Κυκλοφόρησε σε καλαίσθητη έκδοση το Αγιολόγιο 2025 της Εταιρείας Βυζαντινών Μελετών Νομού Πρεβέζης που φέτος είναι αφιερωμένο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Το Αγιολόγιο προλογίζει ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, ο οποίος επαινεί τον Πρόεδρο, εντιμολογιότατο Άρχοντα Δεπουτάτο της Μ.τ.Χ.Ε. κ. Ευάγγελο Κατσίμπρα και το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας «δια την έκδοσιν του παρόντος Αγιολογίου, διά το πολυσχιδές έργον αυτής και διά την αφιέρωσην του Αγιολογίου εις τον μαρτυρικόν Φανάριον, καθέδραν της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας και Κέντρου της Παγκοσμίου Ορθοδοξίας».
Ακολουθεί ο Πρόλογος του Προέδρου της Εταιρείας κ. Ευαγγέλου Κατσίμπρα, ο οποίος αναφέρεται στην προσφορά του Οικουμενικού Πατριαρχείου στους εθνικούς αγώνες και στην Οικουμενική Ορθοδοξία.
Μέρος του Αγιολογίου καλύπτει η μελέτη του Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. πρώην Κοσμήτορος και Άρχοντος Ιερομνήμονος της Μ.τ.Χ.Ε. κ. Μιχαήλ Τρίτου, με τίτλο: «Φανάρι, εκεί που χτυπάει ακόμη η Καρδιά του γένους».
Ο κ. Τρίτος αναφέρεται στην Οικουμενική διάσταση του Πατριαρχείου και στην αναγκαιότητα παραμονής του στην Κωνσταντινούπολη.
Το Αγιολόγιο διανθίζεται με φωτογραφίες του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου και του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Το Αγιολόγιο περιλαμβάνει, επίσης, τα Αποστολικά και Ευαγγελικά αναγνώσματα των Κυριακών του Έτους, την εικόνα του εορτάζοντος Αγίου με τον Βίο του συνοπτικά καθώς και πατερικά αποφθέγματα.
Παραθέτουμε στη συνέχεια, τον πρόλογο του Προέδρου της Εταιρείας κ. Ευαγγέλου Κατσίμπρα και το σημαντικό κείμενο για το Φανάρι του Καθηγητού Μιχαήλ Τρίτου.
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ἀναμφίβολα τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἀποτελεῖ τὴν κεφαλὴ καὶ τὸ κέντρο τῆς πανορθόδοξης ἑνότητας. Εἶναι ἡ οἰκουμενικὴ πορεία τοῦ Γένους, ὁ ἀκατάλυτος δυναμισμός του, ὁ φύλακας τοῦ θησαυροῦ τῆς ἀμωμήτου πίστεως. Παράλληλα εἶναι ὁ εὐαίσθητος δέκτης τῶν μηνυμάτων τῆς κάθε ἐποχῆς καὶ ὁ ἑρμηνευτὴς τῶν μεγάλων γεγονότων τοῦ ἀνθρωπίνου πολιτισμοῦ.
Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο μὲ ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον παρακολούθησε τὶς πνευματικές, πολιτιστικές, κοινωνικὲς καὶ ἐθνικὲς τύχες τῶν διαφόρων λαῶν καὶ συνέβαλε μὲ τὰ πνευματικά του μέσα στὴν ἐπίλυση τῶν διαφόρων προβλημάτων τους. Ἰδιαίτερα οἱ βαλκανικοὶ λαοὶ μὲ τὴ βοήθειά του ἀντιμετώπισαν πολλὲς ἐπικίνδυνες καταστάσεις. Ἀνδρώθηκαν στὴν πίστη, χειραφετήθηκαν σὲ Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες, δέχτηκαν πολιτισμικὰ στοιχεῖα. Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο σεβάστηκε τῆς ἐθνικὲς καὶ πολιτιστικὲς ἰδιαιτερότητες τῶν λαῶν, στοὺς ὁποίους ἀπευθύνθηκε.
