, και να επιτρέψουμε στον Κύριο να τα γεμίσει[1]. Να μας γεμίσει με εγκώμια για την παρούσα εορτή του Αγίου ενδόξου μαθητή και Αποστόλου Βαρθολομαίου, ουράνιου προστάτη του Πνευματικού μας Πατέρα και Πατριάρχη.
Αλλά να εκφράσουμε και την ευγνωμοσύνη μας για τη μεταμορφωτική και θυσιαστική Πατριαρχική Διακονία του εν Χριστώ Πατέρα μας Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, ο οποίος έχει αναλώσει κάθε ικμάδα της ύπαρξής του για την ανά τον κόσμο Ορθόδοξη Εκκλησία επί σχεδόν τρεις δεκαετίες όντας ένας εκ των μακροβιότερων Αρχιεπισκόπων Κωνσταντινουπόλεως και Νέας Ρώμης στην ιστορία. Οι καρδιές μας είναι γεμάτες ευγνωμοσύνη και χαρά για την πολυετή και καρποφόρα πατριαρχία του.
Πριν από 29 χρόνια, κατά την ενθρόνισή του ως Οικουμενικού Πατριάρχη, την ημέρα της μνήμης του δικού μου προστάτη Αγίου, ο Παναγιώτατος ομολόγησε με σθένος και ειλικρίνεια: “Ἐν κενώσει προσεγγίζομεν τήν στιγμήν ταύτην τήν φλεγομένην καί μή κατακαιομένην βάτον τῆς Οἰκουμενικῆς Πατριαρχίας, ἐν ᾗ καλούμεθα εἰς θεωρίαν τοῦ Θεοῦ, εἰς ἱερουργίαν τοῦ μυστηρίου τῆς ἀδιασπάστου ἀποστολικότητος, εἰς διακονίαν καί μαρτυρίαν τῆς Ὀρθοδοξίας, εἰς οἰκοδομήν τῆς χριστιανικῆς ἑνότητος”[2].
Έτσι, ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης αποσαφήνισε εξ αρχής ότι η πατριαρχία του θα είναι μία διακονία κενώσεως και θεωρίας. Διότι μόνο μέσω της θυσιαστικής αγάπης μπορεί να λάβει σάρκα και οστά το έργο του Χριστού.
Και στη θεωρία του Θεού στην φλεγομένη βάτο, η οποία αποτελεί μία παραστατική εικόνα της θείας Ενανθρώπησης, αλλά και της πληρότητας της ανθρώπινης συμβολής σ’ αυτήν μέσω της Υπεραγίας Θεοτόκου, ο Παναγιώτατος ορθά ερμηνεύει τη Μητέρα Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία ως την ζώσα και αείφωτο πηγή της πίστης που μεταλαμπαδεύει το φως της στον κόσμο.
Και ποια είναι αυτή η διακονία που ενσαρκώνεται στο ιερό πρόσωπο του Οικουμενικού μας Πατριάρχη; Τίποτα λιγότερο από την αδιάσπαστη και ανόθευτη παράδοση των Αποστόλων, των Μαρτύρων, των Αγίων, των Δικαίων, των Πατέρων, των Μητέρων και όλων εκείνων που διακόνησαν και έδωσαν τη μαρτυρία της αλήθειας της Ορθοδοξίας διαμέσου των αιώνων. Ως ο ελέω Θεού διάδοχος Αγίων ανδρών στον Πρώτο Θρόνο της Ορθοδοξίας, ανδρών όπως ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Μέγας Φώτιος, ο Παναγιώτατος ζει στο παρόν και στο σύγχρονο κόσμο μέσω των θείων και ιερών Παραδόσεων της Εκκλησίας.
Ο Πατριάρχης μας υποστασιάζει κάθε φλόγα της φλεγομένης βάτου, καθώς γνωρίζουμε ότι το Φανάρι αποτελεί το φάρο που φωτίζει τις καρδιές των πιστών και διαχέει το φως του Χριστού σε όλο τον κόσμο. Είτε πρόκειται για τα ανθρώπινα δικαιώματα ή τη θρησκευτική ελευθερία, είτε για την οικολογική δικαιοσύνη ή τη διαθρησκειακή κατανόηση, ο Παναγιώτατος μεταφέρει τη διαχρονική σοφία της Ορθόδοξης Πίστης σε σύγχρονα ζητήματα και προβληματισμούς.