Ἂν καὶ ὁ χαρακτήρας τοῦ Πατριαρχείου εἶναι οἰκουμενικὸς καὶ οἰκουμενικὴ ἡ ἀποστολή του, κανένας δὲν μπορεῖ νὰ ἀμφισβητήσει τὴν ἰδιάζουσα σχέση του μὲ τὸν ἑλληνισμὸ καὶ τὰ ἑλληνικὰ χαρακτηριστικά του. Ἡ Ὀρθοδοξία μπορεῖ νὰ μὴν εἶναι ὑπόθεση μόνο τῆς Ἑλλάδος. Ὅμως ἡ Ἑλλάδα εἶναι ὑπόθεση τῆς Ὀρθοδοξίας. Δὲν γνωρίζουμε τί μορφὴ θὰ εἶχε ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία χωρὶς τὴν ἑλληνικὴ κληρονομιά. Γνωρίζουμε ὅμως ὅτι χωρὶς τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ποὺ ἐκφράζει τὸ πραγματικὸ νόημα τῆς Ὀρθοδοξίας, ἡ Ἑλλάδα δὲν θὰ ὑπῆρχε σήμερα.
Ἀντιπροσωπευτικὰ ἀναφέρομαι στὸν μακεδονικὸ ἀγώνα, ὅπου ἡ προσφορὰ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὑπῆρξε πολὺ μεγάλη. Τὴ στιγμὴ κατὰ τὴν ὁποία τὸ ἑλληνικὸ κράτος παρακολουθοῦσε μὲ ἀδράνεια τὰ συμβαίνοντα, ἡ Μητέρα Ἐκκλησία στάθηκε ἡ πρωταρχικὴ καὶ κύρια δύναμη γιὰ τὴ σωτηρία τῆς μαρτυρικῆς αὐτῆς περιοχῆς. Μὲ διπλωματικὲς παρεμβάσεις στὴν Ὑψηλὴ Πύλη, ἔντονες διαμαρτυρίες στὶς μεγάλες δυνάμεις, ἐνίσχυση καὶ συντονισμὸ τῆς ἐκκλησιαστικῆς διοικήσεως στὶς ἐμπερίστατες ἐπαρχίες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, ἀγωνίστηκε νὰ προστατεύσει τὴν ἑλληνικότητα τῆς Μακεδονίας. Καὶ σήμερα, καθὼς μπήκαμε στὸ νέο εὐρωπαϊκὸ status καὶ ὁδηγούμαστε σὲ ἕνα πολιτιστικὸ καὶ πνευματικὸ συγκρητισμὸ τῶν λαῶν τῆς Εὐρώπης, τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἔχει πολλὰ νὰ προσφέρει ὡς ζύμη στὶς πνευματικὲς ἀναζητήσεις τῆς Δύσεως. Ἄλλωστε τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ὑπῆρξε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ σημαντικὸς παράγων στὴ διαμόρφωση τῆς πνευματικῆς ταυτότητας τῆς Εὐρώπης καὶ τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ.
Μικρὴ συμβολὴ τιμῆς καὶ σεβασμοῦ στὸ μαρτυρικὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἀποτελεῖ ἡ ἔκδοση τοῦ παρόντος Ἁγιολογίου.
Εὐάγγελος Κατσίμπρας
Ἄρχων Δεπουτάτος τῆς Μ.τ.Χ.Ε.
Πρόεδρος τῆς Ἑταιρείας Βυζαντινῶν Μελετῶν Ν. Πρεβέζης
ΦΑΝΑΡΙ:
ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΧΤΥΠΑ ΑΚΟΜΗ Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ
Τοῦ Μιχαὴλ Γ. Τρίτου,
Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ Α.Π.Θ. Πρώην Κοσμήτορος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς.
Ἄρχοντος Ἱερομνήμονος τῆς Μ.τ.Χ.Ε
Ἡ Κωνσταντινούπολη, ἡ ἕδρα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ πρωτεύουσα τῆς ματωμένης ρωμιοσύνης, δὲν εἶναι μία ὁποιαδήποτε πολιτεία. Εἶναι ἡ μήτρα ἀπὸ τὴν ὁποία ἐκπορεύεται τὸ Γένος, ἡ καθέδρα τῆς ὀρθοδόξου πνευματικότητας, ἡ ἱερὴ κολυμβήθρα μέσα στὴν ὁποία ἀναβαπτίζεται ἡ ἑλληνορθόδοξη συνείδηση, ἡ μεγάλη πρωτεύουσα τοῦ ἑλληνικοῦ μεγαλοϊδεατισμοῦ. Γιὰ τὸν πραγματικὸ Ἕλληνα κάθε ταξίδι στὴν ἑπτάλοφη Βασιλεύουσα εἶναι ἱερὴ πορεία γιὰ τὸ ἄναμμα κεριοῦ στὸ μεγαλύτερο μετερίζι τοῦ Γένους, ὅπου ἀναπαύονται ὄνειρα, ἐλπίδες καὶ λαχτάρες αἰώνων.
Ἡ Κωνσταντινούπολη, παρ’ ὅλες τὶς κοσμοϊστορικὲς μεταβολές, εἶναι καὶ θὰ παραμείνει ἡ φωτεινὴ ἑστία τῆς ἑλληνορθόδοξης αὐτοσυνειδησίας, ἀπὸ τὴν ὁποία θὰ ἐκπορεύονται στοὺς αἰῶνες ἡ μοναδικότητα τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τὸ ἔκπαγλο φῶς τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Δὲν εἶναι δυνατὸν Ἕλληνας Ὀρθόδοξος νὰ ἐπισκεφθεῖ τὴν Κωνσταντινούπολη καὶ νὰ μὴν προσκυνήσει «τοὺς τύπους τῶν ἥλων» τῆς σταυρωμένης Ἐκκλησίας τοῦ Φαναρίου. Εἶναι σὰν νὰ ἐπισκεφθεῖ τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ νὰ μὴ προσκυνήσει τοὺς Ἁγίους Τόπους. Βέβαια, ἀλλιῶς φαντάζεται κανεὶς τὸ Φανάρι πρὶν τὸ ἐπισκεφθεῖ καὶ ἀλλιῶς τὸ ἐμφανίζει ἡ σκληρὴ πραγματικότητα. Ἡ ἄλλοτε συνοικία τῆς ἀκμῆς καὶ δυνάμεως τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ὅπου ἔζησαν οἱ ἐξέχουσες οἰκογένειες τῶν Παλαιολόγων, Κομνηνῶν, Ὑψηλάντηδων. Καντακουζηνῶν, Μαυροκορδάτων, Λασκάρηδων καὶ Σούτσων, σήμερα ἔχει μεταβληθεῖ σὲ ἕναν ἀγνώριστο πολιτιστικὰ χῶρο. Ματώνει στ’ ἀλήθεια ἡ καρδιὰ τοῦ εὐαίσθητου βυζαντινολάτρη, καθὼς ἀτενίζει αὐτὴ τὴν κατάσταση. Εἶναι πολὺ ὀδυνηρὸ νὰ βλέπεις τὸ Κέντρο τῆς Οἰκουμενικῆς Ὀρθοδοξίας ταπεινωμένο καὶ περιφρονημένο. Τὴ Μεγάλη τοῦ Γένους Σχολή, τὸ φυτώριο αὐτὸ τῶν μεγάλων πνευματικῶν ἀναστημάτων τοῦ Γένους, μὲ μικρὸ ἀριθμὸ μαθητῶν.