Εντός των ορίων της Εκκλησίας, ο Πατριάρχης μας αποτελεί ένα εξαιρετικό πρότυπο πειθαρχίας στους ιερούς κανόνες, ένας αληθής κανόνας της Ορθόδοξης πίστης μας.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον οδήγησε την Αγία και Ιερά Σύνοδο στην απόφαση να χορηγήσει το αυτοκέφαλο στον ευσεβή ουκρανικό λαό και να θεμελιώσει την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον συγκάλεσε την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο στην Κρήτη το 2016, παρά τις διατυπωθείσες ανειλικρινείς αντιρρήσεις. Αυτή η Σύνοδος, η οποία προετοιμαζόταν για περισσότερα από πενήντα χρόνια, ανέλαβε σημαντικές πρωτοβουλίες που ενίσχυσαν την εξωστρέφεια της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά και τόνωσαν την αίσθηση της συνέχειας εντός της Εκκλησίας.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον είναι ο πρώτος Οικουμενικός Πατριάρχης που συγκάλεσε τις Ιερές Συνάξεις των Προκαθημένων των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, προκειμένου να χτίσει γέφυρες και να ενδυναμώσει την επικοινωνία και τη συνεργασία της ανά τον κόσμο Ορθοδοξίας.
Είτε στην Αλβανία είτε στην Εσθονία είτε στην Τσεχία είτε στη Σλοβακία είτε οπουδήποτε αλλού στην οικουμένη, ο Παναγιώτατος έχει εμπνεύσει την Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως να προωθήσει την αποστολή του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, πάντοτε προς όφελος εκείνων τους οποίους διακονεί. Διότι ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος νοηματοδοτεί τη διακονία του με τους λόγους του Κυρίου μας Ιησού Χριστού: “ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλά διακονῆσαι”[3].
Θα μπορούσαμε να μνημονεύσουμε πολλά, πάρα πολλά ακόμα. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για το ρόλο του στην ειρηνική συνύπαρξη των θρησκειών και για τη συμβολή του στη “Διακήρυξη του Βοσπόρου”, η οποία σημείωσε ότι “ο πόλεμος στο όνομα της θρησκείας αποτελεί πόλεμο εναντίον της ίδιας της θρησκείας”[4];
Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για το έργο του στον οικουμενικό τομέα, το οποίο επαινεί ο Olivier Clément, σημειώνοντας τα εξής: “Ὁ Οἰκουμενισμός, γιά τόν Βαρθολομαῖο Α΄, δέν εἶναι πολυτέλεια, εἶναι καθῆκον. Τοῦ ἀρέσει νά ἀναφέρεται στήν ἀδιαίρετη Ἐκκλησία, πνευματική μήτρα τῆς Εὐρώπης, ὅπου ἑνώνονταν ἤ συνεργάζονταν ἡ Ἀνατολή καί ἡ Δύση”[5].
Μπορούμε, χωρίς δισταγμό, να ομολογήσουμε ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος υπερέβη κάθε προσδοκία, που είχε η Εκκλησία και ο κόσμος απ’ αυτόν, εκείνη τη μέρα του Οκτωβρίου του 1991, όταν εκλεγόταν ως ο 270ος διάδοχος του Αγίου Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου.
Σήμερα που ο Παναγιώτατος άγει τα σεπτά ονομαστήριά του, σύμπασα η Ιερά Αρχιεπισκοπή μας, αλλά και όλος ο ορθόδοξος κόσμος του απευθύνει εγκάρδιες ευχές για υγεία και μακροημέρευση, ώστε επί πολλά, πολλά χρόνια ακόμα να ποιμαίνει το χριστεπώνυμο πλήρωμα και να καθοδηγεί το πλοίο της Ορθοδοξίας.
Εἰς Πολλά Ἔτη!
[1] Ψαλμ. 80, 11.
[2] Ενθρονιστήριος Λόγος της Α.Θ.Π. (2 Νοεμβρίου 1991).
[3] Ματθ. 20, 28.
[4] Διακήρυξη του Βοσπόρου (1994).
[5] Ol. Clément, «Ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς». Συνομιλώντας μέ τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαῖο Α΄, ἐκδ. Ἀκρίτας, Ἀθήνα 1997, σ. 223.