Ἐκεῖ, στὸ κέντρο τοῦ Φαναρίου, φορτωμένο μὲ τὸ βάρος τῆς μακραίωνης ἱστορικῆς του παρουσίας, δεσπόζει ἀγέρωχο τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο. Ἐκεῖ ἡ κανδήλα τοῦ πάνσεπτου πατριαρχικοῦ ναοῦ παραμένει ἄσβεστη καὶ τὰ δικηροτρίκηρα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη εἶναι πάντα ὑψωμένα «δίκην σημαίας μὴ ὑποστελλομένης γιὰ τὸν φωτισμὸ καὶ τὴν εὐλογία τῶν ἐγγὺς καὶ τῶν μακράν». Ἐκεῖ χτυπάει ἀκόμα ἡ καρδιὰ τοῦ Γένους. Τοῦ Ἑλληνικοῦ Γένους, ποὺ δὲν ἔμαθε ποτὲ νὰ ὑποστέλλει τὴ σημαία τῆς ἐθνικῆς του αὐτοσυνειδησίας, ἀλλὰ νὰ φυλάει τὶς ἑκάστοτε Θερμοπύλες τῶν ἱστορικῶν του πεπρωμένων. Αὐτὲς τὶς Θερμοπύλες τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τοῦ Γένους φυλᾶνε ἐδῶ καὶ αἰῶνες οἱ ἥρωες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, οἱ ὁποῖοι μὲ πνευματικὴ ἐγερσιμότητα καὶ ὑψηλὸ αἴσθημα πνευματικῆς εὐθύνης σηκώνουν τὸ σταυρὸ τῆς ματωμένης ρωμιοσύνης. Ἐπικεφαλῆς τους ὁ ἡγούμενος τοῦ Φαναρίου, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης, ποὺ σήμερα χάριτι Θεοῦ εἶναι ὁ Βαρθολομαῖος ὁ Α’, ὁ 270ὸς διάδοχος τοῦ Πρωτοκλήτου Ἀνδρέου.
Κορυφαία καὶ παγκόσμια προσωπικότητα ὁ σημερινὸς Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης. Στὰ τριάντα χρόνια τῆς θεοφιλοῦς Πατριαρχίας Του «οὐκ ἔδωκεν ὕπνον τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ καὶ τοῖς βλεφάροις αὐτοῦ νυσταγμὸν καὶ ἀνάπαυσιν τοῖς κροτάφοις αὐτοῦ» (ψαλμ. ρλά4), ἐκδαπανώμενος καὶ κυριολεκτικὰ ἀναλισκόμενος στὴ διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου τῆς Εἰρήνης. Λαμπρὸς πνευματικὸς ἄνθρωπος, μὲ δυνατὴ μνήμη, ἀκέραιο ἦθος, δίπλωματική εὐστροφία, θαυμαστὴ γλωσσομάθεια, φυλακόλουθος, μὲ ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα καὶ μεγάλο σεβασμὸ στὴν ὀρθόδοξη παράδοση. Ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος εἶναι ὁ ἐγγυητὴς τῆς ἑνότητας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὁ εὐαίσθητος ἀγωνιστὴς σὲ θέματα εἰρήνης, κοινωνικῆς δικαιοσύνης, ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων καὶ προστασίας τοῦ περιβάλλοντος, ἀλλὰ καὶ ὁ σφοδρὸς πολέμιος τοῦ ἐπάρατου ἐθνοφυλετισμοῦ, ὁ ὁποῖος συνιστᾶ βαρύτατο ἐκκλησιαστικὸ ἀτόπημα, ἀφοῦ προσβάλει τὴν ἔννοια τῆς Ἐκκλησίας ἡ ὁποία ὡς σῶμα Χριστοῦ «οὐ μεμέρισται». Ὁ σημερινὸς ἡγέτης τῆς Ὀρθοδοξίας οὐδέποτε ἐνεπλάκη στὰ ἀκραῖα σχήματα εἴτε τῆς ὑπερσυντηρητικότητας εἴτε τῆς ἐλευθεροφροσύνης. Γιατί ὡς ἐγκρατέστατος θεολόγος γνωρίζει πολὺ καλὰ ὅτι ἡ θεολογία ὡς διακονία καὶ χαρισματικὴ λειτουργία κινεῖται στὸ συνδυασμὸ αὐθεντίας καὶ ἐλευθερίας καὶ ἀποφεύγει αὐτὲς τὶς ἀκρότητες.
Τὰ σπάνια ἡγετικά του προσόντα καὶ ἡ πολύτιμη πείρα του ἀποτελοῦν ἐγγύηση γιὰ τὴν ἀναβάθμιση τοῦ πραγματικοῦ ρόλου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὡς ἱδρύματος Διεθνοῦς Δικαίου, σὲ μιὰ ἐποχὴ ὅπου ἡ Ὀρθοδοξία μετὰ τὴν πτώση τῶν ὁλοκληρωτικῶν καθεστώτων πῆρε τὴ θέση ποὺ τῆς ἀνήκει στὴν ἱστορία.
Ὅσοι ἐπισκέπτονται τὴν Πόλη καὶ ἔχουν τὴν ἐξαιρετικὴ τιμὴ καὶ εὐλογία νὰ γίνουν δεκτοὶ ἀπὸ τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη στὴν αἴθουσα τοῦ Θρόνου, γίνονται δέκτες τῶν πατρικῶν νουθεσιῶν καὶ ἀκοῦν ἀλήθειες γιὰ τὸ παρὸν καὶ τὸ μέλλον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τὸ ρόλο τῆς Ὀρθοδοξίας στὸ σύγχρονο κόσμο. Σὲ κάποια ἐπίσκεψή μας ἐκεῖ, μᾶς εἶχε πεῖ: «… Αὐτὸ εἶναι τὸ Φανάρι. Πέραν τῶν προσώπων, τὰ ὁποῖα μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ τὸ διακονοῦν κατὰ καιρούς, εἶναι μιὰ ἰδέα, εἶναι ἕνας τόπος ἱερός, εἶναι μιὰ σχολή, εἶναι ἕνα σύμβολο, ὄχι μόνο γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸ Γένος. Βέβαια, τὸ Πατριαρχεῖο μας εἶναι οἰκουμενικό, εἶναι ὑπερεθνικό, δὲν ταυτίζεται μόνο μὲ τὸν Ἑλληνισμό. Ἀλλὰ εἶναι ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία πολλῶν Ἐκκλησιῶν. Εἶναι ὑπερεθνικὴ Ἐκκλησία, γι’ αὐτὸ καὶ χωράει στὴν ἀγκάλη της ὀρθοδόξους λαούς, ὀρθόδοξα τέκνα ἀπὸ διάφορες φυλὲς καὶ διάφορα ἔθνη διαφόρων γλωσσῶν καὶ παραδόσεων, τὶς ὁποῖες γλῶσσες καὶ παραδόσεις, ὅπως γνωρίζουμε ἀπὸ τὴν ἱστορία σέβεται καὶ δὲν προσπαθεῖ νὰ ἐξελληνίσει κανέναν. Ἡ Ὀρθοδοξία ἀφομοιώνει τὶς ἐθνικὲς ἰδιαιτερότητες τῶν λαῶν. Τὸ Πατριαρχεῖο διακονεῖ τοὺς λαοὺς μὲ τὴν ἐθνική τους ταυτότητα, μὲ τὴ γλώσσα τους, μὲ τὸν πολιτισμό τους. Γνωρίζουμε ὅλοι ἀπὸ τὴν ἱστορία», συνεχίζει ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης, «ὅτι, ὅταν ἐκχριστιάνισε τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο τοὺς Σλαύους, τοὺς ἔδωσε καὶ τὸ κυριλλικὸ ἀλφάβητο γιὰ νὰ καλλιεργήσει καὶ προαγάγει τὴ γλώσσα καὶ τὸν πολιτισμό τους. Καὶ μάλιστα κατηγορήθηκε ἀπὸ τὸν Παπαρρηγόπουλο καὶ ἴσως καὶ ἀπὸ ἄλλους ἱστορικούς, γιατί, ἐνῶ μποροῦσε, δὲν τοὺς ἐξελλήνισε. Δὲν ὑπῆρχε λόγος νὰ τὸ κάνει. Καὶ σήμερα μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ μὲ οἰκουμενικὴ ἀκτινοβολία τὸ Φανάρι προσπαθεῖ νὰ διοικεῖ ὁλόκληρη τὴν Ὀρθοδοξία καὶ διὰ τῆς Ὀρθοδοξίας ὁλόκληρό το Χριστιανισμό, γιὰ τὴν ἑνότητα τοῦ ὁποίου ἀγωνίζεται καὶ προωθεῖ τοὺς διαφόρους θεολογικοὺς διαλόγους καὶ τὸ διάλογο τῆς ἀγάπης…».
Μόνιμος καημὸς τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη ἡ ἐπαναλειτουργία τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Χάλκης καὶ ἡ προτροπή του νὰ μὴν ἐγκαταλείψουν τὴν Κωνσταντινούπολη, σὲ πεῖσμα ὅλων ἐκείνων ποὺ εἰσηγοῦνται τὸ ἀντίθετο. «… Διότι, ἐὰν ἐπρόκειτο νὰ φύγουμε», τόνισε κάποτε ὁ Πατριάρχης, «οὔτε πατριαρχικὸ οἶκο θὰ χτίζαμε, οὔτε τὶς Ἐκκλησίες μας θὰ ἐπισκευάζαμε, ἀλλὰ θὰ τὰ ἀφήναμε ὅλα νὰ ρημάξουν, ὅπως μᾶς συμβουλεύουν μερικοί, οἱ ὁποῖοι κρίνουν τὰ πράγματα προχείρως καὶ ἐπιπολαίως. Νὰ εὔχεσθε νὰ ἔρθουν καλύτερες ἡμέρες. Νὰ ἔχουμε λιγότερα προβλήματα ἀπ’ ὅσα εἴχαμε στὸ παρελθόν».
Καθὼς ἐγκαταλείπει κανεὶς τὴν ἑπτάλοφη Bασιλεύουσα, νοιώθει νὰ τὸν καταλαμβάνει θλίψη, πίκρα καὶ ἔντονη μελαγχολικὴ διάθεση. Θυμᾶται τὴ μακραίωνη ἔνδοξη ἱστορία τοῦ Βυζαντίου, τὴν ὁποία συγκρίνει μὲ τὴ σημερινὴ ὀδυνηρὴ πραγματικότητα. Ἀναπολεῖ τὴν Πόλη τῶν θρύλων καὶ τῶν ὀνείρων τοῦ Ἑλληνισμοῦ, τὴν Πόλη τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, τοῦ Κωνσταντίνου, τοῦ Ἰουστινιανοῦ, τῶν Ἰσαύρων, τῶν Κομνηνῶν, καὶ τῶν Παλαιολόγων.
Ὅλοι ρωτοῦν μὲ ἀνησυχία γιὰ τὸ μέλλον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου σ’ αὐτὴ τὴν Πόλη, ἀφοῦ χρόνο μὲ χρόνο τὸ ἑλληνορθόδοξο πλήρωμα συρρικνοῦται ἐπικίνδυνα.
Στὰ μεγάλα ὅμως θέματα δὲν ἔχει λόγο μόνο ἡ ἀνθρώπινη λογική, γιατί τὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν ἱστορία διευθύνει καὶ κατευθύνει ὁ Κύριος τῆς ἱστορίας καὶ τοῦ κόσμου. Ὁ ἐνανθρωπήσας Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος γιὰ ὅλα τα πράγματα ἔχει τὸν πρῶτο καὶ τελευταῖο λόγο. Τὸ Πατριαρχεῖο πρέπει καὶ θὰ παραμείνει στὴν Κωνσταντινούπολη. Τὸ ἐπιχείρημα τῆς σταδιακῆς συρρικνώσεως τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Πόλης δὲν εὐσταθεῖ, γιατί τὸ ποίμνιο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου δὲν εἶναι μόνον οἱ λίγοι χριστιανοὶ τῆς Πόλης, ἀλλὰ τὰ ἑκατομμύρια τῶν ἁπανταχοῦ της γῆς ὀρθοδόξων χριστιανῶν. Ὅπως ἔλεγε ὁ ἀείμνηστος Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Ἀθηναγόρας ὁ Α’ «οἱ χριστιανοί μας εἶναι καὶ λίγοι καὶ ἀμέτρητοι»!
Πρὶν λίγα χρόνια ὁ σημερινὸς Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ Α’ σὲ περισπούδαστη ὁμιλία τοῦ τὴν Κυριακή της Ὀρθοδοξίας εἶχε διακηρύξει σὲ κάθε κατεύθυνση: «… ὁ πανίερος οἰκουμενικὸς Θρόνος εἶναι ἀμετακίνητος εἰς τὸν αἰώνα, ὡς θεοφύλακτος καὶ θεοσκέπαστος καὶ θεοφρούρητος. Ὁ δρόμος του εἶναι ἀνυποχώρητος. Τὸ ἱστορικὸν καὶ ἠθικὸν χρέος τοῦ τόσο βαρύ, ὥστε νὰ τὸν καθηλώνει ἐδῶ, εἰς τὴν πόλιν αὐτήν, τὴν ὁποίαν ὁριοθέτησαν οἱ ἄγγελοι, ὕμνησαν οἱ λαοὶ καὶ αἱ φυλαί, καὶ δόξασαν τὰ αἵματα τῶν μαρτύρων της. Ἐδῶ, λοιπόν, θὰ ἑορτάζει πάντοτε τὴν Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας τὸ Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο, τὸ ὁποῖον εἶναι καὶ θὰ παραμείνει ἡ κεφαλὴ καὶ ἡ καρδιὰ τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης τῆς Ὀρθοδοξίας θὰ μείνει ἐδῶ καὶ μόνος καὶ μετὰ πολλῶν, διὰ νὰ προεξάρχῃ τῆς ἱερᾶς συλλειτουργίας τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ νὰ λιτανεύῃ τὰς ἱερὰς εἰκόνας εἰς τὸν αὐλόγυρον τοῦ Πατριαρχείου Του, διὰ νὰ αἰσθητοποιῆται ἡ νίκη τοῦ πνεύματος τῆς Ὀρθοδοξίας, αὐτοῦ τοῦ πνεύματος τοῦ ζωοποιοῦ, τὸ ὁποῖον ἐνσυνειδήτως ἐβίωσε καὶ ἀριστοτεχνικῶς ἡρμήνευσεν ὁ Θρόνος Του ἀπ’ ἀρχῆς καὶ μέχρι σήμερον».
Γιὰ τὴν ἐποχή μας, μιὰ ἐποχὴ ἀποπροσανατολισμένη πνευματικά, ἐποχὴ βίας, ταχύτητας καὶ παραλογισμοῦ, ὅπου τὰ χριστιανικὰ κριτήρια τῆς ζωῆς ἔχουν ἐκλείψει καὶ τὰ πάντα ἔχουν καταλυθεῖ ἀπὸ τὴν εὐδαιμονιστικὴ μανία τοῦ τεχνοκρατούμενου αἰώνα μας, τὸ Φανάρι προσφέρει στοὺς ἐγγὺς καὶ τοὺς μακρὰν τὴν μαρτυρία τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἡ Ὀρθοδοξία, ποὺ εἶναι ἡ γνήσια προέκταση τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ καὶ τὸ χριστιανικὸ μέτρο, δὲν ἀποτελεῖ μιὰ παρελθοντολογικὴ ἔννοια, ἀλλὰ εἶναι ἡ δυναμικὴ μεταμόρφωση τοῦ ἑκάστοτε παρόντος. Ἔχοντας δικά της δοκιμασμένα κριτήρια ἠθικῆς καὶ βιοθεωρίας, καλεῖ τὸν ἄνθρωπο τῆς κάθε ἐποχῆς νὰ τὴν ἀκολουθήσει γιὰ νὰ τοῦ προσφέρει πληρότητα καὶ ποιότητα ζωῆς, σωστὸ κοσμοθεωριακὸ προσανατολισμὸ καὶ πραγματικὴ λύτρωση ἀπὸ τὴν ἀνεστιότητα τοῦ παρόντος, τὸν πόνο καὶ τὸν θάνατο.
